Үерийн гамшгийн дараах цэвэрлэгээ, хэвийн байдалд оруулах зам засварын ажил зэргийг хийж гүйцэтгэж байгаа албан хаагчдын 15 хүнд гэдэсний суулгалт өвчин илэрчээ. Одоогоор наймынх нь биеийн байдал хүндэвтэр байгаа аж.Иймд иргэд дор бүрнээ халдвар хамгаалалын дэглэм сахихыг анхааруулж байна.
"Эрдэнэс тавантолгой" ХК-ийн гүйцэтгэх захирал асан Б.Ганхуяг, ХНХ-ын сайд асан Т.Аюурсайхан нарын 11 хүнд холбогдох хэргийг өнгөрсөн баасан гарагт прокуророос яллах дүгнэлт үйлдэж, хэргийг шүүхэд шилжүүлээд байгаа билээ. Тэгвэл ЭТТ-н Б.Ганхуягийн цагдан хорих таслан сэргийлэх арга хэмжээ авсан хугацаа өчигдөр буюу наймдугаар сарын 8-ны өдөр дууссан. Үүнтэй холбоотойгоор түүнийг үргэлжүүлэн хорих эсэх шийдвэр гарч, түүнийг үргэлжлүүлэн нэг сарын хугацаатай цагдан хорих таслан сэргийлэх арга хэмжээ авахаар болжээ.
Нийслэл нийт 500 тэрбум хүртэлх төгрөгийн үнэт цаас гаргаж, үүний 177.5 тэрбум төгрөгөөр нь БНХАУ-аас хагас коксжсон нүүрс асаагуурын хамт худалдаж авах талаар Нийслэлийн Засаг дарга Д.Сумъяабазар НИТХ-д танилцуулсан. Тэгвэл Эрчим хүчний сайд Б.Чойжилсүрэн НИТХ-д оролцож энэ талаар дараах байр суурийг илэрхийлжээ. "Утааг бүрэн гүйцэд алга болгоно гэж гоё юм ярьж чадахгүй. Харин багасгая гэж байгаа юм. Ирэх өвөл 12 дугаар сарын 15-наас нэгдүгээр сарын 31-ний хооронд галлагаа хийнэ. 177 тэрбум төгрөгийн 30 орчим тэрбум төгрөг нь асаагч байна. Үлдсэн нь хагас коксжсон нүүрс худалдан авахад зарцуулна. Улаанбаатар хот 1.6 сая хүнтэй болсон. Олон хүндрэл, сорилтууд тулгарч байна. Ийм л шийдэл байна. Хамгийн төгс төгөлдөр шийдэл гэж хэлэхгүй. Гэхдээ зүгээр байснаас оролдоод үзье гэсэн шийдвэр гарсан. Энэ өвөл Улаанбаатар хотод үүнийг туршина. Туршилт гэдэг үгнээс айхгүй байна" хэмээв.
Нийслэлийн ИТХ-ын ээлжит бус XIII хуралдаанаар Нийслэл дотоодын зах зээлд үнэт цаас арилжаалж, татан төвлөрүүлсэн хөрөнгөөр зарим төсөл арга хэмжээг санхүүжүүлэхтэй холбоотойгоор Нийслэлийн 2023 оны батлагдсан төсөвт өөрчлөлт оруулах тухай хэлэлцсэн. Тус хуралдааны хоёрдугаар хэлэлцүүлгээр хороод, намын бүлгүүдийн санал дүгнэлтийг сонсож, Нийслэлийн 2023 оны батлагдсан төсөвт намын бүлгүүд болон хороодоос гаргасан саналыг тусгах эсэх асуудлаар санал хураалт явуулсан юм. Тодруулбал, “Зорчигч тээвэр гурав” ОНӨААТҮГ-ын автобус паркийн барилгын: I ээлжийн төсөл арга хэмжээг 639,8 сая төгрөгөөр нэмж санхүүжүүлэх, Авто замын түгжрэлийг бууруулахад чиглэсэн төсөл арга хэмжээний хүрээнд газар чөлөөлөх, нөхөн олговрыг 9 тэрбумаар нэмэгдүүлэх зэрэг намын бүлгүүдээс гарсан саналыг дэмжлээ. Харин “Зорчигч тээвэр гурав” ОНӨААТҮГ-ын автобус паркийн барилгын II ээлжийн ажлын 2023 онд санхүүжих хөрөнгийг 639,8 сая төгрөгөөр бууруулах, “Толгойтын авто замыг Ард Аюушийн өргөн чөлөөтэй холбох авто зам гүүрэн байгууламж, олон түвшний огтлолцлын ажлын 2023 онд санхүүжих хөрөнгийг 9 тэрбумаар бууруулахаар болов. Нийслэлийн 2023 оны төсвийн жилд нийслэлийн төсвийн хөрөнгөөр хэрэгжүүлэх: хотын шуудын хөрөнгө оруулалтын төсөл, арга хэмжээний зардлын хэмжээг 255,933,000.0 мянган төгрөг, замын сангийн хөрөнгөөр хэрэгжүүлэх хөрөнгө оруулалтын төсөл, арга хэмжээний зардлын хэмжээг 65,684,200.0 мянган төгрөг, нийслэлийн үнэт цаасны хөрөнгөөр хэрэгжүүлэх хөрөнгө оруулалтын төсөл, арга хэмжээг 429,066,130.0 мянган төгрөг, 2022-2023 он дамжин санхүүжих хөрөнгө оруулалтын төсөл, арга хэмжээний зардлын хэмжээг 233,958,028.7 мянган төгрөгөөр баталлаа.
