₮45 ТЭРБУМЫГ ЗАЛИЛСАН ГЭХ “БЭЛТЭС МӨРӨН” КОМПАНИД ХОЛБОГДОХ ХЭРЭГТ ЯЛЛАХ ДҮГНЭЛТ ҮЙЛДЭН ШҮҮХЭД ШИЛЖҮҮЛЖЭЭ

02 / 28 0 сэтгэгдэл 330 үзсэнe

Прокурорын байгууллага өнгөрсөн долоо хоногт хэрэг бүртгэлтийн 29,775, мөрдөн байцаалтын 2,679 хэрэгт хяналт тавьж ажиллажээ. Үүнээс Эрүүл мэндийн халдашгүй байдлын эсрэг 32, Өмчлөх эрхийн эсрэг 18, Хөдөлгөөний аюулгүй байдал, тээврийн хэрэгслийн ашиглалтын журмын эсрэг 8, Бэлгийн эрх чөлөө халдашгүй байдлын эсрэг 3, Хууль бусаар ан агнах 2, Авлига албан тушаалын нэг, нийт 64 хэрэгт яллах дүгнэлт үйлдэн шүүхэд шилжүүлж шийдвэрлэсэн байна. Яллах дүгнэлт үйлдэн шүүхэд шилжүүлсэн хэргээс дурдвал: Чингэлтэй дүүргийн прокурорын газраас 2,595 иргэнийг хохироосон “Бэлтэс мөрөн” ХХК-тай холбогдох хэрэгт яллах дүгнэлт үйлдэн шүүхэд шилжүүлжээ. Тодруулбал, “Бэлтэс Мөрөн” ХХК-ийн үүсгэн байгуулагч Г, гүйцэтгэх захирал Н нарын нэр бүхий есөн иргэн бүлэглэн Хөвсгөл аймгийн нутаг дэвсгэрт тэтгэврийн насны болон хөгжлийн бэрхшээлтэй, группт байдаг, амьдралын түвшин доогуур гэх иргэдэд туслах нэрийдлээр “хамтран ажиллах санхүүгийн дэмжлэг үзүүлэх тухай гэрээ” байгуулж, бодит байдлыг нуух замаар бусдыг төөрөгдөлд оруулж, олон шатлалт маркетинг, пирамид тогтолцооны луйврын аргаар 2,595 иргэнээс 45,484,419,600 төгрөгийг залилсан, мөнгө угаасан гэх хэрэгт Эрүүгийн хуулийн 17.3 дугаар зүйлийн 3.1, 3.2, 18.6 дугаар зүйлийн 2.1, 2.2-т зааснаар яллах дүгнэлт үйлдэж, Хөвсгөл аймаг дахь Эрүүгийн хэргийн анхан шатны шүүхэд шилжүүлсэн байна. Дээрх хэрэгт Мөрдөн байцаах албаны Залилах гэмт хэрэг мөрдөн шалгах хэлтэс, орон нутгийн цагдаагийн газрын хамтарсан гурван ажлын хэсгийн 50 гаруй мөрдөгч мөрдөн байцаалтын ажиллагаа явуулж, Чингэлтэй дүүргийн прокурорын газраас хяналт тавьж ажилласан бөгөөд нийт 618 хавтаст хэргийн материалыг шүүхэд шилжүүлжээ. Түүнчлэн Говь-Алтай аймгийн прокурорын газраас Монгол Улсын Засгийн газрын 2012 оны 07 дугаар тогтоолоор Ховор амьтны жагсаалтад багтсан “Хар сүүлт”-ийг агнаж, тээвэрлэсэн иргэн А-д холбогдох хэрэгт Эрүүгийн хуулийн 24.5 дугаар зүйлийн 1-т зааснаар яллах дүгнэлт үйлдэн тус аймаг дахь сум дундын Эрүүгийн хэргийн анхан шатны шүүхэд, Баян-Өлгий аймгийн прокурорын газраас Монгол Улсын Засгийн газрын 2012 оны 07 дугаар тогтоолоор Ховор амьтны жагсаалтад багтсан “Зэрлэг гургуул, Зэгсний зэрлэг гахай”-г агнаж, тээвэрлэсэн иргэн Б-д холбогдох хэрэгт Эрүүгийн хуулийн 24.5 дугаар зүйлийн 1-т зааснаар яллах дүгнэлт үйлдэн тус аймаг дахь сум дундын Эрүүгийн хэргийн анхан шатны шүүхэд шилжүүлсэн аж.

“ХУВЬСАЛ ” ЖҮЖИГЧИН У.УРАНЧИМЭГИЙН НӨХӨР ПРОДЮСЕР Б.ЦОГГЭРЭЛ ДЭЭР Ц.АНАНДБАЗАРЫН ТҮҮХ ДАВТАГДАЖ БАЙНА, ХУУЛЬ ХЯНАЛТЫНХАН ШАЛГА!!!

