ӨРХИЙН ЭМНЭЛГҮҮД 20 ЦАГ ХҮРТЭЛ УРТАСГАСАН ЦАГААР АЖИЛЛАНА

11 / 24 0 сэтгэгдэл 152 үзсэнe

Нийслэлийн хэмжээнд томуу, томуу төст өвчний тархалт өн дөр байгаатай холбогдуулан ХӨСҮТ вирус судлалын шинжилгээ хийсэн бөгөөд шинжилгээгээр орчилд томуугийн А хүрээний вирус илэрчээ. Харьяа эрүүл мэндийн байгууллагуудын хүлээн авах яаралтай тусламжийн тасагт өнгөрсөн шөнийн байдлаар 2420 хүн үйлчлүүлсэн нь өмнөх өдрөөс 200 тохиолдлоор өссөн үзүүлэлттэй байна. Мөн нийслэлийн Түргэн тусламжийн төв буюу 103-т өнгөрсөн шөнө 2787 дуудлага ирж, гэрийн үзлэгийг хийсэн. Энэ нь өмнөх өдрөөс 23 хувийн өсөлттэй байна. Ийм д өрхийн эрүүл мэндийн төвүүдийг уртасгасан цагаар ажиллуулахаар шийдвэрлэлээ. Түүнчлэн дүүргүүдийг бүсчилж, бүс тус бүрд ӨЭМТ болон хүүхдийн кабинетыг уртасгасан цагаар ажиллуулахаар бэлтгэл хангаж байна . Уртасгасан цагийн хуваарь: Ажлын өдөр: 08:30-20:00 цаг Амралтын өдөр: 11:00–18:00 цаг Бүх нийтийн амралтын өдөр: 11:00–17:00 цаг хүртэл ажиллана. Мөн Засгийн газраас хүүхэд нь томуу, томуу төст өвчнөөр өвдсөн тохиолдолд эцэг, эхэд тав хүртэл хоногийн цалинтай чөлөө олгох шийдвэр гаргасан. Иймд хүүхэд халуурах, ханиад хүрэх зэрэг шинж тэмдэг илэрвэл харьяа ӨЭМТ-д үзүүлж, эмчийн хуудсыг үндэслэн цалинтай чөлөө авах боломжтой юм.

