“ТӨСӨВ ХАМГААЛАХ” НЭРИЙН ДОР “ЗАСГАА ХАМГААЛСАН” ЗАХИРАМЖ

10 / 13 0 сэтгэгдэл 432 үзсэнe

УИХ-ын дарга Д.Амарбаясгалан өнгөрсөн баасан гарагт /2025.10.10/ гишүүдийг “гадаад улсад явахыг түр хориглох” захирамж гаргажээ. Уг шийдвэр аравдугаар сарын 13-наас 17-ны хооронд хүчинтэй байх бөгөөд парламентын түүхэнд бараг анхны тохиолдол гэж хэлж болохоор алхам. Албан тайлбарт нь “2026 оны төсөв болон дагалдах хуулиудыг хэлэлцэж буйтай холбогдуулан” гэх шалтгаан дурдсан ч, улс төрийн хүрээнд энэ захирамжийг “Ерөнхий сайд Г.Занданшатарыг огцруулах асуудал”-тай холбон хардаж эхэлжээ. Учир нь өнгөрсөн баасан гарагт Төрийн байгуулалтын байнгын хороо Ерөнхий сайдын асуудлыг хэлэлцээд, даваа гариг хүртэл хойшлуулсан. Тэгэхэд “зарим залуу гишүүдийг дарамталж, хуралд суулгахгүй байх”, “заримд нь гадаад томилолтын билет өгч саармагжуулах оролдлого яваа” гэх мэдээлэл хөвөрсөн нь анхаарал татав. Ийнхүү байдал хурцдаж байх мөчид УИХ-ын дарга гишүүдийн гадаад явах эрхийг хязгаарласан нь “төсөв хамгаалах уу, Засгийн газраа хамгаалах уу?” гэсэн асуултыг төрүүлж байна. Хууль зүйн талаасаа харвал, Улсын Их Хурлын тухай хуулийн 13 дугаар зүйлд “дарга гишүүдийн гадаад томилолтыг олгох, түүний журмыг батлах” эрхтэй гэж заасан. Гэвч энэ удаагийн хязгаарлалт “зайлшгүй шаардлагатай тохиолдолд” гэх хүрээнд орж байна уу гэдэг эргэлзээтэй. Учир нь өнөөдөр /2025.10.13/ ТББХ-оор Ерөнхий сайдыг огцруулах эсэхийг хэлэлцэнэ. Харин пүрэв гарагт /2025.10.16/ нэгдсэн чуулганаар 2026 оны төсвийн багц хуулиуд орж ирэх юм. Товчхондоо, Д.Амарбаясгалангийн гарын үсэгтэй захирамж нь “улс орны төсөв хамгаалах” нэрийн дор “Занданшатарыг хамгаалах” улс төрийн халхавч болж хувирч байна гэх хардлагыг улам бүр лавшрууллаа.