02 / 27 0 сэтгэгдэл 6 153 үзсэнe

Монголчууд уламжлалт ёс заншил, бэлэг дэмбэрэл, бэлэгшээл бүхнээ эрхэмлэн дээдэлдэг улс. Тэр ч утгаараа Сар шинийн өдрүүдэд гарсан элдэв хов жив, сенсаац, хэрэг зөрчлийг чихнийхээ хажуугаар өнгөрөөж байгаа биз. Гэхдээ яагаад ч чимээгүй өнгөрөөж болохгүй нэгэн мэдээлэл эдгээр өдрүүдэд цахим орчинд хөвөрлөө. Энэ удаад хуурамч хаяг, эсхүл хэн нэгнийг харлуулах гэсэн ор үндэслэлгүй худал мэдээлэл яавч биш гэдгийг нэр нөлөө бүхий урлагийнхан маань өөрсдөөрөө нотолж байх юм. Хэнд хэрэгтэй гэж хүний ор хөнжил, элдэв асуудлыг дэлгэх вэ дээ. Яах ч аргагүй дээ, жигшсэн дээ, эл бузар бусармаг үйлдэл таслан зогсоогдоосой гэж хүссэн дээ л “бяцхан эр зориг” гарган үнэнийг дэлгэсэн болов уу гэж харж байна. Урлаг хүнийг соён гэгээрүүлж, хүмүүжүүлж, нэгийг бодогдуулж, бодитоор нөлөөлж байдаг. Харин урлагийн хүн бусдад үлгэр дуурайлал болж, мөн л соён гэгээрүүлж, ёс суртахууны хэм хэмжээс болж явдаг. Гэтэл бидний сайн мэдэх, гавьяатаараа дархлагдсан жүжигчин У.Уранчимэгийн нөхөр продюсер Б.Цоггэрэлийг өөрийн охин шигээ охидтой элдэв асуудал үүсгэж, дарамт үзүүлдэг гэж хэн санах билээ. Урлагийнхан дундаа төдийгүй Монголчуудад танигдсан хүндтэй гэр бүл хэмээн саяхныг болтол тоож явсан хүмүүс цахим орчинд бухимдлаа илэрхийлэхээс цаашгүй сууна. МАН-д нөлөө бүхий Б.Цоггэрэл байна уу, маньд хүлээн зөвшөөрөгдсөн урлагийн хүн байна уу хамаагүй “охид бүсгүйчүүдийг дарамталдаг, ажлын байрны бэлгийн дарамттай холбоотой” энэ асуудлыг хууль хяналтын байгууллага анхааралдаа авч, шалгаж, үнэн мөнийг тогтоох учиртай. Эрүүгийн цагдаагийнхан хүртэл цахим орчинд гарч буй мэдээлэлд хяналт тавин хэвлэлийнхнийг дуудаж шалгааж байдгийг бид бүгд мэдэж байгаа. Тэгвэл эх сурвалж нь тодорхой энэ мэт асуудалд яагаад чимээгүй сууна вэ?. МУГЖ У.Уранчимэгийн нөхөр Б.Цоггэрэлийг хүмүүс “Хувьсал” Цогоо гэж нэрийдэх нь олонтаа. Энэ нь ч аргагүй. Хувьсал продакшныг үүсгэн байгуулагчийн хувьд ингэж “цоллуулах” нь дамжиггүй. Мөн тэрбээр Монголын Үндэсний дуу бүжгийн эрдмийн чуулга буюу өнөөгийн Монголын Үндэсний урлагийн их театрын Ерөнхий захирлын албыг хашдаг. 200 гаруй уран бүтээлчийг хариуцан ажилладаг гэсэн үг. “Би хүнд муу зүйл хийж үзээгүй. Ажилтан болгонтойгоо тулж харьцахыг хүсдэг. Би нэр хүнд гэдэг зүйлийг л асар их чухалчилдаг. Үндэсний их урлагийн театрын дарга муухайгаар яригдаж болохгүй. Эмэгтэйчүүдтэй ярьж сууж тайтгардаг. Эмэгтэй хүн, эх хүнийг дээдэлдэг. Эмэгтэй хүнд хатуу хандаж үзээгүй” гэхчлэн одоогоос хоёр, гуравхан жилийн өмнө шар тос лугаа гоё сайхан үгтэй ярилцлагыг нэгэн сэтгүүлд өгсөн байдаг. Харамсалтай нь бодит байдал дээрээ түүнийг эдгээр үгс шигээ хүн биш гэдгийг урлагийн залуухан охид гэрчилжээ. Гол асуудал. Битүүний өдөр байна уу даа, СТА, жүжигчин Т.Алтантуяа өөрийн нүүр номондоо Б.Цоггэрэлийн талаарх мэдээллийг дэлгэв. Тэрбээр зохиолч Х.Тэргэлийн олонд дэлгэсэн мэдээллийг байршуулж, цагдаагийн байгууллага гарч буй мэдээллийн дагуу шалгах ёстой гэхчлэн бухимдлаа илэрхийлжээ. Энэ бол хүний мууд дурлаж байгаа аль эсвэл элдэв хар, бор амбиц биш. Урлагт хайртай хүний үйлдэл гэж дүгнэмээр байна. Тэгвэл зохиолч Х.Тэргэл “ОЮУНЫ ХУЛГАЙЧ, ШАР СЭМЖИЛСЭН ЭР ЭМС, ХУУРАМБААНУУД МААНЬ БҮГД ГАВЬЯАТУУД” гарчигтай хулгайч, охид бүсгүйчүүдийг хүчинддэг, гаж донтон гэх утгатай нэлээн ноцтой мэдээлэл байршуулсан байдаг. Хамгийн гол нь тэрээр зүгээр нэг сэтгэгдлээ биччихээгүй, охид бүсгүйчүүдийн хэлж ярьсныг баримт болгоод хавсарсан байгаа юм. Ийм ноцтой, ёсзүйгүй, бусармаг, хүний эрхэд халдсан зүйл дэлгэгдчихээд байхад хуулийн байгууллага нүдээ аниж, чихээ таглаад суухгүй байх гэж найдаж байна. Улстөрчид нь сонгогч олныг төлөөлж байж хулгай хийж, худал хэлж, хүчин, садар самуун элдэв хэрэгт холбогдож байгаа өнөө цагт ядаж урлагийнхан соён гэгээрүүлэх үүргээ биелүүлж нэр цэвэр байгаасай. Аль ч салбарт хариуцлагыг чангатгаж, ёсзүйтэй, хүнлэг байдлыг сахиулж төрийн дээр гарчихсан энэ мэт бусармаг үйлдлийг таслан зогсоох ёстой. УРЛАГИЙН САЛБАРТ ЧИНЬ УЖГИРСАН ХАТИГ ХАГАРАХАД БЭЛЭН БОЛЧИХООД БАЙНА Ч.НОМИН САЙД АА ! Та энэ асуудалд “хувь хүний асуудал” гэж өнгөц хандаж, Монголын ирээдүй болсон, урлагийн залгамж халаа охид бүсгүйчүүдийн голыг харлуулахгүй юм байгаа биз дээ!.