Улаанбаатар хотын түгжрэлийг бууруулах хүрээнд тээврийн хэрэгслийн техник хяналтын цахим гэрчилгээ буюу RFID технологийг суурилуулах ажлыг нийслэлээс эхэллээ. RFID систем нь төрийн байгууллага болон замын хөдөлгөөнд оролцогчдын мэдээлэл солилцоог сайжруулах, нэгдсэн мэдээллийн сан үүсгэх, замын хөдөлгөөнийг хянах, удирдах, дүн шинжилгээ хийх боломжийг бүрдүүлэх юм. Өөрөөр хэлбэл, цахим гэрчилгээ буюу RFID технологийг суурилуулснаар авто зам ашигласны төлбөр хураамж, татвар, оношилгоо, даатгал зэрэг тээврийн хэрэгслийн нэгдсэн сан үүснэ. 2022 оны жилийн эцсийн байдлаар 103 тэрбум гаруй төгрөгийн торгуультай тээврийн хэрэгслүүд зорчиж байна гэх тоон мэдээлэл бий. Тэгвэл уг системийг нэвтрүүлснээр торгуулиа тодорхой хугацаанд төлдөг, заасан хугацаанд төлөөгүй бол алданги тооцдог болохоос гадна татвараа төлөөгүй, даатгалд хамрагдаагүй зэрэг зөрчилтэй тээврийн хэрэгсэл хөдөлгөөнд оролцох боломжгүй юм. Мөн жолооч нар машинаа хэдийд оношлуулах, төлбөр тооцоогоо цахимаар төлөх, аль зам засвартай байгаа, түр хаасан зэрэг мэдээлэл авах боломжтой.
Цахим орчинд хуурамч холбоос байршуулан, улмаар иргэдийн хувийн мэдээлэл, интернэт банкны нэвтрэх нэр, нууц үгийг хууль бусаар олж авах оролдлого сүүлийн үед нэмэгдэх хандлагатай болсон. Энэ төрлийн хуурамч холбоос буюу URL нь ихэвчлэн хэрэглэгчтэй хамааралтай вэбсайт эсвэл санхүүгийн томоохон байгууллагаас явуулсан мэт итгэл үнэмшилтэй харагддаг учир хэрэглэгч хууртагдан хувийн мэдээллээ алдах эрсдэлтэй юм. Хуурамч холбоос нь таныг дараах үйлдлийг хийхийг шаарддаг. Тухайлбал, “Дэлгэрэнгүй”, “Бүртгүүлэх бол энд дарна уу”, “Төлбөрөө энд дарж хийнэ үү” гэх мэт холбоос дээр дарах, нууц үгээ ору улах, хавсралт файл болон бусад мэдээллийг бөглүүлэх гэх мэтээр таны мэдээллийг авах зорилготой бөгөөд энэ нь фишинг халдлага байж болох юм. Түүнчлэн ямар нэгэн томоохон байгууллагын нэрийг ашиглан зээлийн үйлчилгээ, бүтээгдэхүүн худалдан авахыг санал болгосон и-мэйл байдлаар хүмүүс рүү илгээдэг. Иймд харилцагч та хуурамч холбоос бүхий сайт руу хандахгүй байж, хувийн болон санхүүгийн мэдээллээ оруулахаас зайлсхийн, цахим залилангийн хохирогч болохоос сэргийлээрэй. ХААН Банкны хувьд цахимаар бүтээгдэхүүн болон зээлийн үйлчилгээ санал болгохдоо албан ёсны вэбсайт болон page хуудсаараа дамжуулан мэдээлдэг бөгөөд хувийн ямар нэг нууцлалтай мэдээлэл оруулахыг шаардсан холбоос бүхий мэдээлэл түгээдэггүй билээ. Аливаа холбоос агуулсан мэдээлэл