ХАЛЗАН БҮРЭГТЭЙ ОРДЫН ТАЛААРХ ЕРӨНХИЙ ХЯНАЛТЫН СОНСГОЛЫН ТАЙЛАНГ СОНСОВ

11 / 20 1 сэтгэгдэл 889 үзсэнe

Өнөөдөр (2025.11.20) Улсын Их Хурлын Байгаль орчин, хүнс, хөдөө аж ахуйн болон Эдийн засгийн байнгын хороо хамтарсан хуралдаж, “Халзан бүрэгтэй”-н орд газрын ашиглалт, байгаль орчинд үзүүлэх сөрөг нөлөөлөл, эрсдэлийг нарийвчлан судлах сэдвээр зохион байгуулсан ерөнхий хяналтын сонсголын тайланг сонслоо. Халзан бүрэгтэй орд бол газрын ховор элементийн орд бөгөөд хайгуулын шатанд явж байгаа бөгөөд цаашид ашиглалтад бэлтгэгдэж байгаа төсөл. Тус ордод диспрози, терби, ниодим, паразиоди гэх 4 тогтмол соронзонгийн түүхий эд газрын ховор элемент агуулагддаг бөгөөд эдгээр нь өөрөөсөө цацраг идэвхгүй. Зах зээлийн эрэлт хэрэгцээ өсөн нэмэгдэж буй өнөө үед Халзан бүрэгтэй ордын газрын ховор элементийн ордыг ашиглан, түүхий эдийг дунд шат хүртэл боловсруулж, нийлмэл исэл үйлдвэрлэх нь өндөр ач холбогдолтой. Энэ нь ордын нөөцийг илүү үр ашигтай ашиглах, дотооддоо нэмүү өртөг шингээх, улмаар дэлхийн тогтмол соронзонгийн зах зээлд урт хугацаанд найдвартай нийлүүлэгч болох боломжийг бүрдүүлнэ. Ингэснээр эдийн засгийн өсөлтөд бодит хувь нэмэр оруулах чухал төсөл болох аж. Өмнөх жилүүдэд ордыг ашиглаагүй, хөрс хөндөгдөөгүй, зөвхөн хайгуул судалгааны ажил хийж, нөөцийг нэмэгдүүлэх, боловсруулалтын аргыг судлах үйл ажиллагаанууд явагдаж байгааг тус дүгнэлтэд дурдсан байна. Малын эрүүл мэндийн талаар Мянгад суманд өмнөх онуудад төрсөн гажигтай төлүүдэд хийсэн Мал эмнэлэг ариун цэврийн төв лабораторийн шинжилгээ дүгнэлтээр цацрагийн хордлого илрээгүй, цацрагаас болсон гэдэг нь тогтоогдоогүй. Мянгад суманд 2025 оны хавар ургийн гажигтай төрсөн төлүүдэд цацрагийн шинжилгээг итгэмжлэгдсэн лабораториор хийлгэж, цацрагаас шалтгаалсан эсэхийг баталгаажуулах шаардлагатай. Учир нь Мал эмнэлэг ариун цэврийн төв лабораторийн цацрагийн тоног төхөөрөмж эвдэрсний улмаас одоогоор цацрагийн шинжилгээ хийх боломжгүй гэдгийг ерөнхий хяналтын сонсголоор дүгнэжээ. Хайгуулын шатанд усны нөөц болон чанарт онц ноцтой хохирол учруулсан гэсэн нь шинжээчийн дүгнэлт болон төрийн байгууллагаас өгсөн мэдээллээр нотлогдоогүй гэжээ. Гэхдээ ашиглалтад шилжих үеийн технологийн усны хэрэглээг эцэслэн тооцоолох, эх үүсвэрийг тодорхойлох, усны нөөц, чанарыг хамгаалах төлөвлөгөөг боловсруулах зайлшгүй шаардлагатай гэж дүгнэсэн байна. Хайгуул судалгааны ажил дууссаны дараа Халзан бүрэгтэй ордын нөөцийн тооцоолол, ТЭЗҮ, Байгаль орчны нөлөөллийн нарийвчилсан үнэлгээ зэргийг харьяа яамд мэргэжлийн зөвлөлүүдээрээ хэлэлцүүлж, ордыг ашиглалтад бүрэн бэлтгэгдсэн эсэх, ашиглалтаас үүдэх экологи, эдийн засгийн болзошгүй хохирлын талаар дүгнэлт гаргах шаардлагатай болохыг чухалчилсан байна. Иймээс чиг үүргийн төрийн захиргааны төв байгууллагууд газрын ховор элемент дээр шинжлэх ухаанд суурилсан нарийвчилсан судалгаа, шинжилгээтэй, хангалттай мэдээлэлтэй байх шаардлагатай гэжээ. Халзан бүрэгтэй ордоос Монгол Улсын урт хугацааны бодлогын баримт бичиг дээр 4.2.13-т заасан зорилтын хэрэгжилтийг хангах үүднээс тус ордын түүхий эдийг боловсруулахдаа баяжуулалт болон боловсруулалтын үйлдвэрийг ашиглан нэмүү өртөг шингээсэн, эдийн засгийн тэлэлтийг дэмжих бүтээгдэхүүн гаргах нь зүйтэй хэмээн үзсэн болохыг Улсын Их Хурлын гишүүн Б.Баярбаатар тайландаа танилцуулсан. Түүнчлэн төрийн захиргааны төв байгууллагууд хоорондын ажлын уялдааг сайжруулах, нэгдсэн ойлголт, мэдээлэлтэй байх чиглэлээр холбогдох арга хэмжээг авах; төсөл хэрэгжүүлэгчийн зүгээс цацраг идэвхийн нөлөөлөл технологийн процесст ямар бүтээгдэхүүнд хэрхэн тархаж байгааг судлан, холбогдох дүрэм журмыг баримтлан ажиллах; хүрээлэн буй орчин, ус, хөрс, хүн, малд цацрагийн шинжилгээ хийх чадавх хангалтгүй байгаа тул цацрагийн чиглэлээр нарийн мэргэжлийн хүний нөөц, лабораторийн тоног төхөөрөмжийг орон нутагт сайжруулах чиглэлээр үе шаттай арга хэмжээ авч хэрэгжүүлэх шаардлагатай гэдэг саналыг гаргажээ.