ҮХНӨ-ИЙГ ХЭРЭГЖҮҮЛЭХГҮЙГЭЭР ДАРААГИЙН ӨӨРЧЛӨЛТИЙГ ЯРИХ НЬ УТГАГҮЙ

02 / 27 0 сэтгэгдэл 430 үзсэнe

УИ Х-ын хаврын ээлжит чуулган эхлэхэд цөөхөн хоногийн хугацаа үлдээд байна. 2020 оны УИХ-ын ээлжит сонгуулийн өмнө /2020.05.07/ баталсан УИХ-ын тухай хуулиар /шинэчилсэн найруулга/ УИХ-ын хаврын ээлжит чуулганыг гуравдугаар сарын 15-ны өдрөөс эхлүүлэхээр заасан. Хаврын чуулганаар хэлэлцэх асуудлыг намрын чуулганы эцэст баталсан нийт 58 хууль, тогтоолын төслийн жагсаалт багтсан байгаа. Үүнд дээр нэмэгдээд цагаан сарын босгон дээр өндөрлөсөн Зөвлөлдөх санал асуулгаас гарсан зөвлөмжийг хэрэгжүүлэх асуудал мөн багтаж байна. Өмнө мэдээлсэнчлэн Зөвлөлдөх санал асуулгын хоёр дахь шатанд Монгол Улсын өнцөг булан бүрэн санамсаргүй түүврийн аргаар сонгогдсон 800 гаруй иргэн оролцож, төрөөс гаргаж байгаа бодлого шийдвэрт иргэдийн саналыг тусгуулахаар нийт 22 асуудал бүхий зөвлөмжийг УИХ-ын даргын гарт өгсөн. УИХ-ын дарга Г.Занданшатар зөвлөмжийг хүлээж аваад “Ардчиллыг амилуулсан үйл явдал боллоо. Монгол оюун ухаан, ардын язгуур ухаанаар улс оронд тулгамдсан асуудлуудыг тал бүрээс нь зөвлөж хэлэлцлээ. Нийт ард иргэдийн төлөөллийг улс орны өнцөг булан бүрээс сонгож оролцуулан, оюун бодлыг уралдуулж, нийгмийн зөвшилцөлд хүрч болдгийг энэ үйл явдал харууллаа” хэмээн тэмдэглэсэн нь бий. Тэгвэл энэ зөвшилцөл ямар үр дүнд хүрч болох вэ гэдэгт манай байнгын ажиллагаатай парламент буюу хууль тогтоогч нар хариулт өгөх цаг ирээд байна. Тодорхой хэлбэл, санал асуулгын Зөвлөмжийг цаашид эрх зүйн 10 шинэтгэл буюу улс төр, засаглалын тогтолцооны шинэтгэл, эдийн засаг болон нийгмийн бодлогын багц хуулиудад тусгуулахаар ажлын хэсгүүдэд хуваарилагдан ажиллаж, ирэх сарын 07-ны дотор буюу хаврын ээлжит чуулганаас өмнө оруулж ирэх үүргийг Зөвлөлдөх зөвлөлийн гишүүд хүлээсэн байгаа. Сануулахад, 2019 онд УИХ-аар баталсан Үндсэн хуулийн нэмэлт өөрчлөлтийг хэрэгжүүлэхийн тулд парламент дагаж гарах ёстой 40 гаруй хуульд өөрчлөлт оруулах ёстой, хуулиудын жагсаалтыг УИХ-ын тогтоолоор баталчихсан байгаа. Гэвч ҮХНӨ-ийг УИХ-аар баталсанснаас хойш дөрөв дэх жилдээ ороод байхад дагаж гарах хуулиудаас ердөө 13 хуульд өөрчлөлт оруулсан үр дүнтэй байна. Тэгвэл Зөвлөлдөх санал асуулгаас гарсан Зөвлөмжийн нэг гол зүйл нь, “Бид 1992 оны Үндсэн хуулийг халах, шинэ Үндсэн хууль батлахын эсрэг байна аа. Гагцхүү 2019 онд баталсан ҮХНӨ-ийг амьдруулахын тулд дагаж гарах ёстой хуулиудаа батлаад өгөөч ээ” гэсэн байдаг. Хэрвээ УИХ энэ алхмыг хийхгүй бол МАН дангаар эрх барьж байхдаа Үндсэн хуульд оруулсан нэмэлт өөрчлөлт гэдэг нь хий хоосон, хуурмаг зүйл байсан болж таарна. Цаашлаад Үндсэн хуульд нэмэлт өөрчлөлт оруулах асуудлаар дахин ам нээх эрхгүй болох юм. Эрх баригч намын зугаас өнгөрсөн хугацаанд шинээр ярьж эхэлсэн нэмэлт өөрчлөлтийн нэг зүйл нь “Сонгуулийн тогтооцоог өөрчлөх замаар сонгуулийн зардлыг бууруулах, иргэний сонгох, сонгогдох эрхийг баталгаажуулах, мөн гишүүдийн тоог нэмэгдүүлэх замаар парламентын чадамжийг нэмэгдүүлэх” асуудал байлаа. Гэвч энэ асуудал яригдаж эхэлсний дараа Цэц 2019 онд УИХ-аар баталсан ҮХНӨ дээр үндэслэн маргаан хэлэлцэж, сонгуулийн тогтолцоог сонгож хуульчлах эрх нь УИХ-д хадгалагдаж байгаа” гэдэг дүгнэлтийг гаргаад, өмнө энэ асуудлаар гаргаж байсан хоёр удаагийн шийдвэрээ хүчингүй болгосон байдаг. Тэгэхээр сонгуулийн тогтолцоон дээр Үндсэн хуулийн маргаан дахиж явахааргүй болсон гэсэн үг. Хоёрдугаарт, гишүүдийн тоог нэмэгдүүлэх асуудал МАН дангаараа шийдвэр гаргах боломжгүй болчихлоо. Зөвлөлдөх санал асуулгын үр дүн МАН-ын талд гарсангүй. Анхнаасаа “Үндсэн хуулийн өөрчлөлтийг Зөвлөлдөх санал асуулгаар шийдэхгүй ээ. Хууль тогтоогчийн бүрэн эрх шүү. Зөвхөн нэмэлт өөрчлөлтийн төслөө бүрэн боловсруулсны дараа Ард иргэд нийтийн санал асуулгаар шийдэх ёстой. Сонгуулийн насны бүх иргэд чинь саналаа өгөх ёстой шүү” гэж хэлсээр байхад ”Иргэдээсээ асууна гэж асуулга явуулчихаад “Асуухаа болилоо, бидний хүссэн үр дүнг үзүүлсэнгүй ээ” гээд буцдаг парламент, тийм хууль тогтоогч байж болохгүй. Өмнө 2017 онд “МАН дангаараа Үндсэн хуульд өөрчлөлт оруулж болохгүй ээ” гээд байхад “Болно оо, бид иргэдээсээ асуугаад хийчихнэ” гээд Зөвлөлдөх санал асуулга гэдэг юмыг анх удаа зохион байгуулсан, иргэд ч дэмжсэн, Үндсэн хуульдаа өөрчлөлт оруулсан. Одоо бол “Нөү шүү, та нар хангалттай” л гэж байна. Тийм болохоор үлдсэн асуудлыг дараагийн цаг үедээ үлдээ. Нэг нам хоёр удаа Үндсэн хуульд өөрчлөлт оруулдаг тийм хязгааргүй эрх хэмжээтэй байж болохгүй. Харин 2019 онд баталсан ҮХНӨ-ийнхөө үр дүнг үзэх тал дээр тархи толгойгоо ажиллуулах хэрэгтэй байх. Тэр нь хаана хаанаа хал балгүй, хохирол багатай тусна.

ХАВРЫН ЧУУЛГАН ХАВРЫН УЛСТӨРЖИЛТӨӨ ДААХ УУ...?

