ТӨВ ЦЭНГЭЛДЭХИЙН ӨМЧИЙН МАРГААНЫ АСУУДЛЫГ АТГ-Т ШАЛГУУЛАХ ХҮСЭЛТ ГАРГАЛАА

03 / 26 0 сэтгэгдэл 94 үзсэнe

1993 онд Төв цэнгэлдэх хүрээлэнг ягаан тасалбараар хувьчилж, 70 хувийг нийслэлд, 30 хувийг хувийн өмчид шилжүүлсэн. Харин 2004 онд нийслэлийн хувь эзэмшлийг 49, иргэн Т.Нямдаваагийн эзэмших хувийг 51 болгох шийдвэрийг НИТХ-аас бус “Төв цэнгэлдэх хүрээлэн” ХХК-ийн ТУЗ-өөр шийдсэн байдаг. Улмаар 2007 онд компанийн дүрэмд бус Т.Нямдаваагийн хүсэлтэд үндэслэн Улсын бүртгэлийн ерөнхий газар тус компанийг 100 хувь Т.Нямдаваагийн эзэмшил болгон бүртгэжээ. Ийнхүү 100 хувийн эзэмшилтэй болсноос хойш Төв цэнгэлдэх хүрээлэн орчмын газруудыг компанийн ТУЗ болон НИТХ-аар хэлэлцүүлэлгүйгээр шилжүүлж эхэлсэн байна. Иймд дээрх бүртгэлийн асуудлыг гэмт хэргийн шинж чанартай гэж үзэж буй тул Авлигатай тэмцэх газарт шалгуулах хүсэлт гаргалаа. Нийслэлийн Засаг даргын Нийгмийн салбар, ногоон хөгжил болон агаар, орчны бохирдол хариуцсан орлогч О.Номинчимэг: -Компанийн дүрэмд бус хүсэлтэд үндэслэн Төв цэнгэлдэх хүрээлэнг хувь хүний 100 хувь эзэмшилд бүртгэсэн. Энэ бүртгэл хүчин төгөлдөр бус бол түүнээс хойш “Төв цэнгэлдэх хүрээлэн” ХХК-ийн ТУЗ-өөс гарсан шийдвэрүүд ч мөн хууль бус. Түүнчлэн ТУЗ болон хувьцаа эзэмшигчдийн хурлаа огт зарладаггүй. Тиймээс уг бүртгэлийн асуудлыг АТГ-т шалгуулах гэж байгаа юм. Улсын бүртгэлийн ерөнхий газарт ч мөн хандсан бөгөөд хуулийн хугацаандаа хариу өгөх байх. Нийслэлийн эзэмшлийг 49 хувь болгосон асуудлаар 2006 онд тухайн үеийн НИТХ-ын дарга хуулийн байгууллагад хандсан боловч амжилт олоогүй. Үүнд ч мөн нийслэлээс гарсан хуулийн баг дүн шинжилгээ хийж байна. Дүрэмдээ нийслэлийн эзэмшил 49 хувь ч бүртгэл дээрээ 100 хувь Т.Нямдаваагийн эзэмшил байгаад байгаа юм. 2020 онд энэ маргааны асуудлаар мөн ажлын хэсэг гарч ажиллаж байсан ч тодорхой үр дүн гараагүй байна. Иймд өнгөрсөн оны аравдугаар сараас эхлэн бид дээрх асуудлаар ажлын хэсэг гарган ажиллаж байгаа юм хэмээв. Ташрамд, Төв цэнгэлдэх хүрээлэн нь анх спортын зориулалтаар олгосон 38.6 га талбайтай байсан ч өнөөдөр 12.6 га газар эзэмшилд нь үлдээд буй. Нийслэлийн үе үеийн Засаг дарга нар болон “Төв цэнгэлдэх хүрээлэн” ХХК-ийн удирдлагууд 2005 оноос хойш тус орчмын газрыг бусдад эзэмшүүлж, 29 аж ахуйн нэгжид олгосон байна. Түүнчлэн 2008 оноос хойш нийслэлээс 4.6 тэрбум төгрөг зарцуулан тус хүрээлэнд тохижилт, урсгал засвар хийсэн ч энэ хугацаанд 49 хувийг эзэмшиж буй нийслэлд зөвхөн 32.7 сая төгрөгийн ногдол ашиг хуваарилсан байна.

