СЭРЭМЖЛҮҮЛЭГ : “BYHEART” нялхсын сүүн тэжээлийг худалдан авахгүй, хэрэглэхгүй байхыг анхааруулж байна! Монгол Улсад өнөөдрийн байдлаар “BYHEART” нялхсын сүүн тэжээл нь импортоор орж ирээгүй талаар гаалийн байгууллагаас мэдээлсэн. Уг бүтээгдэхүүнийг цахим сүлжээ, онлайн дэлгүүрээс худалдан авч, хэрэглэсэн байх эрсдэлтэй тул энэхүү сэрэмжлүүлгийг хүргэж байна.
УИХ дахь Ардчилсан намын бүлэг ээлжит /2025.11.24/ хурлаар хоёр асуудлыг хэлэлцлээ. Үүнд: 1.Тамхины хяналтын тухай хуульд нэмэлт, өөрчлөлт оруулах тухай хуулийн төсөлд хийсэн дүн шинжилгээний танилцуулга мэдээллийг УИХ дахь Ардчилсан намын бүлгийн ахлах зөвлөх М.Чимэддорж гишүүдэд танилцуулав. 2. Улсын хэмжээнд татварын орлогын гүйцэтгэл, татварын өртэй аж ахуйн нэгжүүдтэй холбоотой Татварын Ерөнхий газрын бэлтгэсэн мэдээллийг сонслоо. Улсын төсөвт төвлөрөх ёстой 6.5 их наядын өр байгаа бөгөөд үүнээс 74.389 компани 6.2 их наядын өртэй байгаа талаар мэдээлэл өгөв. Танилцуулгын үеэр гишүүд татварын орлого графикийн дагуу явж байгаа эсэх талаар, ТӨК-уудын татвар төлөлт ямар хувь хэмжээг эзэлдэг тухай асуулаа. Мөн татварын системийг шинэчилж татварын хэмжээг багасгах, татвар төлөгчдийн тоог нэмэгдүүлэх тал дээр бодлогын өөрчлөлт хийх шаардлагатай байгааг, татвар төлөгчдийг хамгаалах тухай, үндэстэн дамнасан компаниудын татварын зохицуулалт хийх шаардлагатай байгааг сануулав.
Нийслэлийн хэмжээнд томуу, томуу төст өвчний тархалт өн дөр байгаатай холбогдуулан ХӨСҮТ вирус судлалын шинжилгээ хийсэн бөгөөд шинжилгээгээр орчилд томуугийн А хүрээний вирус илэрчээ. Харьяа эрүүл мэндийн байгууллагуудын хүлээн авах яаралтай тусламжийн тасагт өнгөрсөн шөнийн байдлаар 2420 хүн үйлчлүүлсэн нь өмнөх өдрөөс 200 тохиолдлоор өссөн үзүүлэлттэй байна. Мөн нийслэлийн Түргэн тусламжийн төв буюу 103-т өнгөрсөн шөнө 2787 дуудлага ирж, гэрийн үзлэгийг хийсэн. Энэ нь өмнөх өдрөөс 23 хувийн өсөлттэй байна. Ийм д өрхийн эрүүл мэндийн төвүүдийг уртасгасан цагаар ажиллуулахаар шийдвэрлэлээ. Түүнчлэн дүүргүүдийг бүсчилж, бүс тус бүрд ӨЭМТ болон хүүхдийн кабинетыг уртасгасан цагаар ажиллуулахаар бэлтгэл хангаж байна . Уртасгасан цагийн хуваарь: Ажлын өдөр: 08:30-20:00 цаг Амралтын өдөр: 11:00–18:00 цаг Бүх нийтийн амралтын өдөр: 11:00–17:00 цаг хүртэл ажиллана. Мөн Засгийн газраас хүүхэд нь томуу, томуу төст өвчнөөр өвдсөн тохиолдолд эцэг, эхэд тав хүртэл хоногийн цалинтай чөлөө олгох шийдвэр гаргасан. Иймд хүүхэд халуурах, ханиад хүрэх зэрэг шинж тэмдэг илэрвэл харьяа ӨЭМТ-д үзүүлж, эмчийн хуудсыг үндэслэн цалинтай чөлөө авах боломжтой юм.