02 / 27 0 сэтгэгдэл 579 үзсэнe

Хаврын халуун өдрүүд Сүүлчийн боломж Энэ удаагийн парламент ирцийн бэрхшээлтэй, гишүүд нь ёс зүйн асуудалтай байна. Эрх баригчид хаврын улстөржилтийг даахгүй болсон парламентаа тараачихгүй шиг дараагийн их хуралд шилжих, тэгэхдээ гишүүдийнхээ тоог нэмж жижиг намуудаас төлөөлөл оруулж үүдсэн хүндрэлүүдийг ачааг үүрүүлж, ардчиллын зарчим барьсан мэт харагдахыг хичээнэ. Намаас гаргасан шийдвэр нь энэ. Харин цаадуул нь энэ дүйвээнээр 3.4 сая хүнд 76 гишүүн цөөдөж байна гэсээр УИХ-д суучих, цөөн гишүүнтэй нь бүлэгтэй болчих, бүлэгтэй нь сайн өрсөлдөөд хамтарсан засагт орчих хүслээр шавдуулж байгаа. Тэгэхээр Үндсэн хуулийн өөрчлөлт, сонгуулийн тогтолцоо шийдэгдвэл хугацаанаас өмнө их хурлын сонгууль ч зарлагдах магадлалтай. Харин тэр сонгуульд энэ их хурлаас хэд нь нэр дэвших бол. Магадгүй тэдний хувьд ажил хэрэгч хууль тогтоогчоо харуулах ганцхан улирлын чуулган үлдээд байж ч болох юм. Намрын цэвдэг өдрүүд Хаврын халуун өдрүүд айсуй. Гэхдээ нарны халуун биш улс төрийн халуун. Энэ их хурал бүрэн эрхийнхээ хугацааг дуустал ажиллах эсэх их эргэлзээтэй. Өнгөрсөн жилийн удаа дараагийн жагсаалуудаар “УИХ тар” гэж хүртэл шаардсан. Энэ нь иргэд төрийг тогтворгүй байлгах гэж биш ёс зүйгүй, хулгайч гишүүдээс салъя гэсэн санаа. Намрын чуулганы сүүлийн өдөр хуулиудыг эцэслэн батлах болоход ирцийн асуудалд орж УИХ-ын дарга өөрөө “Хэдүүлээ ерөөсөө ингэж байхаар тарах уу” хэмээн уулга алдав. УИХ ирцийн хямралд орсон, гишүүд нь Хөгжлийн банк, Нүүрсний хэрэгт орооцолдсон, аяллаар явсан гишүүнээ өвчтэй гэж хамгаалдаг нь баригддаг, туслахууд нь гишүүнийхээ өмнөөс чөлөө авдаг нь задарч баригдсан гээд ер нь их хурал сонгогчдын өмнө хэлэх үггүй болж байх шиг. Яг энэ эгзэгтэй үед МАН-ын шийдвэрээр Үндсэн хуулийн нэмэлт, өөрчлөлт яригдав. Энэ өөрчлөлт хийгдвэл араас нь сонгуулийн хууль өөрчлөгдөнө. Ингэснээр ирэх намар сонгууль зарлагдах магадлалтай. Гэхдээ энэ их хурлаас одоо юу хүлээх вэ гэвэл УИХ-ын хаврын чуулганаар маш чухал хуулиуд хэлэлцэгдэхээр байгаа юм. Үүнээс өмнө намрын чуулганы зарим тоон мэдээллийг авч үзье. УИХ-ын намрын чуулганд... Чуулганы нэгдсэн хуралдаан 32 удаа хуралдан 180 асуудал хэлэлцсэн Байнгын хороод 108 удаа, Дэд, Түр хороо 8 удаа, Хянан шалгах түр хороо 9 удаа хуралдаж, 256 асуудал хэлэлцсэн Бие даасан хууль 18, нэмэлт, өөрчлөлт оруулах тухай хууль 271, УИХ-ын тогтоол 38-ыг баталсан Хянан шалгах чиг үүргийн хүрээнд 25 ажлын хэсэг ажилласан Гишүүд 88 асуудлаар 18 асуулга, 19 асуудлаар 7 асуулт тавьж, Засгийн газрын 7 мэдээллийг нэгдсэн хуралдаанаар сонсов Давхардсан тоогоор 47 гишүүн 180 асуулт асууж, үг хэлсэн байна Үнэндээ УИХ-ын намрын чуулган улстөржсөн асуудалдаа чирэгдсээр нийгмийн суурь хуулиудаа баталж чадаагүй. Газрын хуулиуд, боловсролын хуулиуд, төрийн өмчийн бодлого зохицуулалтыг сайжруулах хууль, тогтоолууд бүгд хүлээгдэж байна. Тэгэхээр энэ парламент Хаврын чуулганыг маш үр дүнтэй ашиглахгүй бол парламентын нэр хүнд дараагийн сонгуульд одоогийн эрх баригч хүчний байдалд ихээхэн нөлөөлөхөөр болчихлоо. Хөгжлийн банкны чанаргүй зээлийн асуудалд Н.Алтанхуяг, Г.Амартүвшин Х.Ганхуяг Ё.Баатарбилэг нар, араас нь нүүрсний хулгайтай холбогдон шалгагдаж байгаа гишүүд А.Адъяасүрэн Д.Бат-эрдэнэ Ц.Анандбазар Н.Наранбаатар Б.Баттөмөр Ц.Сэргэлэн Ш.Раднаасэд, Ж.Мөнхбат Т.Аюурсайхан гээд нийт энэ их хурлаас 13 гишүүн шалгагдаж байна. Эхнээс нь яллагдагчаар татаад хилийн хориг тавиад эхэллээ. Эндээс Ж.Мөнхбат, Т.Аюурсайхан нар чөлөөлөгдөх өргөдлөө өгсөн. Дээр нь нэмэгдээд МАН-ын залуу боловсон хүчнүүд, аймгаасаа гарах магадлалтай гэж байсан олон дарга татагдан орлоо. Үнэндээ өнгөрөгч намрын чуулган Монголын парламентын хувьд нэр хүнд нь унасан цэвдэг өдрүүд байлаа. Парламент тогооноосоо хальж буцлах өдрүүд Ёс зүйн зөрчил, авлига хулгайтай хууль тогтоогчид холбогдсон явдлууд нь эрх баригчдын нэрийг доош чирж, одоо хаврын чуулганы хугацаанд л эрчимтэй ажиллаж нэр хүндээ өсгөх эс бөгөөс яаралтай нам доторх цэвэрлэгээгээ хийж хулгайчдаасаа салах хоёр замыг тулгав. Гишүүд нь ажил хэрэгч, хариуцлагатай байдлаараа парламентын нэр хүндийг өргөж идвэхтэй ажиллах боломж энэ их хуралд байсан. Гэвч Хөгжлийн банкны чанаргүй зээл, нүүрсний хэрэгтээ гишүүд нь чирэгдээд, дээр нь ихэнх гишүүд хууль тогтоогчоосоо давсан албан тушаалын төлөө улайрав. Эцэстээ УИХ гишүүдийнхээ давхар дарга болох хүслийг дийлэхээ байсан. Үүгээр нь олзолж Засгийн газар парламентад хяналт тогтоож, ихэнх гишүүдийг нь ээлжлэн сайд болгов. Энэ УИХ-д сонгогдсон МАН-ын 62 гишүүний 43 нь сонгогдсоноо хойш дэд дарга, сайд, Байнгын хороо, дэд хорооны дарга болов. Эргээд улс төрийн дэмжлэг авсан гишүүд нь ядаж ирцтэй, идэвхтэй байж хариу дэм үзүүлсэнгүй. Харин ч бүр гишүүдийн ёс зүйн асуудал нэмэгдэж, бүрэн эрхийг нь цуцалж шалгах шаардлагатай, яллагдагчаар татаж хэрэг нь шүүхэд шилжих гэж байгаа гишүүдийн тоо ч нэмэгдээд байна. Ингэж өрнөж байгаа үйл явдлыг намын дарга нь “авлигатай тэмцэх нь намын нөхөдтэйгөө, өөрөө өөртэйгөө тэмцэх явдал” гэж үзээд авлигатай тэмцэхэд намын харъяалал хамаагүй гэж мэдэгдээд байгаа юм. МАН-ын даргын хувьд Ерөнхий сайдын албан тушаалаа ашиглан авлигачид нүүрсчидтэй хүчтэй тэмцэх нь. Өөрийнх нь намаас угшилтай олон улстөрч татагдан орж цэвэрлэгээнд өртөнө. Нүүрсний асуудлаар УИХ хоёр дахь сонсголоо хийх гэж байна. Хөгжлийн банкны нотлох баримтыг шинжлэх судлах сонсголд ч олон гишүүн дуудагдав. Харин бусад гишүүд нь. Намрын чуулганаар ирц оролцоогоороо манлайлж, төлөөлөх ардчиллын жигүүр гэдгээ харуулж чадаагүй гишүүд тойрогтоо сар шинийн боов, гурил, гарын бэлэг тараагаад нүүрээ тахалчилна гээд гарч өгөв. Сар шинийн дараа Үндсэн хуулийн өөрчлөлтийн ажил шуударвал араас нь сонгуулийн хууль тогтолцоо залгаад яригдана. Иргэд бол сонгуулийн тогтолцоо өөрчлөгдсөн ч хуучин хүмүүс нь буцаад ороод ирдэг “улс төрийн тавилга”-тай болж улс төрийн гахай тэжээхийг хүсэхгүй байгаа. Ийм нэрээр цоллуулахгүй байх боломж одоогийн