УЛСЫН ХЭМЖЭЭНД НИЙТ 5.1 САЯ ТОЛГОЙ МАЛ ХОРОГДЖЭЭ

03 / 26 0 сэтгэгдэл 86 үзсэнe

Зудын нөхцөл байдлын талаар УОК-ын нарийн бичгийн дарга, хурандаа Т.Баярхүү "Одоогийн байдлаар 16 аймгийн 85 суманд цагаан зудархуу байна. Тус аймаг сумдад 51.1 мянган малчин өрх, 17.4 сая мал хаваржиж байна гэсэн тоон мэдээлэл бий. Мөн цагаанаар зудархуу 12 аймгийн 40 сум, нийслэлийн хоёр дүүрэг байна. Гуравдугаар сарын 22-ны байдлаар нийт нутгийн 50 орчим хувь нь цасан бүрхүүлтэй байсан бөгөөд ойрын өдрүүдэд огцом дулаарч, цасан бүрхүүлийн хэмжээ нэлээн багассан. Улсын хэмжээнд таван сая 922 мянга 957 толгой мал хорогдоод байна. Ялангуяа Сүхбаатар, Хэнтий, Архангай аймгуудад малын зүй бус хорогдол өндөр байна. Түүнчлэн 380 өрх бүх малаа алдсан гэх мэдээлэлтэй байна" хэмээв.

"E-MONGOLIA"-ГААР ЖОЛООНЫ ҮНЭМЛЭХ ЗАХИАЛАХ БОЛОМЖТОЙ

03 / 26 0 сэтгэгдэл 128 үзсэнe

"E-Mongolia" аппликэйшн дэх "Жолооны үнэмлэх солих, нөхөн олгох" үйлчилгээ шинэчлэгдэж, "Жолоодох эрхийн үнэмлэх захиалах" үйлчилгээ болж өөрчлөгджээ. Үүнд: Шинээр авах Нөхөн авах Ангилал ахиулах Хугацаа сунгах Зөрүүтэй мэдээлэл шинэчлэх зэрэг сонголтууд нэмэгджээ. Үнэлгээний болон эрүүл мэндийн үзлэгийн хуудас, фото зургийг тухайн төвийн шалгуулагчид урьдчилан хүлээлгэн өгснөөр тус платформоор дамжуулан жолоодох эрхийн үнэмлэхийг захиалах боломжтой юм. Харин жолооны үнэмлэхээ хаяж үрэгдүүлсэн тохиолдолд нөхөн авах, жолоодох эрхийн үнэмлэхийн хүчинтэй хугацааг сунгах, хуучирсан үнэмлэхээ солих бол шууд захиална. Энэ удаагийн шинэчлэлтээр мэдээллээ чагтлаад үргэлжлүүлэх үед иргэний бүртгэлийн мэдээлэлтэйгээ харьцуулан харж болох давуу талтайгаас гадна иргэн жолоодох эрхийн үнэмлэхтэй боловч регистрийн дугаар болон овог нэр, цусны бүлгийн зөрүүтэй зэрэг мэдээллийг засуулахад үйлчилгээний цэсийн талбар бүрд холбогдох мэдээлэл тэмдэглэлийг оруулснаар зөрүүтэй мэдээллээ засаж, хэвлүүлэн авах боломжтой. Харин цагдаагийн байгууллагын эрэн сурвалжлах санд зарлагдсан, бэлэн бус торгуулийн шийтгэлийг төлөөгүй, зам тээврийн осол хэрэг, зөрчлийн улмаас эрх нь хасагдсан, хязгаарлагдсан болон зөрчлийн оноо дууссан шалтгаантай иргэд захиалга өгөх боломжгүй аж.

НАС БАРСАН ХҮҮХДИЙНХЭЭ МӨНГӨН ТЭТГЭМЖИЙГ ХУУЛЬ БУСААР АВЧЭЭ

03 / 26 0 сэтгэгдэл 169 үзсэнe

Налайх, Багахангай дүүргийн прокурорын газраас иргэн А нь нас барсан хүүхдийнхээ сар бүр олгодог хүүхдийн мөнгөн тэтгэмжийг хууль бусаар авсан гэх хэрэгт Эрүүгийн хуулийн 18.12 дугаар зүйлийн 1 /Хууль бусаар нийгмийн халамж, үйлчилгээ авах/-д зааснаар яллах дүгнэлт үйлдэн Налайх дүүргийн эрүүгийн хэргийн анхан шатны шүүхэд тус тус шилжүүлжээ.