ХҮН ДАЙРЧ АМИНД НЬ ХҮРСЭН Д.ЭРДЭНЭБААТАР ДАРГА АЖЛАА ХИЙСЭЭР БАЙНА

10 / 10 0 сэтгэгдэл 1 462 үзсэнe

Хэнтий аймгийн Хэрлэн сумын Засаг дарга Д.Эрдэнэбаатар албаны машинтайгаа зам тээврийн ноцтой осол гаргаж, хүний аминд хүрсэн ч өнөөдрийг хүртэл ажлаа хээв нэг хийсээр байна. Эх сурвалжийн мэдээллээр 2025 оны наймдугаар сарын 7-ны өдөр Даргын хэрэглэдэг “Прадо 150” маркын албаны автомашин 68 настай эмэгтэй иргэн “Ө”-ийг мөргөж, газар дээр нь амь насыг нь хохироосон байна. Гэвч хоёр сар гаруй хугацаа өнгөрсөн ч уг хэрэгт холбогдуулан Д.Эрдэнэбаатарыг нэг ч удаа байцаагаагүй, шалгалтын ажиллагаа ч эхлээгүй байгаа нь иргэдийн дургүйцлийг төрүүлж байна. Албаны машин, төрийн шатахуунаар сэлгүүцэж яваад иргэн ийг дайрч амь насыг нь хохироосон хэргийг хэн, ямар шалтгаанаар дарагдуулж, “дарга” хэвээр үлдээв? Энэ хэрэгт хууль хяналтын байгууллагууд яагаад дуугүй байна вэ? Хэнтий аймгийн удирдлагууд, холбогдох байгууллагууд энэ асуудалд тодорхой хариулт өгөх үүрэгтэй. Манай сайт уг хэргийг цаашид нарийвчлан сурвалжилж, иргэдэд үнэн бодит мэдээлэл хүргэх болно.

ЖООМ, БЯСАА ХӨЛХСӨН “СҮНДЭ ГҮГ БАБ”

10 / 10 0 сэтгэгдэл 835 үзсэнe

Циркийн урд байрлах олон жил үйл ажиллагаагаа тасралтгүй явуулж буй “Сүндэ Гүг Баб” нэртэй корей ресторан жоом, бясаа хөлхсөн орчинд хоол үйлчилгээ явуулж байна гэсэн мэдээлэл олон нийтийн сүлжээгээр тархжээ. Иргэдийн хэлж буйгаар, тус ресторанаас жоом ил гарч ирсэн бичлэг ил болсон бөгөөд үйлчлүүлэгч бүр бараг л “жоом, бяфсаа”-тай хамт хооллодог гэх гомдол нэг бус удаа гарсан байна. Харин уг асуудлыг хорооны засаг дарга анхааруулж, шаардлага хүргүүлэхэд “хуучин байрны нэг давхар шүү дээ, яахав дээ” хэмээн үл тоон ханддаг тухай мэдээлэл ч гарчээ. 40 жилийн настай байшингийн нэг давхарт жоом, бясаа тэжээх шахам орчинд үйлчилгээ үзүүлж буй ийм байгууллагад Мэргэжлийн хяналтын газар үнэхээр ажилладаг уу гэдэг асуулт олон нийтэд төрж байна. Бүр цаашлаад, асуудал ил болохын хэрээр “Сүндэ Гүг Баб”-ын зүгээс бичлэгийг устгах, мэдээллийг ил болгосон иргэнтэй ирж уулз, яагаад тараасан юм хэмээн сүрдүүлэх маягийн үйлдэл гаргаж байгаа гэх эх сурвалжууд байна. Төрийн хяналтын байгууллага, орон нутгийн удирдлагууд ийм эрүүл ахуйн ноцтой зөрчилд нүд аньж, чих дүлий байсаар байх уу? “Жоом, бясаа”-ны хамт хооллодог нийтийн хоолны газар ажиллаж болох уу гэдгийг одоо Мэргэжлийн хяналтын ерөнхий газар болон Сонгинохайрхан дүүргийн холбогдох байгууллагууд тодорхой хариулах цаг иржээ.