гишүүдийн хувьд хаврын чуулган л болж байна. Ингээд хаврын чуулганаар гишүүдэд ажил хэрэгч дайчин гишүүн болохоо батлах боломж өгөх, гол хуулиудыг харуулъя. Хаврын чуулганаар хэлэлцэх онцлох хуулиуд Газрын багц хууль Боловсролын багц хууль Байгаль орчны багц хууль Аялал жуулчлалын хууль Нийгмийн даатгалын ерөнхий хууль ААНОАТ-ын тухай хууль Төрийн болон орон нутгийн өмчийн тухай хууль Төсвийн тухай хуулийн өөрчлөлт Төрийн албан хаагчийн ёс зүйн тухай хууль Хамтын тэтгэврийн тухай хууль Нийт хууль, тогтоолын төсөл 58 байна. Эндээс Газрын багц хууль, Боловсролын багц хууль, Байгаль орчны багц хууль, Аялал жуулчлалын хууль, Нийгмийн даатгалын ерөнхий хууль, ААНОАТ-ын тухай хууль, Төрийн болон орон нутгийн өмчийн тухай хууль, Төсвийн тухай хуулийн өөрчлөлт Төрийн албан хаагчийн ёс зүйн тухай хууль, Хамтын тэтгэврийн тухай хуулиуд онцгой анхаарал татаж байна. Үүнээс гадна энэ парламент уг нь 2019 онд Үндсэн хуульд оруулсан нэмэлт, өөрчлөлттэй холбоотой 40 гаруй хуульд өөрчлөлт оруулах ёстой. Үүнээс 13 хуульд л өөрчлөлт оруулаад байгаа билээ. Парламентын нэр хүндийг өсгөх шаардлагатай. Энэ нэр хүндийг хууль тогтоох дээд байгууллагад сонгогдон ажиллаж байгаа гишүүд нь л өргөж, хамгаалах учирай. УИХ-д зөвхөн хуралдаа суудаг, ёс зүйтэй, улс төр бизнесийн бүлэглэлд үйлчилдэггүй, хууль тогтоох ажлаа л хийж цаас нухах хүн хэрэгтэй. Ийм хүмүүстэй байхад л парламентын нэр хүнд сонгогчдын дунд өсч, төрийн нэр хүнд дээшилнэ. Эрх баригч хүчин одоо ёс зүйн доройтолд орсон, ажил хэрэгч хандлагагүй гишүүдээсээ сална. Салахын тулд Үндсэн хууль, Сонгуулийн хуулийг яаравчлах нь ойлгомжтой. Өөрөөр хэлбэл, шинэ сонгууль. Энэ шинэ сонгууль ирэх намар ч зарлагдахыг байг гэх газаргүй. Харин одоогийн гишүүд тэр шүүлтүүрт багтаж орохын тулд хэн их боов гурил, гарын бэлэг тараахаасаа илүү ирэх хаврын чуулганд хууль тогтоогчийн хувьд би хэн бэ гэдгээ харуулах л ганц боломж байна. Дээр нь намын даргынх нь чирж, чиглүүлж байгаа авлига хулгайтай хийх тэмцэл үр дүнд хүрвэл нэр цэвэр гишүүдээ, нэмээд шинэ залуучуудыг улс төрд хөтлөх дүр зураг бий. Түүнээс өмнө улс төрийн хувьд хаврын өдрүүд халуухан байхаар байна. Хаврын чуулган хаврын улстөржилтөө даах уу? Энэ халуурал одоо парламентын тогооноос хальж, улс орныг бүхэлд нь татан оролцуулсан том сэдэв болно. Ингэж газар авахуулахгүй тулд ч магадгүй Бүх ард түмний санал асуулга биш Зөвлөлдөх санал асуулга явуулж буй биз. Гэхдээ үүссэн нөхцөл, хүрэх үр дүнгийн тухай бодитой мэдээлэлгүй олон түмнийг талцуулан “Тогтолцооны өөрчлөлт” гэх том нэрээр төөрөгдөл үүсгэх байдлууд газар авлаа. Тэгэхээр ирж буй хаврын халуун өдрүүдээс өмнө нийтээрээ ойлголтоо нэг багцалбал зүгээрсэн. Үндсэндээ “тогтолцооны өөрчлөлт” гэдгээ эхлээд бүгдээрээ ул мөртэй ойлгож байж асуудалд хандах нь чухал. Үүнд, нийгмийн оюун санаанд төдийгүй улс төрийн амьдралд нөлөөтэйд тооцогддог зарим хүний бичиж нийтэлсэнийг онцлоход. Ерөнхий сайд асан С.Баяр “Тогцолцоог сайжруулна гэдэг нь хэн, юу хариуцахыг илүү тодорхой болгоно гэсэн үг. Би тэгж ойлгодог. Тэрнээс эрх мэдлийг хольж хутгаад бантанг жонхуу болгохыг хэлэхгүй” гэжээ. Харин энэ талаар нийтлэлч Баабар бичихдээ “Эрх мэдлийн хуваарилалт тодорхой бишээс болоод сонирхсон юм руугаа бүгд хошуу дүрнэ. Хэн нь ингэх эрхтэй эрхгүй нь мэдэгдэхгүй, сүүлдээ сайн дурынхан тухайн эрх мэдэлд шавах болсон. Яг л баасан дээр цугласан ялаа шиг” гэсэн байна. Ийнхүү тогтолцооны өөрчлөлтөө зөв зүйтэй ойлгож тайлбарлахгүй талцуулж байгааг хараад зарим нь Үндсэн хуулиа өөрчилж хэрэггүй ч гэх байр суурийг хэлэв. Тухайлбал Хууль зүй, дотоод хэргийн сайд асан Ц.Нямдорж хэвлэлд өгсөн ярилцлагадаа “Үндсэн хуулийг оролдоод байх юм бол төр тогтдоггүй л байхгүй юу. Манайх чинь 300 жил харийн эрхшээлд байж байгаад гучхан жил л тусгаар улсын хувиар явж байгаа улс шүү. Энэ 30 жилд чинь арай гэж Үндсэн хууль тогтож ядаж байхад нь буцаагаад бужигнуулаад хаячихдаг. Жишээ нь гишүүдийн тоог нэмнэ л гэх юм. Тэр тухай ярихын оронд УИХ-д суудаггүй гишүүдээ 76 гишүүнээ суулгаж сургах хэрэгтэй. Ер нь бол энэ улсад зөндөө хууль байна. Түүнийгээ тогтвортой мөрдөөд УИХ-ын гишүүд нь ёс зүйгээ чанд баримталчихвал болчих гээд байгаа юм” гэв. Бодит байдлаа харвал МАН-ын 43 гишүүн нь ямар нэг байдлаар давхар алба ээлжлэн хашсан, 19 сайдын 15 нь “давхар дээл”-тэй. Парламент, гүйцэтгэх засаглал хоёр нэг гудсан дээр тухлаад хяналт тэнцлээ мартсан. УИХ хуулиа чанартай батлахаас илүү амбицаа барьж чадахаа байсан гишүүнийнхээ хүслийг хангах гэж зутарч байна. Яг ийм нөхцөлд бол харин Үндсэн хуулиа өөрчилж гишүүдийн тоогоо нэмэх биш гишүүдээ ёс зүйтэй болгож, хуулийг тогтоон хэрэгжүүлэх нь чухал ч гэж нэг хэсэг нь үзэж тогтолцооны өөрчлөлтөөс эмээж эхлэв. Харамсалтай нь хуулиа өөрсдөө зөрчөөд зувчуулаад байдаг дарга нартай, хуулийн хэрэгжилтийг хянах хууль батлах ёстой парламент нь иргүй, гишүүд нь ёс зүйгүй гээд гажуудлынхаа үндэс нь өөрөө болчихсон учраас асуудал ийм болтлоо ужгирсан. Энийг засах ёстой. Гэхдээ ардчиллын үнэт зүйлээсээ ухарч болохгүй. Энэ тухай УИХ-ын гишүүн асан Д.Энхбат бичихдээ “Тогтолцоог сайжруулах, тогтолцоог өөрчлөх хоёр их ялгаатай. Ардчиллын тулгуур зарчмуудаасаа ухарч байвал тогтолцоогоо сайжруулах биш, харин өөрчлөх гэж оролдож бна гэсэн үг дээ” гэв. Өнгөрсөн өдрүүдэд олон нийтийн оролцоогүй хууль баталж харуулав, зөвлөлдөх санал асуулгаар далимдуулж шинэ Үндсэн хууль шургуулах гэж үзэв. Олон үзэгдэл болж байна. Зарим хэсэг нь шинэ Үндсэн хуулийн тухай ярьж, 1992 оны Үндсэн хуулийг шилжилтийн үеийн зохицуулалтын хууль байсан гэж байгаа бол зарим нь 1992 Үндсэн хуулийн суурь үзэл баримтлал нь ардчиллын тулгуур хэмээж байгаа. Ямартай ч үзэл бодол, ашиг сонирхол, эрх мэдлийн хуваарилалтыг хөндсөн маш том сэдэв энд яригдаж байна. Улс төр одоо “хална”. Бүр парламентын тогооноосоо халина. Харин ачааллыг нь, хаврын улстөржилтөө энэ их хурал дааж чадах уу гэдэг л байна. Харвын халуун өдрүүд айсуй. Эх сурвалж: Үндэстний ТОЙМ сэтгүүл