БАЯНЗҮРХ ДҮҮРГИЙН 52 ДУГААР ЦЭЦЭРЛЭГИЙН БАРИЛГА УГСРАЛТЫН АЖИЛ ДУУСАЖ, УЛСЫН КОМИСС ХҮЛЭЭН АВЛАА

11 / 20 0 сэтгэгдэл 55 үзсэнe

Сургуулийн өмнөх боловсролын чанар хүртээмжийг нэмэгдүүлэх, сурагчдыг ая тухтай орчинд боловсрол эзэмшүүлэх, багш, ажилтнуудын ажиллах орчин нөхцөлийг сайжруулах, хамрах тойргийн сургууль, цэцэрлэгийн хүртээмжийг нэмэгдүүлэх зорилгоор бүтээн байгуулалтын ажлыг үе шаттайгаар хийж буй. Тодруулбал, нийслэлийн төсвийн хөрөнгө оруулалтаар Баянзүрх дүүргийн 5 дугаар хороонд 240 ортой 52 дугаар цэцэрлэгийн барилга угсралтын ажил дуусаж, улсын комисс хүлээн авлаа. Тус цэцэрлэгийн барилгыг хагас зоорьтой, хоёр давхар байхаар төлөвлөсөн. Мөн барилга нь гал тогоо, хуурай, нойтон хүнсний агуулах, эд хогшлын агуулах, бүлгийн өрөө, чийрэгжүүлэх өрөө, дуу хөгжмийн өрөө, ажилчдын хувцас солих өрөө болон бусад өрөө тасалгаанаас бүрдсэн. Уг бүтээн байгуулалтын ажлыг “Гурван булаг сод” ХХК хийж гүйцэтгэж, нийслэлийн Хөрөнгө оруулалтын газар захиалагчийн техник хяналтыг хэрэгжүүлэн ажиллаж байна.

“ХӨРСНИЙ УС, ҮЕРИЙН ХАМГААЛАЛТ” ТӨСЛИЙН ТЭЗҮ-ИЙГ БОЛОВСРУУЛАХ АЖИЛ 40 ХУВИЙН ГҮЙЦЭТГЭЛТЭЙ БАЙНА

11 / 19 0 сэтгэгдэл 40 үзсэнe

Улаанбаатар хотод сүүлийн жилүүдэд уур амьсгалын өөрчлөлт, ус үерийн давтамж өссөний улмаас хамгаалалтын дэд бүтцийг шинэчлэх зайлшгүй хэрэгцээ үүсээд буй. Өнөөдрийн байдлаар Улаанбаатар хотод 4 байршилд нийт 51.6 км урт үерийн хамгаалалтын далан, 58 байршилд 107.6 км бүхий үерийн хамгаалалтын суваг байдаг. Гэвч Туул, Улиастай, Сэлбэ, Дунд голын үерийн хамгаалалтын далангуудын ихэнх нь хуучирсан, эргийн бэхэлгээнүүд нь эвдэрч гэмтсэн, сувгууд нь хагшаасаар дүүрсэн зэрэг шалтгаанаар их хэмжээний үерийн ачааллыг даах боломжгүй болсон. Тиймээс хотын инженерчлэл, дэд бүтцийг сайжруулах хүрээнд “Улаанбаатар хотын инженерийн бэлтгэл арга хэмжээний мастер төлөвлөгөө”-г боловсруулж, үерийн эрсдэлийг бууруулах, голын урсцыг тогтворжуулах, иргэдийн эрүүл, аюулгүй орчинд ажиллаж амьдрах нөхцөлийг бүрдүүлэх, мөн гол дагуух тохижилт болон хотын экосистемийг тэнцвэржүүлэх цогц арга хэмжээг хэрэгжүүлэхээр төлөвлөсөн. Мастер төлөвлөгөөнд нийт 420 гаруй км үерийн байгууламжийг үе шаттайгаар шинээр барихаар тусгасан бөгөөд нэн шаардлагатай байгаа 120 орчим км далан, сувгийг “Хөрсний ус, үерийн хамгаалалтын төсөл”-ийн хүрээнд хэрэгжүүлэх юм. Тодруулбал, нийслэлийн 22 байршилд үерийн хамгаалалтын далан, сувгийг шинэчлэх, сэргээн засварлах, шинээр байгуулахаар төлөвлөсний зэрэгцээ борооны ус зайлуулах шугам хоолойг шуудуу ухалгүйгээр доторлон шинэчлэх дэвшилтэт технологийг нэвтрүүлнэ. Тус төслийн хүрээнд Дэлхийн банкны хөрөнгө оруулалтаар 9 байршилд үерийн хамгаалалтын далан, сувгийн барилга байгууламж, борооны ус зайлуулах шугамыг шинэчилж, өргөтгөх бөгөөд нийт 50.65 км далан, 45.7 км сувгийг байгуулна. Эдгээр 9 байршлын ТЭЗҮ болон Байгаль орчин, нийгмийн нөлөөллийн үнэлгээг "Хот төлөвлөлт, судалгааны институт” ОНӨААТҮГ боловсруулж, одоогийн байдлаар гүйцэтгэл 40 хувьтай үргэлжилж байна. Мөн Туул, Сэлбэ, Улиастай, Дунд гол зэрэг зургаан байршил дагуу нийт 18.229 км урттай даланг БНХАУ-ын Эксим банкны санхүүжилтээр сэргээн засварлах, тохижуулахаар ажиллаж байна. Энэ хүрээнд ТЭЗҮ болон Байгаль орчин, нийгмийн нөлөөллийн үнэлгээг боловсруулж одоогоор 40 хувийн гүйцэтгэлтэй байна. Түүнчлэн үлдсэн 7 байршилд нийт 25 км даланг барихаар төлөвлөжээ.