“СЭЛЭНГЭ МИНЕРАЛС”-ИЙН ЛИЦЕНЗГҮЙ УУРХАЙД 50 ГАРУЙ ХЯТАД ИРГЭД АРХИДАН СОГТУУРЧ БАЙНА

10 / 10 0 сэтгэгдэл 1 275 үзсэнe

Сэлэнгэ аймгийн Баянгол сумын Бор толгойн “Нарт” гэх газарт “Сэлэнгэ минералс” ХХК алт олборлолт явуулж байгаа ч ямар ч төрлийн ашиглалтын зөвшөөрөл, лицензгүй болох нь нутгийн иргэдийн мэдээллээр тодорхой болов. Гэвч үүгээр зогсохгүй тус компанийн талбай дээр 50 гаруй БНХАУ-ын иргэд байнга оршин сууж, олборлолтын ажил эрхэлж байгаа нь ил болсон байна. Эдгээр иргэд зөвшөөрөлгүй ажиллахаас гадна орон нутгийн иргэдийн мэдээлснээр архидан согтуурч, эмх замбараагүй байдал үүсгэж байгаа нь ноцтой нөхцөл байдалд хүргэжээ. “Шөнө дөлөөр чанга хөгжим тавьж архидаж, нутгийнхны амгалан тайван байдлыг алдагдуулж байна. Хууль бус олборлолт яваад байхад хяналт тавих хүн алга” хэмээн Баянгол сумын оршин суугч хэллээ. “Сэлэнгэ минералс” ХХК-ийн уг үйл ажиллагаа нь уул уурхайн хууль зөрчсөнөөс гадна гадаадын иргэдийн хөдөлмөр эрхлэлтийн журам, хилийн дэглэмийг ноцтой зөрчиж буй хэрэг гэж үзэх үндэстэй байна. Хууль, хяналтын байгууллагууд энэ асуудалд яаралтай шалгалт оруулж, лицензгүй олборлолт болон гадаадын иргэдийн хууль бус байрлалыг илрүүлэх шаардлагатай байна.

БАЯНХОШУУ, ШАРХАД ДЭД ТӨВД НИЙТ 220 АЙЛЫН ОРОН СУУЦЫГ УЛСЫН КОМИССТ ХҮЛЭЭЛГЭН ӨГЛӨӨ

10 / 10 0 сэтгэгдэл 30 үзсэнe

Экосистемийн тэнцвэрт байдлыг хангасан, сэргээгдэх эрчим хүчний шийдлийг нэвтрүүлсэн, хүлэмжийн хийн ялгарал багатай 5000 айлын орлогод нийцсэн ногоон орон сууцны төслийг Баянхошуу, Шархадны хоёр байршилд хэрэгжүүлж байна. Тодруулбал, төслийн эхний үе шатанд Баянхошуу дэд төвд 462 айлын 10 блок орон сууц, Шархад дэд төвд 338 айлын 10 блок орон сууц, үйлчилгээний барилгыг барьж буй. Энэ хүрээнд өнгөрсөн сард Баянхошуу, Шархад дэд төвд тус бүр 110 айлын 4 блок буюу нийт 220 айлын 8 блок орон сууцны барилга угсралтын ажлыг дуусган, улсын комисст хүлээлгэн өгсөн. Мөн бусад талбаруудын бүтээн байгуулалтын ажил төлөвлөгөөний дагуу үргэлжилж байна. Тухайлбал, Баянхошуу дэд төвийн үлдсэн 150 айлын дөрвөн блок орон сууцны барилга угсралтын ажил 70 орчим хувьтай байгаа юм. Мөн 76 айлын хоёр блок орон сууцны барилга угсралтын ажлын явц 52 хувьтай үргэлжилж байна. Харин сүүлийн 126 айлын гурван блок орон сууцны бүтээн байгуулалтын ажлыг ирэх онд эхлүүлэхээр төлөвлөж буй. Түүнчлэн Шархад дэд төвийн үлдсэн 152 айлын дөрвөн блок орон сууцны барилга угсралтын ажил 70 орчим хувь, 76 айлын хоёр блок орон сууцны бүтээн байгуулалтын ажил 49 хувийн гүйцэтгэлтэй байна. Төсөл хэрэгжсэнээр гэр хорооллын бүсэд орон сууц, зам, инженерийн шугам сүлжээний бүтээн байгуулалт хийгдээд зогсохгүй, дулаан хангамж, усан хангамж, эрчим хүчний хэрэглээний ухаалаг шийдлүүд нэвтэрч, байгаль орчинд ээлтэй, тогтвортой амьдрах орчны шинэ загвар бий болно. Цаашлаад EDGE ногоон барилгын үнэлгээний системийн шаардлагын дагуу 20 хувийн усны хэмнэлттэй технологи ашиглах боломж бүрдэж буй.