ОН ГАРСНААС ХОЙШ 752 ӨРХӨД 79.3 ТЭРБУМ ТӨГРӨГИЙН ИПОТЕКИЙН ЗЭЭЛ ОЛГОЖЭЭ

02 / 27 0 сэтгэгдэл 336 үзсэнe

Барилга, хот байгуулалтын сайдын шуурхай хурал өнөөдөр боллоо. Хурлаар ипотекийн зээлийн санхүүжилтийн талаар мэдээлэл өгсөн байна. Тодруулбал, зээлийн олголт хэвийн үргэлжилж буйг албаныхан онцолсон бөгөөд он гарснаас хойш нийт 752 зээлдэгчид 79.3 тэрбум төгрөгийн санхүүжилтийг олгосноо мэдэгдэв. Орон нутагт олгогдох орон сууцны зээлийн хүү болон урьдчилгаа төлбөрт хөнгөлөлт үзүүлэхтэй холбоотой Ерөнхий гэрээний төслийг эцэслэх хүрээнд Монголбанк, арилжааны банкууд, зээлийн батлан даалтын сантай хамтрах ажлыг эрчимжүүлсэн байна. Мөн "Газар хөдлөлтийн гамшгийн чиглэлээр авч хэрэгжүүлэх зарим арга хэмжээ"-ний талаарх танилцуулгыг бэлтгэж, Төрийн нарийн бичгийн даргад танилцуулж, Барилга, хот байгуулалтын сайдын албан даалгавраар барилгын нэгдсэн судалгаа гаргах үүрэг бүхий ажлын хэсгийг байгуулахаар болжээ. Газрын багц хуулийн төсөл, Геодези, зураг зүйн тухай, Хот байгуулалтын тухай хуулийн шинэчилсэн найруулгын төслийн нээлттэй хэлэлцүүлгийг Улаанбаатар, Дархан, Эрдэнэт хотод амжилттай зохион байгуулж хэлэлцүүлгээс нийт 10,400 гаруй санал авч, зонхилон гарч буй малчдын өвөлжөө хаваржааны газрын асуудал, Лицензийн давхцал, газар өмчлүүлэхтэй холбоотой саналуудыг нэгтгэсэн байна. Цаашлаад Орхоны хөндийд байгуулах шинэ хотын Техник, Эдийн Засгийн Үндэслэл, Хот байгуулалтын баримт бичиг боловсруулахтай холбоотой төсвийг шийдвэрлэх хүрээнд БНСУ-ын Элчин Сайдын Яам, КОЙКА, Сангийн яам зэрэг байгууллагатай хамтран ажиллаж байгаа гэж Барилга, Хот Байгуулалтын Яамнаас мэдээллээ.

УУШГИНЫ АРХАГ БӨГЛӨРӨЛТИЙН ЭМЧИЛГЭЭНИЙ 85 ХУВИЙГ ЭМД-ЫН САНГААС ХӨНГӨЛНӨ

02 / 27 0 сэтгэгдэл 402 үзсэнe

Уушгины архаг бөглөрөлтийн эмчилгээний 85 хувийг ЭМД-ын сангаас хөнгөлнө. Эрүүл Мэндийн Даатгалын Үндэсний Зөвлөл (ЭМДҮЗ)-ийн өнгөрсөн оны 01 дүгээр тогтоолд дараах зохицуулалтыг тусгасан байдаг. Тодруулбал: Уушгины архаг бөглөрөлт болон бусад өвчний эмийн эмчилгээг 458,000-959,000 төгрөг Мэс заслын тусламж үйлчилгээг 393,000 төгрөг байхаар тус тус зохицуулсан. Үүний 15 хувийг иргэн өөрөө хариуцан төлнө хэмээн Эрүүл Мэндийн Даатгалын Ерөнхий Газраас мэдээллээ. ЭМДҮЗ-ийн 2022 оны 01,02-р тогтоол: ... Хэвтүүлэн эмчлэх тусламж, үйлчилгээгээр гэрээт эрүүл мэндийн байгууллагуудын жагсаалтыг ЭНД дарж харах боломжтой.