Өнөөдөр (2025.11.20) Улсын Их Хурлын Байгаль орчин, хүнс, хөдөө аж ахуйн болон Эдийн засгийн байнгын хороо хамтарсан хуралдаж, “Халзан бүрэгтэй”-н орд газрын ашиглалт, байгаль орчинд үзүүлэх сөрөг нөлөөлөл, эрсдэлийг нарийвчлан судлах сэдвээр зохион байгуулсан ерөнхий хяналтын сонсголын тайланг сонслоо. Халзан бүрэгтэй орд бол газрын ховор элементийн орд бөгөөд хайгуулын шатанд явж байгаа бөгөөд цаашид ашиглалтад бэлтгэгдэж байгаа төсөл. Тус ордод диспрози, терби, ниодим, паразиоди гэх 4 тогтмол соронзонгийн түүхий эд газрын ховор элемент агуулагддаг бөгөөд эдгээр нь өөрөөсөө цацраг идэвхгүй. Зах зээлийн эрэлт хэрэгцээ өсөн нэмэгдэж буй өнөө үед Халзан бүрэгтэй ордын газрын ховор элементийн ордыг ашиглан, түүхий эдийг дунд шат хүртэл боловсруулж, нийлмэл исэл үйлдвэрлэх нь өндөр ач холбогдолтой. Энэ нь ордын нөөцийг илүү үр ашигтай ашиглах, дотооддоо нэмүү өртөг шингээх, улмаар дэлхийн тогтмол соронзонгийн зах зээлд урт хугацаанд найдвартай нийлүүлэгч болох боломжийг бүрдүүлнэ. Ингэснээр эдийн засгийн өсөлтөд бодит хувь нэмэр оруулах чухал төсөл болох аж. Өмнөх жилүүдэд ордыг ашиглаагүй, хөрс хөндөгдөөгүй, зөвхөн хайгуул судалгааны ажил хийж, нөөцийг нэмэгдүүлэх, боловсруулалтын аргыг судлах үйл ажиллагаанууд явагдаж байгааг тус дүгнэлтэд дурдсан байна. Малын эрүүл мэндийн талаар Мянгад суманд өмнөх онуудад төрсөн гажигтай төлүүдэд хийсэн Мал эмнэлэг ариун цэврийн төв лабораторийн шинжилгээ дүгнэлтээр цацрагийн хордлого илрээгүй, цацрагаас болсон гэдэг нь тогтоогдоогүй. Мянгад суманд 2025 оны хавар ургийн гажигтай төрсөн төлүүдэд цацрагийн шинжилгээг итгэмжлэгдсэн лабораториор хийлгэж, цацрагаас шалтгаалсан эсэхийг баталгаажуулах шаардлагатай. Учир нь Мал эмнэлэг ариун цэврийн төв лабораторийн цацрагийн тоног төхөөрөмж эвдэрсний улмаас одоогоор цацрагийн шинжилгээ хийх боломжгүй гэдгийг ерөнхий хяналтын сонсголоор дүгнэжээ. Хайгуулын шатанд усны нөөц болон чанарт онц ноцтой хохирол учруулсан гэсэн нь шинжээчийн дүгнэлт болон төрийн байгууллагаас өгсөн мэдээллээр нотлогдоогүй гэжээ. Гэхдээ ашиглалтад шилжих үеийн технологийн усны хэрэглээг эцэслэн тооцоолох, эх үүсвэрийг тодорхойлох, усны нөөц, чанарыг хамгаалах төлөвлөгөөг боловсруулах зайлшгүй шаардлагатай гэж дүгнэсэн байна. Хайгуул судалгааны ажил дууссаны дараа Халзан бүрэгтэй ордын нөөцийн тооцоолол, ТЭЗҮ, Байгаль орчны нөлөөллийн нарийвчилсан үнэлгээ зэргийг харьяа яамд мэргэжлийн зөвлөлүүдээрээ хэлэлцүүлж, ордыг ашиглалтад бүрэн бэлтгэгдсэн эсэх, ашиглалтаас үүдэх экологи, эдийн засгийн болзошгүй хохирлын талаар дүгнэлт гаргах шаардлагатай болохыг чухалчилсан байна. Иймээс чиг үүргийн төрийн захиргааны төв байгууллагууд газрын ховор элемент дээр шинжлэх ухаанд суурилсан нарийвчилсан судалгаа, шинжилгээтэй, хангалттай мэдээлэлтэй байх шаардлагатай гэжээ. Халзан бүрэгтэй ордоос Монгол Улсын урт хугацааны бодлогын баримт бичиг дээр 4.2.13-т заасан зорилтын хэрэгжилтийг хангах үүднээс тус ордын түүхий эдийг боловсруулахдаа баяжуулалт болон боловсруулалтын үйлдвэрийг ашиглан нэмүү өртөг шингээсэн, эдийн засгийн тэлэлтийг дэмжих бүтээгдэхүүн гаргах нь зүйтэй хэмээн үзсэн болохыг Улсын Их Хурлын гишүүн Б.Баярбаатар тайландаа танилцуулсан. Түүнчлэн төрийн захиргааны төв байгууллагууд хоорондын ажлын уялдааг сайжруулах, нэгдсэн ойлголт, мэдээлэлтэй байх чиглэлээр холбогдох арга хэмжээг авах; төсөл хэрэгжүүлэгчийн зүгээс цацраг идэвхийн нөлөөлөл технологийн процесст ямар бүтээгдэхүүнд хэрхэн тархаж байгааг судлан, холбогдох дүрэм журмыг баримтлан ажиллах; хүрээлэн буй орчин, ус, хөрс, хүн, малд цацрагийн шинжилгээ хийх чадавх хангалтгүй байгаа тул цацрагийн чиглэлээр нарийн мэргэжлийн хүний нөөц, лабораторийн тоног төхөөрөмжийг орон нутагт сайжруулах чиглэлээр үе шаттай арга хэмжээ авч хэрэгжүүлэх шаардлагатай гэдэг саналыг гаргажээ.