АЛБАН БЛАНК СОЛИГДОЖ, УИХ-Д ОГЦРУУЛАХ ХӨДӨЛГӨӨН ХУРЦДАВ

10 / 10 0 сэтгэгдэл 763 үзсэнe

УИХ-ын доторх "огцруулах фронт" эцсийн байдлаар хүчээ үзэж эхэллээ. Гуравхан хоногийн өмнө Д.Энхтүвшингийн бланк дээр эхэлсэн гарын үсэг цуглуулалт өнөөдөр шинэ дүр зурагтайгаар УИХ-д хүрч, улс төрийн дунд хүчний тэнцвэрт хүчтэй цохилт өглөө. Д.Энхтүвшингийн нэрээр эхэлсэн бичиг баримтыг шууд солиж, З.Мэндсайханы бланкаар гарын үсэг цуглуулсан нь улс төрийн "шатрын" хөдөлгөөн мэт хүчтэй мэдэгдэл болов. Өнөөдөр уг баримтыг УИХ-ын дэд дарга Х.Булгантуяад өргөн барьснаар МАН-ын 34, АН-ын 31, бусад намын хоёр гишүүн нийт 67 гишүүн шууд дэмжлэг үзүүлжээ. Энэ алхам шуудхан хэлэхэд зүгээр нэг маяг биш. УИХ-ын даргыг огцруулах гэсэн хүчний ажиллагаа нууц биш, харин ил тод, дайрмаг үйлдэл болон хувирч байна. Өмнө нь “MCS-ийн хүн” гэж нэрлэгдэж байсан Д.Энхтүвшингийн бланк ашиглалтыг шууд сольж, улстөрийн хүчний байр суурийг гэнэтхэн өөрчлөх ийм алхам УИХ-д шуугиан дэгдээж буй нь маргаангүй.

ХЗДХ-ИЙН САЙДЫН ТОГЛОЛТ ИЛЧЛЭГДЭВ

10 / 10 3 сэтгэгдэл 9 953 үзсэнe

Ерөнхий сайд Г.Занданшатар есдүгээр сарын 30-нд Б.Энхбаярыг ХЗДХ-ийн сайдаар томилно гэж зарласан ч, өнөөдрийг хүртэл УИХ-д тун ч сонин шалтгаанаар танилцуулагдаагүй. Харин өнөөдрийн чуулганаар Ерөнхий сайдыг огцруулах асуудал хэлэлцэгдэхээр товлогдсон нь улс төрийн том “тоглолт”-ын анхны шат. Хамгийн шок мэдээ: Засгийн газар огцорвол, саяхан томиллоо гэж зарласан Б.Энхбаярын томилгоо “даший шог” болж хувирна. Өөрийн сайдын суудлаа ч мэдээгүй Л.Мөнхбаатар ч энэ тоглолтод оролцоно гэдэг нь үнэхээр улс төрийн шантааж, тогтворгүй байдал ямар хэмжээнд очсоныг илтгэнэ. Энэ бүх үйл явц нь УИХ, Засгийн газар, Ерөнхийлөгчийн хоорондын зохицуулалтгүй, дураараа шийдсэн тоглолт болж, ард түмэнд итгэл найдвар үлдээхгүй байгааг харуулж байна.

“МАН-ЫН ДОТООД ЗОДООН: ЗАСГИЙГ ХАМГААЛАХ УУ, ЭСВЭЛ ТҮЛХЭХ ҮҮ?”