АВЛИГАТАЙ ТЭМЦЭХ ҮНДЭСНИЙ ХӨТӨЛБӨРИЙГ ХЭРЭГЖҮҮЛЭХ ҮНДЭСНИЙ ХОРООНЫ АНХДУГААР ХУРАЛДААН БОЛЛОО

03 / 26 0 сэтгэгдэл 131 үзсэнe

Авлигатай тэмцэх үндэсний хөтөлбөрийг хэрэгжүүлэх Үндэсний хорооны анхдугаар хуралдаан 2024 оны 3 дугаар сарын 25-ны өдөр боллоо.Монгол Улсын Засгийн газрын 2024 оны 01 дүгээр сарын 17-ны өдрийн 19 дүгээр тогтоолоор байгуулагдсан Үндэсний хороо нь яам, агентлаг, нутгийн өөрөө удирдах байгууллага болон нутгийн захиргааны байгууллага, төрийн өмчит болон төрийн өмчийн оролцоотой хуулийн этгээдийн авлигатай тэмцэх үйл ажиллагааны хэрэгжилтийг уялдуулан зохицуулах, хяналт тавих чиг үүргийг хэрэгжүүлдэг. Үндэсний хороог Монгол Улсын сайд, Засгийн газрын Хэрэг эрхлэх газрын дарга ахалж, орлогч даргаар Засгийн газрын Хяналт хэрэгжүүлэх газрын дарга, Авлигатай тэмцэх газрын Авлигатай тэмцэх үндэсний хөтөлбөрийг хэрэгжүүлэх хэлтсийн дарга нар, бүрэлдэхүүнд нь яамдын Төрийн нарийн бичгийн дарга нар, Монгол Улсын Шадар сайдын болон Боомтын сэргэлтийн Үндэсний хороо, Улаанбаатар хотын авто замын түгжрэлийг бууруулах Үндэсний хороо, Олимп, нийтийн биеийн тамир, спортын Үндэсний хорооны Ажлын албаны дарга нар багтдаг. Авлигатай тэмцэх үндэсний хөтөлбөрийг хэрэгжүүлэх Үндэсний хорооны анхдугаар хуралдаанаас дараах асуудлыг хэлэлцэж шийдвэрлэв. Үүнд: 1. Олон улсад нэр хүнд бүхий авлигын эсрэг ISO37001:2016 стандартын төрийн өмчит компаниудад үе шаттай нэвтрүүлж, хөрөнгө оруулалт татах нөхцөлийг бүрдүүлэх; 2. Төсвийг хөгжлийн бодлого, төлөвлөлттэй уялдуулах, нээлттэй болгох; 3. Төрийн өмчит компаниудын захирал, дарга нарт олгосон цалин, урамшуулал, тэтгэмж, дэмжлэгийг цахим хуудсандаа нээлттэй байршуулах; 4. Төрийн байгууллага, төрийн өмчит компаниуд авлигын эрсдэлээ үнэлж, авлигын эсрэг төлөвлөгөөг хэрэгжүүлэн, үнэлүүлж хэвших.

АВТОМАШИНЫ НҮҮРСЭН ЯНДАНГ УЛСЫН ХИЛЭЭР ГАРГАХЫГ ХОРИГЛОХ БАРААНЫ ЖАГСААЛТАД ОРУУЛАХ ТУХАЙ ТОГТООЛЫН ТӨСЛИЙГ ӨРГӨН МЭДҮҮЛЭВ