Сургуулийн өмнөх боловсролын чанар хүртээмжийг нэмэгдүүлэх, сурагчдыг ая тухтай орчинд боловсрол эзэмшүүлэх, багш, ажилтнуудын ажиллах орчин нөхцөлийг сайжруулах, хамрах тойргийн сургууль, цэцэрлэгийн хүртээмжийг нэмэгдүүлэх зорилгоор бүтээн байгуулалтын ажлыг үе шаттайгаар хийж буй. Тодруулбал, нийслэлийн төсвийн хөрөнгө оруулалтаар Баянзүрх дүүргийн 5 дугаар хороонд 240 ортой 52 дугаар цэцэрлэгийн барилга угсралтын ажил дуусаж, улсын комисс хүлээн авлаа. Тус цэцэрлэгийн барилгыг хагас зоорьтой, хоёр давхар байхаар төлөвлөсөн. Мөн барилга нь гал тогоо, хуурай, нойтон хүнсний агуулах, эд хогшлын агуулах, бүлгийн өрөө, чийрэгжүүлэх өрөө, дуу хөгжмийн өрөө, ажилчдын хувцас солих өрөө болон бусад өрөө тасалгаанаас бүрдсэн. Уг бүтээн байгуулалтын ажлыг “Гурван булаг сод” ХХК хийж гүйцэтгэж, нийслэлийн Хөрөнгө оруулалтын газар захиалагчийн техник хяналтыг хэрэгжүүлэн ажиллаж байна.
Улаанбаатар хотод сүүлийн жилүүдэд уур амьсгалын өөрчлөлт, ус үерийн давтамж өссөний улмаас хамгаалалтын дэд бүтцийг шинэчлэх зайлшгүй хэрэгцээ үүсээд буй. Өнөөдрийн байдлаар Улаанбаатар хотод 4 байршилд нийт 51.6 км урт үерийн хамгаалалтын далан, 58 байршилд 107.6 км бүхий үерийн хамгаалалтын суваг байдаг. Гэвч Туул, Улиастай, Сэлбэ, Дунд голын үерийн хамгаалалтын далангуудын ихэнх нь хуучирсан, эргийн бэхэлгээнүүд нь эвдэрч гэмтсэн, сувгууд нь хагшаасаар дүүрсэн зэрэг шалтгаанаар их хэмжээний үерийн ачааллыг даах боломжгүй болсон. Тиймээс хотын инженерчлэл, дэд бүтцийг сайжруулах хүрээнд “Улаанбаатар хотын инженерийн бэлтгэл арга хэмжээний мастер төлөвлөгөө”-г боловсруулж, үерийн эрсдэлийг бууруулах, голын урсцыг тогтворжуулах, иргэдийн эрүүл, аюулгүй орчинд ажиллаж амьдрах нөхцөлийг бүрдүүлэх, мөн гол дагуух тохижилт болон хотын экосистемийг тэнцвэржүүлэх цогц арга хэмжээг хэрэгжүүлэхээр төлөвлөсөн. Мастер төлөвлөгөөнд нийт 420 гаруй км үерийн байгууламжийг үе шаттайгаар шинээр барихаар тусгасан бөгөөд нэн шаардлагатай байгаа 120 орчим км далан, сувгийг “Хөрсний ус, үерийн хамгаалалтын төсөл”-ийн хүрээнд хэрэгжүүлэх юм. Тодруулбал, нийслэлийн 22 байршилд үерийн хамгаалалтын далан, сувгийг шинэчлэх, сэргээн засварлах, шинээр байгуулахаар төлөвлөсний