МОНГОЛ БӨХЧҮҮДИЙГ ЯПОНД АВААЧИЖ ЗОДОЛДУУЛДАГ Д.СЭРЖБҮДЭЭГИЙН НУУЦ БИЗНЕСИЙГ ЦЭГЦЛЭХ ЦАГ БОЛСОН ЮМ БИШ ҮҮ?

02 / 27 0 сэтгэгдэл 931 үзсэнe

Жирийн л нэг тээврийн жолоочоос баян тансаг амьдралыг босгож, “том” яваа хүн бол манлай заан Донровын Долгорсүрэн гэхэд хэн ч үгүйсгэхгүй. Түүний гэргий Д.Пүрэвбадам нь Архангай аймгийн Өлзийт сумын харьяат. “Улаан хүзүүт” Х.Дэлэг арслангийн охин нь. Тиймдээ ч төрүүлсэн үр хүүхдүүд нь бөх болцгоодог биз. Хамгийн том хүү Д.Сугаррагчаа нь залуудаа шаггүй барилдаж явсан нэгэн бол удаах хүү нь Монгол Улсын аварга Д.Сумъяабазар хоёр дахиа төрийн түшээ, өдгөө хотын засаг ноён болсон зайтай эр. Аавынхаа аваагүй цолыг авсан эгэлгүй хүчтэн. Түүний дараах нь Улсын начин Д.Сэржбүдээ. АСА группын захирлын албан тушаалыг хашиж, ах дүүсийнхээ бизнесийг ахиулж яваа бизнесмэн. Харин отгон хүү нь монгол түмний бахархал болсон Их аварга Д.Дагвадорж. Бохир бизнест хуруу дүрэхгүй бурханаас заяасан эр бяраараа хэнээс ч дутахгүй сайхан амьдрах л улсууд. Гэвч мөнгө чөтгөрийг хүртэл захирдаг юм хойно Д.Долгорсүрэн зааны хүүхдүүд цустай бизнест дурлах болсонд монгол түмэн харамсана. Хэдэн жилийн өмнө заан Д.Долгорсүрэн их хэмжээний хуш модны самар нууцаар хил давуулахаар оролдож яваад эрүүгийн хэрэгт хэсэгтээ л холбогдон бөөн дуулиан тариад авсан. Гаалийн бүрдүүлэлтийг нь ургамлын үр хэмээн хуурамчаар бүртгүүлсэн, “Арвин Тайхар” компанийн нэр дээрх гурван камаз дүүрэн самар тухайн үеийн ханшаар 120 саяар үнэлэгдэж байж. Гэхдээ хил давсан тохиолдолд энэ ханш тав дахин өсч 600 сая төгрөг болох байсан гэдэг. “Арвин Тайхар” компанийн Б.Туул гэгч эмэгтэйг мөрдөн шалгахад хэрэг хамаараа Д.Долгорсүрэн зааныг илчилсэн байдаг. Ахмад буурлын маань дээрх үйлдэл ЭХ-ийн 175-р зүйл ангийг зөрчсөн бөгөөд тус зүйл ангийн 3-т заасны дагуу улсын хилээр онц их хэмжээний хориотой бараа гаргавал 5-8 жилийн хорих ялаар шийтгэх авч өнөө хэр таг чиг яваа. Анх 2005 онд нохой зодооны тэмцээнийг аварга Д.Сумъяабазар Монголд зохиож тус тэмцээнд начин Д.Одхүү түрүүлсэн юмдаг. Бөхийн хорхойтнууд “Бөхчүүдийг цус нөжтэй нь хольж, дэвжээ бузарласан хүн” хэмээн Д.Сумъяабазарт таагүй ханддаг. Үүнээс болоод өсөх ирээдүйтэй начин Д.Одхүүгийн амьд­рал уруудаж, хоёр дахь удаагаа танхайрсан хэр­гээр шоронгийн хаалга татсан. Хэдэн бөхчүүдийг нүдэлдүүлж цус нөжтэй нь хутгалдуулаад дундаас нь ашиг олох нь тийм ч шударга зөв, бизнес биш л баймаар. Гурван жилийн өмнө Улсын циркийг АСА групп хувьчилж авсан маргаан нь өнөөг хүртэл шийдэгдээгүй. Гэр бүлийнхэндээ нэгэн хийдийн хамба ламаар гурван өдөр ном уншуулчихаад Д.Сэржбүдээ 5 мянган төгрөг сарвайсан гэх. Өвөрхангайн нутгийн зөвлөлийнхөн заан Д.Долгорсүрэнгээс бага хэмжээний мөнгө гуйхад “Тэтгэврийн хөгшин надад юуны мөнгө байх вэ” гээд л тэдний гэр бүлийн талаар таагүй мэдээ хөврөх болсон. Асашёорюү их аваргын талаар бичээд ч нэмэргүй биз. Хүн хутгалсан, сэтгүүлч зодсон, танхайрсан хэргүүд нь цаг агаарын мэдээ шиг байнга л сонсогдож явдаг. Улсын Циркийг идчихэн шуналтай эр. Монголын ”Хөх чоно” буюу Д.Сэржбүдээ АНУ-ын Тим Ховардыг илүүрхэж ялснаас хойш ахиж нударга зөрүүлсэнгүй. Гэхдээ тэрбээр монголын залуу бөхчүүд, аймгийн цолтнуудыг Япон руу зөөж аваачин зартай боксёруудтай зодолдуулдаг, амьд мышок болгодог нууц бизнесээ хийсээр явна. Аймгийн цолонд хүрч цааш улсын наадамд ид хаваа үзүүлэх өсөх ирээдүйтэй бөхчүүд Д.Сэржбүдээгийн уран үгэнд хууртан япончуудад хэмхэртлээ нүдүүлж багахан хөлс атгадаг ийм нэгэн нууц бизнес өнөөдрийг хүртэл үргэлжилсээр байна. Уг нь мэргэжлийн боксёруудын рингэн дээр бусдад зодуулан тарчилж хэвтэх ямар гутамшигтай байдгийг хотын засаг дарга Д.Сумъяабазар бие сэтгэл, эрүүл мэндээрээ хохирон амссан даа. Тэрбээр 2012 оны хавар Америкийн номер нэг зодоонч Боб Сапптай зодолдож, хөлөө гэмтээгээд рингэн дээрээс хүнээр түшүүлэн орилж бахиран бууж байсан удаатай. Тэгтэл заан Долгорсүрэнгийн хөвгүүд бусдыг хооронд нь нүдэлдүүлж түүний дундаас ашиг унагах нь тийм сайхан ажил мөн үү? Амтай болгон нь л “Нэгт монгол хүн байж. Хоёрт тэд юу дутлаа гэж ийм муухай бохир бизнес хийдэг байна даа?” гэцгээн харуусан сууна. Ойворгон хүүхэд залуусыг ах дүү нар цуглуулан зодоон нүдээнд баахан дасгалжуулж байг­аад бөгсөн дээр нь бүлээн жинтүү тавин Арлын Японд аваачин амьд мышок болгож, баячуудын зугааг гаргадаг болжээ. Д.Сумъяабазар нарын үүсгэн байгуулсан кикбоксын “Хүчтэн 19-68” клуб нууцаар үйл ажиллагаа явуулж байсан аж. Тэнд нь дандаа л аймгийн цолтой бөхчүүд, том биетэй мангардуу хүүхэд залуус өдөржин цус нөжөө асгартал нүдэлдэж байх. Тус клубт холимог тулааны ОУХМ Ж.Нарантунгалаг нэг хэсэг багш, дасгалжуулагч хийж байгаад өөрийн саналаар ажлаасаа гарсан юмсанж. Түүний дасгалжуулагчийн ажлаа өгсөн нь арга ч байж үү дээ, Хэдэн сайхан залуусыг кикбоксоор бэлдээд тамирчны суурийг нь бэлдэж байтал замаас нь Д.Сэржбүдээ заримыг нь аваад явчихдаг. Японд очиж, мэргэжлийн зодоончдод навс нүдүүлээд элий балай болсон амьтан эх орондоо эргэж ирэхийг харсан хэний ч сэтгэл зүрх шархирна. Уг нь бийлэгжүү баячууд маань чөлөөт цагаараа казинодож, ужид цэнгэлд мансуурч, гольф тоглож, хурдан морь уяж зарим нь зөв сэтгэлтэй нь бусдад хүмүүнлэгийн тусламж үзүүлэн явдагсан. Цус үзсэн бөх цаашид сайн барилддаггүй гэдэг нь үнэн. Гэхдээ зах зээлийн хямралтай энэ цаг дор аймаг, цэргийн цолтой бөхчүүд японы мэргэжлийн зодоонч эрчүүдэд толгой тархи руугаа ямба нүдүүлээд хэдэн доллар атгаж яваа нь өрөвдмөөр. /Үргэлжлэл бий/ эх сурвалж:Horiotoi.mn