03 / 25 0 сэтгэгдэл 208 үзсэнe

Монгол Улсын Их Хурлын гишүүн Г.Тэмүүлэн, С.Бямбацогт, Ж.Батжаргал, Б.Баттөмөр, Ж.Бат-Эрдэнэ, Н.Ганибал, Г.Дамдинням, О.Цогтгэрэл, Т.Энхтүвшин нар “Улсын хилээр нэвтрүүлэхийг хориглох, тарифын бус бусад хязгаарлалт тогтоох бүлэг барааны жагсаалтыг батлах тухай” Монгол Улсын Их Хурлын 05 дугаар тогтоолын 1 дүгээр хавсралтад нэмэлт оруулах тухай Улсын Их Хурлын тогтоолын төслийг санаачлан боловсруулж, өнөөдөр (2024.03.25) Монгол Улсын Их Хурлын дарга Г.Занданшатарт өргөн мэдүүллээ. Монгол Улсын Их Хурал 2018 оны 01 дүгээр сарын 05-ны өдөр “Агаарын бохирдлыг бууруулахтай холбогдуулан авах арга хэмжээний тухай" тогтоолыг баталсан бөгөөд тогтоолын 4 дэх хэсэгт“ зохист хэмжээнээс их хорт утаа ялгаруулж байгаа авто тээврийн хэрэгсэл, зориулалтын бус түлш хэрэглэн химийн хорт бодис ялгаруулж, агаарын чанар, нийгмийн эрүүл мэндэд хохирол учруулж байгаа иргэн, аж ахуйн нэгж, байгууллагын үйл ажиллагаанд тавих хяналтыг чангатгаж, таслан зогсоох арга хэмжээг авч хэрэгжүүлэх;” талаар тусгасан. Гэтэл сүүлийн жилүүдэд хууль топгоогчийн дээрх бодлого, Үндсэн хуулиар тунхагласан хүний үндсэн эрх, эрх чөлөөг хөндсөн үйлдэл гарах болсон. Тухайлбал, автомашинаас ялгарах хорт утааг шүүх зориулалттай нүүрсэн янданг хулгайн аргаар болон сайн дураар худалдан борлуулах, улсын хилээр гаргах үйлдэл ихээр гарах болсон нь Нийслэлийн агаарын бохирдлыг үлэмж хэмжээгээр нэмэгдүүлэх болсныг холбогдох судалгааны байгууллагууд танилцуулах болжээ. Өөрөөр хэлбэл, автомашины нүүрсэн яндагийн талаар зохицуулсан хууль, эрх зүйн акт байхгүй байна. Иймд Монгол Улсын Их Хурлын 1998 оны 01 дүгээр сарын 08-ны өдрийн “Улсын хилээр нэвтрүүлэхийг хориглох, тарифын бус бусад хязгаарлалт тогтоох бүлэг барааны жагсаалтыг батлах тухай" 05 дугаар тогтоолын хавсралтад нэмэлт оруулж, автомашины нүүрсэн янданг улсын хилээр гаргахыг хориглох барааны жагсаалтад оруулах талаар зохицуулах шаардлага бий болсон талаар тогтоолын төсөл санаачлагч Улсын Их Хурлын гишүүн Г.Тэмүүлэн танилцуулав. Тэрбээр үргэлжлүүлэн Улсын Их Хурлын уг тогтоолд нэмэлт оруулах бодит нөхцөл, судалгааг танилцуулсан юм. Үүнд, олон улсын зах зээлд цагаан алт, родий, палладий зэрэг үнэт металлуудын эрэлт ихсэж, үнэ нэмэгдэж байгаатай холбогдуулан автомашины нүүрсэн яндан /катализатор/-ыг дахин боловсруулж, үнэт метал гарган авч худалдаалах хандлага ихээхэн гарч байна. Мөн Бүгд Найрамдах Хятад Ард Улсаас агаарын бохирдол, утаатай тэмцэх зорилгоор утаа их хаядаг автомашиныг замын хөдөлгөөнд оролцуулахгүй байх хууль гарч, сайн шүүлтүүртэй яндангийн эрэлт хэрэгцээ нэмэгдсэн нь эдэлгээ удаантай, шүүлтүүр сайтай элемент агуулдаг Япон Улсад үйлдвэрлэгдсэн хабрид автомашинуудын нүүрсэн яндангийн эд ангийг хулгайлах гэмт хэргийн гаралт нэмэгдсэн бөгөөд иргэд сайн дураараа өөрийн болон бусдын автомашины нүүрсзн янданг худалдан борлуулах, үнэ нэмж дамлан зарах үйлдэл ихэссэнтэй холбоотой гэв. Монгол Улсад автомашины нүүрсэн янданг авдаг сүлжээ үүссэн бөгөөд Бүгд Найрамдах Хятад Ард Улсруу хил нэвтрүүлэн худалдан борлуулдаг. Гаалийн ерөнхий газраас ирүүлсэн мэдээллээс үзэхэд 2020-2021 оны хооронд Улсын хилээр катализаторын хаягдал нэрээр 27 тонн 585 кг автомашины нүүрсэн янданг хилээр гаргасан байна. Улсын хилээр нэвтрүүлэхийг хориглосон барааны жагсаалтад багтдаггүй тул хулгайн замаар болон бусад байдпаар цугларсан нүүрсэн янданг энгийн горимоор гаалийн бүрдүүлэлт хийж, улсын хилээр нэвтрүүлдэг аж. Автомашины хөдөлгүүрээс ялгарах утаанд агууллагддаг онц аюултай нүүрстөрөгчийн дутуу исэл (СО), нүүрс устөрөгч (НС), азотын исэл (NOx), хортой бохирдуулагч, утаа үүсгэгч бодисууд, хүхрийн исэл, тоосонцор, хар тугалганы нэгдлүүд, альдегид, бензапирен болон бусад 200 гаруй химийн хорт бодисууд катализаторгүй тохиолдолд шууд агаар мандалд цацагдаж, ноцтой аюулд хүргэдэг учраас катализаторыг салгаж авах, зарах, хулгайлах зөрчил нь хүн болон хүрээлэн буй орчны эсрэг хийж буй онц аюултай үйлдэл гэж олон улсад үздэг байна хэмээн Улсын Их Хурлын Хэвлэл мэдээлэл, олон нийттэй харилцах газраас мэдээлэв.