зэрэгцээ борооны ус зайлуулах шугам хоолойг шуудуу ухалгүйгээр доторлон шинэчлэх дэвшилтэт технологийг нэвтрүүлнэ. Тус төслийн хүрээнд Дэлхийн банкны хөрөнгө оруулалтаар 9 байршилд үерийн хамгаалалтын далан, сувгийн барилга байгууламж, борооны ус зайлуулах шугамыг шинэчилж, өргөтгөх бөгөөд нийт 50.65 км далан, 45.7 км сувгийг байгуулна. Эдгээр 9 байршлын ТЭЗҮ болон Байгаль орчин, нийгмийн нөлөөллийн үнэлгээг "Хот төлөвлөлт, судалгааны институт” ОНӨААТҮГ боловсруулж, одоогийн байдлаар гүйцэтгэл 40 хувьтай үргэлжилж байна. Мөн Туул, Сэлбэ, Улиастай, Дунд гол зэрэг зургаан байршил дагуу нийт 18.229 км урттай даланг БНХАУ-ын Эксим банкны санхүүжилтээр сэргээн засварлах, тохижуулахаар ажиллаж байна. Энэ хүрээнд ТЭЗҮ болон Байгаль орчин, нийгмийн нөлөөллийн үнэлгээг боловсруулж одоогоор 40 хувийн гүйцэтгэлтэй байна. Түүнчлэн үлдсэн 7 байршилд нийт 25 км даланг барихаар төлөвлөжээ.
УИХ-ын гишүүн С.Ганбаатарын нэр холбогдсон дуулиант хэрэг эцэслэн “шүүхийн хаалга татах” шатанд хүрлээ. АТГ-аас түүнийг хахууль авах 22.4, үндэслэлгүй хөрөнгөжих 22.10, мөнгө угаах 18.6 зэрэг хүндтэй зүйл ангиудаар яллагдагчаар татах санал гаргаж, хэргийг прокурорт шилжүүлсэн бол Нийслэлийн прокурор уг асуудлыг шууд л яллах дүгнэлттэйгээр шүүх рүү түлхлээ. С.Ганбаатар өөрөө олон нийтийн өмнө “АТГ миний өрөөнд гүйцэтгэх ажиллагаа явууллаа” хэмээн шоудаж байсан ч бодит байдал дээр нь шалгахад, энэ бүхэн зүгээр л анхаарлыг сарниулах оролдлого байсан нь ил болов. Төрийн ордонд очсон мөрдөгчид түүнд яллах дүгнэлт танилцуулах гэж байсан нь тодорхой болсон. Түүнчлэн С.Ганбаатар өөрийгөө хамгаалах сүүлчийн довтолгоо болгон Ерөнхий прокурор Б.Жаргалсайханд гомдол гаргасан ч прокурор түүнтэй зөвшилцөхөөс татгалзсан гэх мэдээлэл бий. С.Ганбаатар бүрэн эрхийн халдашгүй байдлыг “бамбай” болгож, “УИХ-ын гишүүнийг 4 жилийн хугацаанд шалгаж болохгүй” гэсэн санаачилгыг Цэц рүү түлхэхээр зүтгэсэн. Тэр энэ саналаа УИХ-ын даргад өргөн барьсан ч чуулганы танхимд олонх нь түүний оролдлогыг хатуугаар няцааж, хуульд халтай санаачилгыг шууд л унаруулсан юм. Ингэснээр С.Ганбаатарын хэрэг улс төрийн халхавч, сенсац, шоуны ард биш шүүхийн өмнө л шударгаар шийдэгдэх ганц замтай үлдлээ.