ХИЛИЙН АВТОЗАМЫН БООМТУУД АЖИЛЛАЖ ЭХЭЛЛЭЭ

02 / 24 0 сэтгэгдэл 510 үзсэнe

Монгол Улс өмнөд хэсгээрээ БНХАУ-тай, хойд хэсгээрээ ОХУ-тай хиллэдэг бөгөөд баярын өдрүүдэд хэлэлцээрт заасны дагуу боомтуудаа түр хаадаг. Энэ дагуу өнөөдрөөс /2023.02.24/ авто замын хилийн боомтууд ажиллаж эхэллээ. Тодруулбал, Замын-Үүд, Гашуун сухайт, Шивээхүрэн, Бургастай, Бичигт, Ханги, Булган, Хавирга зэрэг боомтууд ажиллаж эхлээд байгаа юм. Авто замын хилийн боомтууд хэвийн ажиллаж эхэлснээр өмнөд хөршийг зорьдог нүүрсний экспорт ч эхлээд байна. Сануулахад, сар шинийн баярын өдрүүдэд олон улсын нислэг, төмөр замын ачаа тээвэр, олон улсын галт тэрэг зэрэг нь хэвийн ажилласан юм.

МОНГОЛ УЛС, УКРАИН УЛСЫН ТӨРИЙН ТЭРГҮҮН НАР УТСААР ЯРИЛАА

02 / 24 0 сэтгэгдэл 542 үзсэнe

Монгол Улсын Ерөнхийлөгч Ухнаагийн Хүрэлсүх Украин Улсын Ерөнхийлөгч В.О.Зеленскийтэй түүний хүсэлтийн дагуу 2023 оны 2 дугаар сарын 21-ний өдөр утсаар ярив. Украин Улсын Ерөнхийлөгч В.О.Зеленский Монголын ард түмэнд Цагаан сарын баярын мэндчилгээ дэвшүүлж, хүнд цаг үед Монгол Улс Украин Улсад хүмүүнлэгийн тусламж үзүүлсэнд талархал илэрхийлж, хоёр талын харилцаанд сэтгэл хангалуун байгаагаа онцлов. Тэрбээр Монгол оронд амьдарч байсан хүүхэд ахуй насаа дурсав. Монгол Улсын Ерөнхийлөгч Ухнаагийн Хүрэлсүх хүнд цаг үед цаг зав гарган утсаар ярьж, Монголын ард түмэнд Сар шинийн мэндчилгээ дэвшүүлсэнд талархал илэрхийлэв. Тэрбээр мөн Украин Улс дахь нөхцөл байдалд сэтгэл санаа зовж байгаагаа илэрхийлж, олон улсын хамтын нийгэмлэг дипломат үйл ажиллагааг эрчимжүүлж, яриа хэлэлцээ, энхийн замаар асуудлыг шийдвэрлэх нь хамгийн зөв хувилбар болохыг онцлон дурдав. Мөн Монгол Улс хоёр хөрш болон гуравдагч хөрш орнуудтай харилцаа, хамтын ажиллагаагаа тэнцвэртэй хөгжүүлэхийг зорьдог бөгөөд энхийг эрхэмлэсэн, нээлттэй, бие даасан, олон тулгуурт гадаад бодлогыг тууштай хэрэгжүүлж байгаагаа тэмдэглэв. Хоёр тал уламжлалт найрсаг харилцаагаа өндрөөр үнэлж, хамтын ажиллагааны зарим асуудлаар санал солилцон, НҮБ болон олон улсын бусад байгууллагын хүрээн дэх хамтын ажиллагаагаа үргэлжлүүлэхийг эрмэлзэж буйгаа нотлов.

ЗУКЕРБЕРГ ФЭЙСБҮҮК, ИНСТАГРАМЫН БАТАЛГААЖУУЛАХ ЦЭНХЭР ТЭМДЭГЛЭГЭЭГ ТӨЛБӨРТЭЙ БОЛГОХОО МЭДЭГДЛЭЭ

02 / 20 1 сэтгэгдэл 739 үзсэнe

Мета компанийн захирал Марк Зукерберг Фэйсбүүк, Инстаграмын хэрэглэгчдэд зориулсан төлбөртэй баталгаажуулах үйлчилгээ болох Meta Verified үйлчилгээг нэвтрүүлж, хэрэглэгчийн нэрийн хажууд байрладаг цэнхэр тэмдэглэгээг төлбөртэй болгох гэж буйгаа зарласан байна. Энэ нь хэрэглэгчид хакердуулахаас хамгаалагдах нэмэлт хамгаалалт болно гэж Зукерберг хэлэв. Тэрээр "Энэ үйлчилгээ нь манай үйлчилгээний аюулгүй байдлыг сайжруулах зорилготой" гэжээ. Эхний ээлжид Австрали, Шинэ Зеландад туршиж үзэх бөгөөд цаашид бусад улс орнуудад тус үйлчилгээгээ нэвтрүүлэх юм байна. Meta Verified үйлчилгээг вэб сайтаас худалдаж авбал АНУ-д 11.99 доллар, iOS аппликейшнээр15 долларын үнэтэй байх аж. Үйлчилгээг авахын тулд 18-аас дээш насны хэрэглэгчид албан ёсны үнэмлэхээрээ баталгаажуулах ёстой бөгөөд дэлгэрэнгүй мэдээлэл нь хэрэглэгчийн мэдээлэлтэй тохирч байх ёстой гэнэ. Мөн баталгаажуулалт хийсний дараа хэрэглэгчийн нэр, төрсөн огноо, зургийг өөрчлөх боломжгүй болно гэжээ. Эх сурвалж: ВВС