ГЕРМАН УЛС МАЛ АМЬТНЫ МАХ ХУДАЛДАХ ШИНЭ ЖУРАМ БАТАЛЖЭЭ

03 / 25 0 сэтгэгдэл 104 үзсэнe

Энэ оноос эхлэн гахай, хонь үхэр, ямаа, шувууны махыг шинэ, хөргөсөн эсвэл хөлдөөсөн байдлаар худалдаанд гаргахдаа тухайн амьтныг өсгөж үржүүлсэн газар болон нядалсан улсыг шошгод байрлуулан зааж өгөх журмыг мөрдөнө. Мөн тухайн амьтны төрөл зүйлээс шалтгаалан өсгөн үржүүлэх хугацаа буюу насыг тус журамд зааж өгөх юм. Дээрх журамд нийцээгүй эсвэл Европын холбооны улсаас гадна гуравдагч орны махны талаар мэдээлэл авах боломжгүй тохиолдолд худалдаанд гаргахгүй. Түүнчлэн германд хоёр өөр амьтны махыг холин татаж нэг пакет болгон зардаг жишээ нь үхэр гахай, тахиа гахай гэх мэт энэ тохиолдолд баглаа боодол дээр өөр өөр мэдээллийг жагсаасан байх ёстой.

УИХ-ЫН СОНГУУЛЬД ОРОЛЦОХ УЛС ТӨРИЙН 27 НАМ, 2 ЭВСЭЛ МӨРИЙН ХӨТӨЛБӨРТ ДҮГНЭЛТ ГАРГУУЛАХААР ҮНДЭСНИЙ АУДИТЫН ГАЗАРТ ИРҮҮЛЖЭЭ