10 / 10 1 сэтгэгдэл 363 үзсэнe

Хүчирхэг “бурханлаг шийдвэр” гэх нэрийн дор УИХ-ын танхим доторх шуугиан дахин дэгдлээ. П.Сайнзоригын тэргүүлсэн 50 шахам гишүүн нүүрс, төмөр, хайлуур жоншны экспортын татварын тогтоолыг шударга бус, далд эдийн засгийг дэмжсэн алхам хэмээн буруутгаж, Г.Занданшатарыг түлхэн унагахаар сэмхэн “өргөдөл”-өө дэд даргад өгчээ. Товчхондоо, уул уурхайн биржийн арилжаанд далд давуу эрх олгосон гэж үзсэн эдгээр гишүүд Засгийн газрын тэргүүнийг улс төрийн “шок”-д оруулахыг эрмэлзэж байна. Танхим доторх процесс хурдан, шахсан шигээ өрнөж байна. Өнөөдөр 14:00 цагт Төрийн байгуулалтын байнгын хорооноор эхэлж, 16:00 цагт чуулганаар үргэлжилнэ. Мэдээж, Б.Энхбаярын сайдын суудлын горилогчид энэ шуугианд бүдгэрсэн нь нүдэнд илхэн. Гишүүдийн шахалт, МАН доторх нууц “тоглоом”-ыг харахад тодорхой нэг бүлэглэл байр сууриа нэгтгэхээр шахаж байгаа нь мэдэгдэнэ. Харин Ерөнхийлөгч У.Хүрэлсүх өнөөгийн нөхцөл байдлыг хараад “Ард түмнээ сонсооч” гэх шахалт шиг нөлөөлөх үү эсвэл өмнөх шигээ зогсолтгүй, ил тод байр сууриа илэрхийлэх үү гэдэг нь тун чухал асуулт болжээ. Г.Занданшатарын огцрох эсэх нь зөвхөн Засгийн газрын нэр хүнд биш, Ерөнхийлөгчийн стратегийн хариу үйлдлийг ч хэмжиж буй “тест”-д хувирч байгаа нь тодорхой. Хууль, тоо, хувь гишүүний байр суурь гээд бүх зүйл давхар давхар нягтлан, 84 гишүүн Ерөнхийлөгчийн хоригийг давах эсэхийг тооцож байна. Хэдий Засгийн газрыг огцруулах олонхи бэлэн байгаа ч Ерөнхийлөгчийн хариу үйлдэл бодитойгоор гишүүдийн шийдвэрт нөлөөлөх магадлал өндөр. Түүхийн жагсаалтыг сөхвөл, Ц.Элбэгдорж, Ж.Наранцацралтын Засгийн газар хамгийн богино настайд тооцогдож байсан бол Ж.Эрдэнэбатын Засгийн газар 426 хоногийн дараа огцорч, сүүлийн 20 жилийн хамгийн богино настай Засгийн газрыг бий болгожээ. Харин энэ удаа 100 хоногийн босгыг давмагц Засгийн газрыг унагавал, Г.Занданшатарын нэрээс илүү Ерөнхийлөгчийн стратеги нүдэнд тусна. МАН-ын дотоод хагарал улам томорч, намынх нь түүхэн муу жишгийг бататгах нь гарцаагүй. Өнөөдөр танхимд юу болох, Ерөнхийлөгчийн итгэлт хүн Засгийн газрыг хамгаалах уу, эсвэл МАН доторх зодооны талд ил тод байр сууриа үзүүлэх үү гэдэг нь зөвхөн цаг хугацааны асуудал. УИХ-ын танхим доторх энэ “улс төрийн театр” хэн нэгний нэрнээс илүүтэй хүч, стратеги, нууц бодлогын тэмцэл болж хувирсан нь тодорхой.

МОНГОЛЫН ӨСВӨРИЙН БОКСЫН ШИГШЭЭ БАГ БНХАУ-Д БОЛСОН ТЭМЦЭЭНҮҮДЭД 31 МЕДАЛЬ ХҮРТЛЭЭ

10 / 10 0 сэтгэгдэл 257 үзсэнe

Эдгээр тэмцээнүүдээс монгол өсвөрийн боксчид 13 алт, 11 мөнгө, 7 хүрэл, нийт 31 медаль хүртсэн байна. Тамирчдын дундаас А.Алтанзул гарамгай амжилт үзүүлж, өрсөлдөгчдөө илт давуу ялснаар тэмцээний шилдэг тамирчин-аар тодорсон юм.