ХАЛДДАГГҮЙ БҮРЭН ЭРХИЙН ШОУ НУРАВ: С.ГАНБААТАРЫН ХЭРГИЙГ ШҮҮХЭД ШИЛЖҮҮЛЛЭЭ

11 / 18 0 сэтгэгдэл 685 үзсэнe

УИХ-ын гишүүн С.Ганбаатарын нэр холбогдсон дуулиант хэрэг эцэслэн “шүүхийн хаалга татах” шатанд хүрлээ. АТГ-аас түүнийг хахууль авах 22.4, үндэслэлгүй хөрөнгөжих 22.10, мөнгө угаах 18.6 зэрэг хүндтэй зүйл ангиудаар яллагдагчаар татах санал гаргаж, хэргийг прокурорт шилжүүлсэн бол Нийслэлийн прокурор уг асуудлыг шууд л яллах дүгнэлттэйгээр шүүх рүү түлхлээ. С.Ганбаатар өөрөө олон нийтийн өмнө “АТГ миний өрөөнд гүйцэтгэх ажиллагаа явууллаа” хэмээн шоудаж байсан ч бодит байдал дээр нь шалгахад, энэ бүхэн зүгээр л анхаарлыг сарниулах оролдлого байсан нь ил болов. Төрийн ордонд очсон мөрдөгчид түүнд яллах дүгнэлт танилцуулах гэж байсан нь тодорхой болсон. Түүнчлэн С.Ганбаатар өөрийгөө хамгаалах сүүлчийн довтолгоо болгон Ерөнхий прокурор Б.Жаргалсайханд гомдол гаргасан ч прокурор түүнтэй зөвшилцөхөөс татгалзсан гэх мэдээлэл бий. С.Ганбаатар бүрэн эрхийн халдашгүй байдлыг “бамбай” болгож, “УИХ-ын гишүүнийг 4 жилийн хугацаанд шалгаж болохгүй” гэсэн санаачилгыг Цэц рүү түлхэхээр зүтгэсэн. Тэр энэ саналаа УИХ-ын даргад өргөн барьсан ч чуулганы танхимд олонх нь түүний оролдлогыг хатуугаар няцааж, хуульд халтай санаачилгыг шууд л унаруулсан юм. Ингэснээр С.Ганбаатарын хэрэг улс төрийн халхавч, сенсац, шоуны ард биш шүүхийн өмнө л шударгаар шийдэгдэх ганц замтай үлдлээ.

ХОЁРДУГААР ТОЙРОГ ЗАМЫН ТЭЗҮ БОЛОВСРУУЛАХ АЖЛЫН ХҮРЭЭНД ХҮРЭЭНД ХОТЫН ХҮН АМ ЗҮЙ, ЭДИЙН ЗАСАГ, НИЙГЭМ, ХУУЛЬ ЭРХ ЗҮЙН СУДАЛГААГ ХИЙЖ БАЙНА

11 / 18 0 сэтгэгдэл 70 үзсэнe

Улаанбаатар хотын авто замын түгжрэлийг бууруулах, төвлөрлийг сааруулах, хотын гол гудамж замын сүлжээг өргөжүүлэх зорилгоор “Шинэ тойрог зам” төслийг хэрэгжүүлнэ. Энэ хүрээнд “Хоёрдугаар тойрог зам”-ыг барина. Хоёрдугаар тойрог зам нь хотын зүүн болон баруун захын хөдөлгөөнийг төв замд ачаалал үүсгэлгүйгээр Нэгдүгээр тойрог зам, Туулын хурдны замтай холбох бөгөөд төслийн ТЭЗҮ-г боловсруулж байна. ТЭЗҮ-ийн хүрээнд Улаанбаатар хотын хүн ам зүй болон эдийн засаг, нийгмийн одоогийн байдал ба хэтийн төлөв, хууль эрх зүйн судалгааг хийж буй. “Хоёрдугаар тойрог зам” төслийн нэгдүгээр хэсэг нь баруун талаас буюу 22-ын товчооноос эхэлж, Тахилтын авто зам, Найрамдлын зам, Нарангийн гудамжны эцэс, Улаан чулуутын хогийн цэг орчмоор дамжин, Баянхошууны уулзварт хүрч, Нэгдүгээр тойрог замтай нийлнэ. Хоёрдугаар хэсэг нь зүүн бүсэд байрлах бөгөөд Баянзүрх дүүргийн 24-р хороо, Сэтгэцийн эрүүл мэндийн төвийн орчим, Улиастай, Гачууртын зам дагууд хамарч, Туулын хурдны замтай огтлолцсоноор хотоор дамжин өнгөрөх тээврийн хэрэгслийг ачааллыг бууруулна. “Хоёрдугаар тойрог зам” төслийн хүрээнд Сонгинохайрхан, Баянзүрх дүүргийн бүс нутагт амьдарч буй 600 гаруй иргэдийн зорчилт хөдөлгөөний судалгааг хийсэн. Үүнээс харахад, төсөл хэрэгжсэнээр хотын төвийн урсгалын ачааллыг бууруулж, хурд нэмэгдэх бөгөөд хотын зүүн бүсийн түгжрэл 20-25 хувиар, зорчилтын хугацаа 30 хувиар багасна. Мөн Цагдаагийн академийн өргөн чөлөө, Шархад, Ботаникийн замуудын ачаалал хоногт 5000 машинаар буурах судалгаа гарчээ.