03 / 25 0 сэтгэгдэл 78 үзсэнe

Төрийн аудитын тухай хууль, Монгол Улсын Их хурлын сонгуулийн тухай хууль, Хөгжлийн бодлого, төлөвлөлт түүний удирдлагын тухай хуульд заасны дагуу УИХ-ын 2024 оны ээлжит сонгуульд оролцох нам, эвслийн мөрийн хөтөлбөрт дүгнэлт гаргахаар энэ сарын 22-24-ний өдрүүдэд хүлээн авсан юм. Мөрийн хөтөлбөрөө хүргүүлсэн нам, эвслийн нэрсийг ирсэн дарааллаар нь авч үзвэл: -Иргэдийн оролцооны нэгдэл нам /ИОНН/ -Ард түмний Олонхийн Засаглал нам /АТОЗ/ -Зүй ёс нам -Монгол Шинэчлэлт нам -Эх орон нам -Ард түмний хүч нам -ХҮН нам -Монголын либериал ардчилсан нам -Иргэний хөдөлгөөний нам -Эх орончдын нэгдсэн нам -Үнэн ба зөв нам -Сайн ардчилсан иргэдийн нэгдсэн нам -Социал демократ нам -Ардчилсан нам -Үндэсний эвсэл -Эрх чөлөөг хэрэгжүүлэгч нам -Шинэ нэгдсэн эвсэл /Шинэ нам, Монголын Уламжлалын нэгдсэн нам эвсэл/ -Монгол Консерватив нам -Дэлхийн монголчууд нам -Ардчилал шинэчлэлийн нам -Гэр хороолол хөгжлийн нам -Бүгд найрамдах нам -Их Эв нам -Монголын хүний төлөө нам -Монголын либериал нам -Иргэний зориг ногоон нам -Хөгжлийн хөтөлбөр нам -Монгол Ардын нам -Эрх чөлөөний эвсэл нам /Зон олны нам/ юм. Хүлээн авсан мөрийн хөтөлбөр нь холбогдох хуулийн шаардлага хангаагүй тохиолдолд ирэх сарын 10-ны өдрийн дотор тухайн нам, эвсэлд мэдэгдэж, тухайн сарын 12-17-ны өдрүүдэд зөвлөмж өгч, зөрчлийг засуулах юм. Үндэсний аудитын газар ирэх сарын 26-нд нам эвслүүдийн мөрийн хөтөлбөрт гаргасан дүгнэлтийг нэгтгэн Сонгуулийн ерөнхий хороонд хүргүүлнэ.

МАРГААШНААС ШОРООН ШУУРГА ШУУРНА

03 / 25 0 сэтгэгдэл 209 үзсэнe

Маргааш буюу гуравдугаар сарын 26-нд баруун, төвийн аймгуудын нутгийн зарим газраар цас, говийн аймгуудын нутгийн зүүн хэсгээр хур тунадас орно. Харин 27-нд нутгийн зүүн хагаст, 28-нд зүүн аймгуудын нутгийн зүүн хэсгээр цас орно. Салхи 26-нд нутгийн баруун хагаст, 27-нд нутгийн зарим газраар, 28-нд нутгийн зүүн хагаст, 29-нд говь, талын нутгаар секундэд 15-17 метр хүрч ширүүсэж, нутгийн өмнөд хэсгээр шороон шуурга шуурах аж. Увс нуур болон Дархадын хотгор, Завхан голын эх, Идэр, Тэс голын хөндийгөөр шөнөдөө -22-27, өдөртөө -5-10, уулархаг нутгуудаар шөнөдөө -13-18, өдөртөө 0-5 градус байхыг ЦУОШГ-аас мэдээллээ.

МОСКВА ХОТЫН “КРОКУС”-Т БОЛСОН ХАЛДЛАГАД АМИА АЛДСАНЫ ХҮНИЙ ТОО 137-Д ХҮРСЭН БАЙНА

03 / 25 0 сэтгэгдэл 271 үзсэнe

Мөрдөн байцаах хорооны хамгийн сүүлийн мэдээллээр, Москва мужийн Красногорск хотын "Крокус сити холл" цогцолборын концертын танхимд болсон халдлагын улмаас амиа алдсаны хүний тоо 137-д хүрсэн байна. Амиа алдсан хүмүүсийн цогцсыг таних ажиллагаа үргэлжилж байгаа бөгөөд одоогоор 62 цогцос хэнийх болохыг тогтоожээ. Москва хотын Басманный дүүргийн шүүх террорист халдлага үйлдсэн хэрэгт буруутгагдаж буй дөрөв дэх хүн болох Мухаммадсобир Файзовыг тавдугаар сарын 22 хүртэл цагдан хорих шийдвэр гаргажээ. Шүүх хурлыг хаалттай явуулжээ. Мөрдөн байцаагчдын мэдээлснээр, Файзов концертын танхимд үйлдсэн халдлагыг дүрс бичлэгт буулгасан байна. Террорист халдлагад буруутгагдаж буй Далержон Мирзоев, Саидакрами Рачабализода, Шамсидин Фаридуни, Файзов гэсэн бүх дөрвөн хүнийг шүүхээс урьдчилан хорих ангид шилжүүллээ. Файзов нь Тажикистан улсын иргэн, 2004 онд төрсөн, дунд боловсролтой, ажилгүй, өмнө нь Иваново хотод үсчнээр ажиллаж байсан, тэнд бүртгэлтэй нэгэн аж. Шүүгчтэй харилцахын тулд түүнд орчуулагч хэрэгтэй болсон байна.