“Г.ЗАНДАНШАТАРЫН ЗАСАГ ГАНЦ КНОПНЫ АМЬТАЙ”

10 / 10 2 сэтгэгдэл 416 үзсэнe

Сонгодог улс төрийн “тоглоомын самбар” өнөөдөр УИХ-д дэлгэгдэнэ. Хоёр талын хөзөр ил байна. Нэг талд Г.Занданшатарын Засгийн газар, нөгөө талд Ардчилсан нам. Товчхондоо өнөөдрийн чуулганаар Монголын төрийн хувь заяа биш, Ардчилсан намын “өөрийнхөөрөө байх эсэх” шийдэгдэнэ. 2016 оноос хойш амьсгал нь тасалдаж, бүлэгтэй үгүй нь мэдэгдэхгүй явсан АН өнөөдөр 42 суудалтай “амь оржээ”. Гэхдээ тоо өссөн ч нэр хүнд нь оршсон уу гэвэл эргэлзээтэй. Өмнөх хоёр парламентын турш АН бол эрх баригчдын хүссэн үедээ хөдөлдөг “тоглоомын дохиур” байсан. МАН-ынхны дохиураар М.Энхболдыг унагаж, цаашлаад намынхаа даргыг ч нураах “жүжигт” тоглож явсан АН-ынхан өөрсдөө ямар үнэ төлсөн бэ? Л.Болдын банк халаас дүүргэж, Ж.Батзандангийн ах суудал хадгалж, Ш.Адьшаа ажил амьдралаа болгожээ. Ингэж АН-ын нэр хүндийг хувийн ашиг хулгайлсан богино наймаанд сольсон. Гэхдээ энэ удаад өөр байна. Ө.Шижир, С.Цэнгүүн, П.Мөнхтулга гэх мэт хэнээс ч хараат бус, “хоолонд бус хошууны амтанд” итгэдэггүй шинэ үеийн дүрүүд гарч ирсэн. Тэдэнд нэгнийхээ өр шир, эрх баригчдын амлалт хоёр хоёулаа хамаагүй. Харин О.Цогтгэрэл Ерөнхийлөгчийн “сүүдэрт” орж, УДШ-ийн хурдаар намын даргаар батламжлагдаж, төрийн тэргүүний даалгавартай мэт аашилж буй дүр харагдана. Гэвч энэ удаад АН-ынхан зөвхөн нэг хүний амбиц бус, бүхэл бүтэн намын үнэ цэнийг шийдэх мөчтэй нүүр туллаа. Тэд нэгэнт Засгийн газрыг огцруулах бичигт гарын үсэг зурсан. Тэгэхээр өнөөдөр “зогсох уу, явах уу” гэдэг нь улс төрийн бус — нэр төрийн сорилт. Хэрвээ АН энэ удаа эрх баригчдын дотоод зодооны дуулианд “дайвж” орвол, ард түмний итгэлийг дахин авах найдвар тэднээс үүрд тасарна. МАН-ын хоёр “ахмад тоглогч” — Г.Занданшатар, Д.Амарбаясгалан нарын халаасанд багтах уу, эсвэл үнэхээр сөрөг хүчин шиг цээжээ дэлдэх үү гэдэг бол АН-ын хувь заяаг шатаах галаа өөрсдөө асаах эсэхийн тэнцвэр. Өнөөдөр парламентын танхимд АН-ын нэг кноп Монголын төрийн дараагийн зууны өнгийг тодорхойлно. Тэд энэ удаа “рок” байх цаг. Нам биш, зарчим; хүн биш, итгэл үнэмшил ярьдаг үеийн эхлэл энэ мөчөөс эхэлнэ.