Т.ДОРЖХАНДЫН БАГИЙНХНЫ “НОГООН” НЭРИЙН ДОРХ АСАР ТОМ ГАЗАР ЭЗЭМШИЛ

11 / 07 0 сэтгэгдэл 176 үзсэнe

Шадар сайд Т.Доржханд өнгөрсөн 2024 оны есдүгээр сард Хонконгод ажиллаж байсан Б.Энхтайван гэх залууг авчирч, өөрийн эрчим хүч, газрын тосны асуудал хариуцсан зөвлөхөөр томилсон. Өдгөө Б.Энхтайван нь “Эрдэнэс Монгол” ХХК-ийн Хариуцлагатай уул уурхай хариуцсан менежер, мөн Хөтөлийн “Цемент шохой” ТӨХК-ийн ТУЗ-ийн дарга зэрэг өндөр албыг хашиж буй. Түүнээс гадна, энэ оны нэгдүгээр сард Т.Доржханд Их Британиас Л.Дулмаазул нэртэй эмэгтэйг авчирч, эрчим хүчний шилжилт, хөрөнгө оруулалт хариуцсан зөвлөхөөр томилжээ. Тэд 2012 онд Оксфордын их сургуульд хамт суралцаж төгссөн найзууд бөгөөд сүүлийн үед хаана ч хамтдаа явж буй нь олонтаа ажиглагддаг. Л.Дулмаазулын эзэмшлийн газар — 1.2 сая айлын хашаанд дүйцэх хэмжээтэй Т.Доржхандын зөвлөх Л.Дулмаазул нь Өмнөговь, Говьсүмбэр аймагт маш өргөн хэмжээний газар эзэмшдэг болох нь ил болжээ. Зарим газрыг өөрийн нэр дээр, заримыг нь ахынхаа хүүхдийн нэр дээр шилжүүлсэн байна. 1. “Вольфсон” ХХК Эзэмшигч: Л.Дулмаазул Гүйцэтгэх захирал: ахынх нь хүү Д.Ананд Газар: Өмнөговь аймгийн Цогт-Овоо сумын 2-р баг, Бор тээг Хэмжээ: 65,000 га (650 сая м²) → Энэ хэмжээ нь Даланзадгад хотын нийт нутаг дэвсгэрээс ч том. 2. “Талын энержи” ХХК Өмнөговь аймгийн Манлай сумын 3-р баг, Жаргалант 7,226 га (72.2 сая м²) Л.Дулмаазулын эзэмшлээс 2024 оны тавдугаар сард Д.Анандын нэр дээр шилжсэн. 3. “Эс Эс Пи Салхин энержи” ХХК Өмнөговь аймгийн Манлай сум, Жаргалант 6,435 га (64.3 сая м²) Мөн тавдугаар сард Д.Анандын нэр дээр шилжсэн. 4. “Эс Эс Пи Манлайн энержи” ХХК Өмнөговь аймгийн Манлай сум 5,037 га (50.3 сая м²) Ахын хүүгийн нэр дээр шилжсэн. 5. “Сан степпе энерги” ХХК “Сан степпе” ХХК-ийг эзэмшдэг бөгөөд “Сан степпе” ХХК нь Говьсүмбэр аймгийн Сүмбэр суманд 100 га (1.0 сая м²) газартай. Ингээд дүнгээрээ зөвлөх Л.Дулмаазулын хамаарал бүхий таван компани нийтдээ 83,799 га (837,999,999 м²) газар эзэмшиж байгаа бөгөөд энэ нь 1,197,000 гаруй айлын хашааны хэмжээтэй тэнцэнэ. Сэргээгдэх эрчим хүчний нэрээр газраа ашиглаж эхэлжээ Л.Дулмаазулын компаниудын газар нь бүгд сэргээгдэх эрчим хүчний буюу нар, салхины станц барих зориулалттай байгаа аж. Түүнээс гадна “Сан степпе” ХХК нь 50 МВт-ын нарны станцын тусгай зөвшөөрөл авч, Говьсүмбэр аймагт барилгын ажлаа эхлүүлээд байгаа. Гадаадын хөрөнгө оруулалт ба ашиг сонирхлын сэжиг Сүүлийн саруудад Шадар сайд Т.Доржханд болон түүний зөвлөх Л.Дулмаазул нар сэргээгдэх эрчим хүчний хөрөнгө оруулалтын нэрээр гадаад орнуудтай идэвхтэй хэлэлцээ хийж байна. 2024 оны 4-р сард АНУ-д айлчлах үеэрээ 2.0 тэрбум ам.долларын хөрөнгө оруулалт татах болсноо зарласан. 9-р сард Саудын Арабын “ACWA Power” компанийн удирдлагуудтай уулзаж, 10 тэрбум ам.долларын хөрөнгө оруулалтын хэлцэл хийсэн. 10-р сард Европын хөрөнгө оруулалтын банкнаас 1.0 тэрбум еврогийн (4.1 их наяд төгрөг) санхүүжилт авахаар тохиролцсон. Удахгүй Европын сэргээн босголт, хөгжлийн банкнаас дахин 1.0 тэрбум ам.долларын санхүүжилт авах тухай мэдээлэл гарсан. Ийнхүү ойрын таван жилд нийт 8 их наяд төгрөгийн хөрөнгө оруулалт сэргээгдэх эрчим хүчний салбарт орж ирэхээр байгаа бөгөөд энэ нь Л.Дулмаазулын эзэмшилд буй газруудтай уялдсан ашиг сонирхлын сэжгийг төрүүлж байна.