Улаанбаатар хотын авто замын түгжрэлийг бууруулах, төвлөрлийг сааруулах, хотын гол гудамж замын сүлжээг өргөжүүлэх зорилгоор “Шинэ тойрог зам” төслийг хэрэгжүүлнэ. Энэ хүрээнд “Хоёрдугаар тойрог зам”-ыг барина. Хоёрдугаар тойрог зам нь хотын зүүн болон баруун захын хөдөлгөөнийг төв замд ачаалал үүсгэлгүйгээр Нэгдүгээр тойрог зам, Туулын хурдны замтай холбох бөгөөд төслийн ТЭЗҮ-г боловсруулж байна. ТЭЗҮ-ийн хүрээнд Улаанбаатар хотын хүн ам зүй болон эдийн засаг, нийгмийн одоогийн байдал ба хэтийн төлөв, хууль эрх зүйн судалгааг хийж буй. “Хоёрдугаар тойрог зам” төслийн нэгдүгээр хэсэг нь баруун талаас буюу 22-ын товчооноос эхэлж, Тахилтын авто зам, Найрамдлын зам, Нарангийн гудамжны эцэс, Улаан чулуутын хогийн цэг орчмоор дамжин, Баянхошууны уулзварт хүрч, Нэгдүгээр тойрог замтай нийлнэ. Хоёрдугаар хэсэг нь зүүн бүсэд байрлах бөгөөд Баянзүрх дүүргийн 24-р хороо, Сэтгэцийн эрүүл мэндийн төвийн орчим, Улиастай, Гачууртын зам дагууд хамарч, Туулын хурдны замтай огтлолцсоноор хотоор дамжин өнгөрөх тээврийн хэрэгслийг ачааллыг бууруулна. “Хоёрдугаар тойрог зам” төслийн хүрээнд Сонгинохайрхан, Баянзүрх дүүргийн бүс нутагт амьдарч буй 600 гаруй иргэдийн зорчилт хөдөлгөөний судалгааг хийсэн. Үүнээс харахад, төсөл хэрэгжсэнээр хотын төвийн урсгалын ачааллыг бууруулж, хурд нэмэгдэх бөгөөд хотын зүүн бүсийн түгжрэл 20-25 хувиар, зорчилтын хугацаа 30 хувиар багасна. Мөн Цагдаагийн академийн өргөн чөлөө, Шархад, Ботаникийн замуудын ачаалал хоногт 5000 машинаар буурах судалгаа гарчээ.
Хан-Уул дүүргийн иргэдийн Төлөөлөгчдийн Хурал дүүргийн ЕБ-ын сургуулийн ахлах ангийн сурагчдыг цахим орчны эрсдэлээс өөрийгөө хамгаалах, зөв хэрэглээний соёл төлөвшүүлэх, ирээдүйн мэргэжлээ бодитой сонгоход туслах зорилготой нөлөөллийн сургалтыг төрийн өмчийн 23 сургуулийн 2000 гаруй сурагчдын дунд зохион байгуулагдана. Өнөөдөр дүүргийн ЕБ-ын төвийн бүсийн долоон сургуулийн 1000 гаруй ахлах ангийн сурагчдад цахим гэмт хэргээс өөрийгөө хамгаалах, ажил мэргэжлийн сонголт хийхэд чиглүүлэх сургалтыг мэргэжлийн сургагч багш, чиг үүргийн албан хаагчид хөтлөн явууллаа. Сургалтын хүрээнд: Цахим орчны зөв хэрэглээ, цахим гэмт хэргийн төрөл, түүнээс хэрхэн урьдчилан сэргийлэх талаар мэдээлэл өгөх, Сурагчдын цахим ёс зүйн мэдлэгийг дээшлүүлэх, хариуцлагатай хэрэглэгч болох дадлыг төлөвшүүлэх зорилгоор хэлэлцүүлэг, асуулт, хариултаар санал хүсэлтийг сонсох, Мөн “Ирээдүйн ажил мэргэжлээ хэрхэн зөв сонгох вэ” сэдвийн хүрээнд мэргэжлийн чиг баримжаа олгох зөвлөгөө, харилцан санал солилцох, Энэхүү “Цахим гэмт хэргээс урьдчилан сэргийлэх, ажил мэргэжлийн сонголт хийхэд чиглүүлэх” сургалт 2025 оны 11 дүгээр сарын 12-19-ний өдрийн хооронд үе шаттай зохион байгуулагдах юм.
Хан-Уул дүүргийн иргэдийн Төлөөлөгчдийн Хурал “Анхны тусламж, эрүүл мэндийн төгс төв” НҮТББ-тай хамтран “Анхны тусламж амь аварна” сарын аяныг дүүргийн төрийн өмчит Ерөнхий боловсролын сургуулиудын дунд зохион байгуулж, гэнэтийн осол гэмтэл гарсан тохиолдолд цаг алдалгүй тусламж үзүүлэх мэргэшсэн сургагч багш бэлтгэх төсөл амжилттай хэрэгжиж өндөрлөлөө. Хүүхэд бүрийг аюул, ослын үед өөртөө болон бусдад тусламж үзүүлэх чадвартай, хариуцлагатай иргэн төлөвшүүлэх зорилготой тус төслийн хүрээнд өнөөдөр 50 сургагч багш сурагчдад гэрчилгээгээ гардуулж, дүүргийн ЕБ-ын 23 сургуульд анхны тусламжийн ханын самбар, иж бүрэн хэрэгсэл хүлээлгэн өглөө.