Ж.БАЯРМААГИЙН ГЭР БҮЛИЙН БИЗНЕС БА УЛС ТӨРИЙН НӨЛӨӨНИЙ СҮЛЖЭЭ

11 / 07 1 сэтгэгдэл 183 үзсэнe

Соёлын сайд Ч.Номинтой 18 тэрбум төгрөгийн соёлын ваучерийн асуудлаар маргалдаж, “шударга дуу хоолой”-гоороо олны анхааралд орж ирсэн УИХ-ын гишүүн Жудагийн Баярмаа үнэндээ үг, үйлдэл хоёр нь зөрдөг нэгэн гэдэг нь удалгүй ил болсон. Тэрбээр эхэндээ уг төсвийг эсэргүүцэж байсан ч, батлагдах үед нь “саналын кноп ажиллаагүй” гэх шалтгаанаар дэмжсэн санал өгсөн байдаг. Тэрбээр өөрийн жилийн орлогыг 10 сая төгрөг, гэр бүлийн орлогоо 420 сая төгрөг хэмээн мэдүүлж, 3.2 тэрбум төгрөгийн үнэлгээтэй орон сууц, 600 сая төгрөгийн үнэлгээтэй газар, 150 сая төгрөгийн хадгаламжтай гэж ХОМ-дээ дурдсан байдаг. Нөхөр Я.Гансүх ба “Богдхан уул”-ын газрын хэрэг Ж.Баярмаагийн улс төрийн ар тал, стратегийн зөвлөх нь түүний нөхөр Ядамсүрэнгийн Гансүх гэгддэг. Говь-Алтай аймгийн Баян-Уул суманд төрсөн тэрбээр улс төр судлаач мэргэжилтэй, АН-ын “Од” клубийг үүсгэн байгуулагчдын нэг. Тэр өмнө нь Ерөнхий сайд асан С.Наранцацралтын зөвлөхөөр ажиллаж, АН-ын нэр бүхий улстөрчдийн сонгуулийн менежерээр ч ажиллаж байжээ. Ж.Баярмаа 2019 онд “Хатан ээжийн өргөө”, “Ганга-Илд”, “ДЦС Капитал”, “Шинэ зууны энерги”, “ММС трэйд” зэрэг хэд хэдэн компанид хувь эзэмшиж байсан ч, 2023 оны ХОМ-д нэг ч компанийн хувьцаа эзэмшдэггүй гэж мэдүүлсэн байдаг. Гэвч өмнө нь түүний нэр дээр байсан “Ганга-Илд” ХХК одоо нөхөр Я.Гансүхийн нэр дээр бүртгэлтэй бөгөөд тус компани 2015 онд Богдхан уулын дархан цаазат газрын хязгаарлалтын бүсэд аялал жуулчлалын бааз байгуулах нэрийдлээр газар авсан тухай мэдээлэл бий. Бодит байдалд ийм төслөөр халхавчилж, хаус хотхон барих жишиг Монголд түгээмэл байдаг тул Я.Гансүхийн эзэмшсэн газар ч мөн адил ашиглагдсан байх магадлалтай. Түүнчлэн Я.Гансүх нь “Шинэ зуун энержи” компанийн хувь эзэмшигч бөгөөд уг компани Завхан аймгийн Түдэвтэй сумын цахилгаан станцыг ажиллуулдаг. Тиймээс Ж.Баярмаа УИХ-ын төсөв хэлэлцэх үеэр эрчим хүчний асуудлыг онцлон ярьж байсан нь санамсаргүй зүйл биш ч байж болно.

“ЭБИ”-ГИЙН ФРАКЦЫН ЗАЛГАМЖЛАГЧ УУ, “БОДЬ”-ИЙН ТӨЛӨӨЛӨГЧ ҮҮ? – С.ЭРДЭНЭБОЛДЫН УЛС ТӨРИЙН ХОЁР ТУЙЛ

11 / 07 0 сэтгэгдэл 137 үзсэнe

Өнөөгийн парламентын гишүүд дунд Ерөнхийлөгч асан Ц.Элбэгдоржийн фракцаас тодорхой нөлөөтэй хэд хэдэн хүн байдгийн нэг нь УИХ-ын гишүүн С.Эрдэнэболд юм. Тэрээр Ц.Элбэгдоржийн хэвлэлийн төлөөлөгчөөр таван жил ажиллаж, улс төрийн туршлага, арга барилыг нь нэлээд сайн өвлөсөн нэгэн гэдэг. Ц.Элбэгдоржийн улс төрийн “загвар”-ыг даган дуурайж, Харвардын их сургуульд хүртэл суралцсан нь ч үүний илрэл байж болох юм. С.Эрдэнэболд Ц.Элбэгдоржийн дэргэд ажиллаж байх хугацаандаа улс төрийн хүрээнд танигдаж, Ардчилсан нам дотор байр сууриа олж эхэлжээ. Тэрээр 2016 онд Сүхбаатар дүүргийн ИТХ-ын төлөөлөгчөөр сонгогдож, дараа жил нь Ардчилсан залуучуудын холбооны ерөнхийлөгч болсон. 2020 оны УИХ-ын сонгуульд Сүхбаатар дүүрэгт нэр дэвшсэн ч Д.Цогтбаатар, Ц.Мөнх-Оргил, Ц.Мөнхцэцэг нарт ялагдсан. Харин 2024 оны сонгуулиар тойргоо сольж, Төвийн V тойргоос УИХ-ын гишүүнээр сонгогдсон юм. С.Эрдэнэболдын улс төрийн өсөлтөд Ц.Элбэгдоржийн дэмжлэгээс гадна түүний аав Ш.Сүхбаатар ч чухал нөлөө үзүүлсэн гэж үздэг. Ш.Сүхбаатар нь Төв аймгийн прокуророор ажиллаж байсан гавьяат хуульч бөгөөд Улсын Ерөнхий прокурорын газрын Хэрэг эрхлэх газрын дарга, Хууль зүй, дотоод хэргийн дэд сайдаар ч ажиллаж байжээ. Одоогоор тэрбээр УИХ-ын гишүүн асан, Элчин сайд Л.Болдын эзэмшдэг “Бодь цамхаг” ХХК-ийн гүйцэтгэх захирлаар долоо дахь жилдээ ажиллаж байгаа бөгөөд өмнө нь Л.Болдын дүү Л.Болдхуягийн “Бодь констракшн” ХХК-ийн гүйцэтгэх захирлаар ажиллаж байсан байна. Мөн Л.Болдын аавд зориулсан “Сономын Лувсанвандан” нэртэй номыг бичиж, хэвлүүлсэн нь хоёр гэр бүлийн ойр харилцааг илтгэнэ. Ийнхүү С.Эрдэнэболдын улс төрийн замналд Ц.Элбэгдорж, Л.Болд, Ш.Сүхбаатар нарын нөлөө хүчтэй туссан бөгөөд тэрхүү дэмжлэгийн үр дүнд өнөөдөр Төрийн ордонд сууж буй нэгэн хэмээн үзэх хүмүүс бий. С.Эрдэнэболд нь “Марс Си” ХХК-ийг Амарын Мөнхнаст, Батбилэгийн Агваанцэрэн, Бадарчийн Одбаясал, Гинжбаатарын Амгаланбаяр нарын хамт эзэмшдэг. Энэ компани нь барилга, аялал жуулчлалын чиглэлээр үйл ажиллагаа явуулдаг. Түүнчлэн эхнэр Д.Уранзаяатайгаа хамт “Тусч ногоон гар” ТББ, “Жак-Уэтерфорд сан”, “Марс Ви” санг байгуулж, шинжлэх ухаан, инновац, сансрын технологийн чиглэлд үйл ажиллагаа явуулдаг. Хөрөнгө орлогын мэдүүлгээс харахад С.Эрдэнэболд дотоодын хадгаламжиндаа 316 сая төгрөгтэй боловч аав Ш.Сүхбаатарт 180 сая төгрөгийн өртэй гэж мэдүүлжээ. Түүнд 1.6 тэрбум төгрөгөөр үнэлэгдэх хаус болон гурван орон сууц, 434 сая төгрөгийн үнэлгээтэй Lexus 570, Jimny, микро автобус бий. Жилийн хувийн орлогоо 62 сая, гэр бүлийн орлогоо 52 сая төгрөг гэж мэдүүлсэн байна. Хамгийн сонирхолтой нь, тэрбээр 2007 онд Боловсролын зээлийн сангаас 32 мянган ам.долларын зээл авч, АНУ-ын Индианагийн их сургуулийн Майкл Маурерийн нэрэмжит хуулийн сургуульд магистрын зэрэг хамгаалсан байна. Улмаар нэг жилийн дараа эх орондоо эргэн ирж, Ерөнхийлөгч Ц.Элбэгдоржийн хэвлэлийн төлөөлөгчөөр зургаан жил ажилласан аж. Бизнесийн томоохон туршлага, тендерийн түүхгүй С.Эрдэнэболдын төрд “тэмүүлэх” зорилго нь нэг талаар Ц.Элбэгдоржийн улс төр дэх нөлөөг хадгалах, нөгөө талаар аавынх нь оролцоотой “Бодь” группийн ашиг сонирхлыг хамгаалах байж болзошгүй гэх яриа улс төрийн хүрээнд яригдсаар байна.

НУУЦ АМРАГТАЙГАА НИЙЛЖ НӨХРӨӨ ХӨНӨӨХ ЗОРИЛГООР УУХ ЗҮЙЛД НЬ ХУЛГАНЫ ХОР, УКСУС ХИЙСЭН ЭТГЭЭДҮҮДЭД ОНОГДУУЛСАН ХОРИХ ЯЛЫГ ТУС БҮР 3 ЖИЛЭЭР БУУРУУЛЖЭЭ

11 / 06 0 сэтгэгдэл 1 615 үзсэнe

Увс аймгийн Бөхмөрөн сумд 36 настай эмэгтэй О нь өөрийн гэр бүлээс гадуурх харилцаатай 39 настай эрэгтэй Ц-тэй хамтран нөхрийгөө хөнөөх зорилгоор ундаанд хулганы хор, архинд хүнсний зориулалттай уксус хийж уулгасан хэрэг гарсан. Шүүхээс нөхрөө хөнөөхийг завдсан эмэгтэйд 13 жил, нууц амрагт нь 12 жилийн хорих ял оноогоод байсан юм. Тэгвэл хяналтын шатны шүүхэд О-ийн өмгөөлөгчөөс ялыг хөнгөрүүлэх, Ц-ийн өмгөөлөгчөөс хэргийг хэрэгсэхгүй болгуулахаар тус тус гомдол гаргасныг шүүх хэлэлцжээ. Ингэхдээ шүүхээс хохирогчийн биед гэмтэл тогтоогдоогүй буюу хуулиар хамгаалагдсан эрх ашигт бодитой хохирол учраагүйгээс гадна шүүгдэгч нарын гэмт хэрэг үйлдсэн байдал, анх удаа гэмт хэрэг үйлдсэн, хувийн байдал, хүнийг алах гэмт хэргийн нийгмийн аюулын шинж чанар зэргийг харгалзан О-д 10 жилийн хугацаагаар хорих ял, Ц-т 9 жилийн хугацаагаар хорих ял оногдуулсан өөрчлөлт оруулжээ. Хэргийг эргэн сануулахад, Б, О хоёр гэр бүл болоод 17 жил болсон байна. Гэтэл эхнэр О нь Ц гэх эртэй амрагийн харилцаа тогтоосон бөгөөд нөхрийгөө хоёр өдрийн дотор хоёр ч удаа хордуулах гэж үзсэн аж. Улмаар нөхөр нь эмнэлэгт хэвтсэн үед нь сахиж байх үедээ тарианы шингэнд нь юм хольж түүнийг алахыг завдсан гуравдахь үйлдлээ гаргасан байна. Энэ тухай түүний нууц амраг болох Ц "Бид хоёр үнэхээр бие биедээ хайртай. Нөхрөө нас барахаар надтай хамт амьдарна гэдэг байсан. Тэгээд надаар тийм, тийм зүйл дэлгүүрээс авахуулж, тэр үйлдлийг хийсэн" гэж мэдүүлжээ. Улмаар шүүхээс тус хоёр иргэнийг бүлэглэж хүн хөнөөхийг завдсан гэж үзэж эмэгтэйд нь 13, эрэгтэйд нь 12 жилийн ял оноосон байдаг.