танд ирсэн тохиолдолд дараах зөвлөмжийг заавал мөрдөж хэвшээрэй: Та банкны вэбсайтад хандан төлбөр төлөх шаардлагатай болсон үедээ хамгийн түрүүнд тухайн URL холбоосны домэйн хаяг зөв бичигдсэн эсэхийг нягталж тулгаж хараарай. ХААН Банкны вэбсайт: / ХААН Банкны Интернэт банк /иргэн/: https:// e.khanbank.com/auth/login ХААН Банкны Интернэт банк /байгууллага/: https :// sbeta.khanbank.com/auth/login ХААН Банкны Цахим салбар: https:// online-branch.khanbank.com/ipo/mn/information Мөн та интернэтээс аливаа бүтээгдэхүүн худалдан авч, цахимаар гүйлгээ хийх шаардлагатай болсон үедээ “Энд дарж төлбөрөө төлнө үү” гэсэн хүсэлтэд болгоомжтой хандаж, сайтар нягтлаарай. Хэрэв дээрх холбоосоос өөр тэмдэглэгээтэй, банкны аппликэйшнтэй төстэй нэр хаяг бүхий вэбсайт руу шилжин орвол нэвтрэх нэр, нууц үгээ хийхээс татгалзаарай.
Үерийн гамшиг болсон Баянзүрх дүүрэгт иргэд эрүүл мэнд, эд хөрөнгөөрөө хохирч, хүнд нөхцөл байдал үүсээд байна. Иймд 21 дүгээр хорооны нутаг 127 дугаар сургуулийг түр байр болгож хоол хүнс, халуун цай, цэвэр ус, хөнжил гудас, хувцас зэрэг шаардлагатай бүх зүйлийг бэлдээд байгаа юм. Энд үерт хохирсон иргэдэд тусалж байна. Гамшигт нэрвэгдсэн иргэдэд аж ахуйн нэгж, төрийн бус байгууллагууд болон иргэд тусламжийн гараа сунгаж хандивын аян өрнүүлж эхэлжээ. Тэдний нэг нь JCI Монгол байгууллага. Олон улсын залуучуудын төлөөлөл болсон энэ байгууллагын хамт олон богино хугацаанд 30 сая гаруй төгрөг, хүнс, бараа бүтээгдэхүүний хандив цуглуулсныг өнөөдөр хүлээлгэн өглөө. JCI Монгол ТББ-ын 2023 оны үндэсний ерөнхийлөгч С.МӨНХДЭЛГЭР :БОГИНО ХУГАЦААНД ХАНДИВ ЦУГЛУУЛЖ ХҮЛЭЭЛГЭН ӨГЧ БАЙГААДАА БАЯРТАЙ БАЙНА JCI Монгол байгууллагаас хандивыг хүлээлгэн өгч байна. 2023.08.08 -JCI Монгол байгууллага нь 18-40 насны бизнес эрхлэгч залуусын байгууллага. 1300 гишүүн 17 салбартай. Нийт 1000 гаруй гишүүн тусламжийн аянд оролцож салбаруудад уриалга гаргалаа. Бид 30 орчим сая төгрөгийн бэлэн мөнгө, ус, хүнс болон бараа бүтээгдэхүүнийг цуглуулж чадлаа. Нэн түрүүнд хэрэгцээтэй цэвэр ус, хүнс, эмийн бүтээгдэхүүн болон хичээлийн хэрэгсэл, айлуудад сандал, ширээ, аяны хөнжил, мишок зэргийг бэлдсэн. Байгалийн гамшиг хэлж ирдэггүй. Тиймдээ ч JCI Монгол байгууллагын гишүүд нийгмийн хариуцлагын хүрээнд хандив гардуулж өгч байгаад маш баяртай байна. Иргэдэд үер усны аюулаас болгоомжлоорой. Мөн Нийслэлийн онцгой комиссын хамт олон амжилт хүсье гэлээ. ТАВАН УЛСЫН ГИШҮҮН 10 ГАРУЙ САЯ ТӨГРӨГ ХАНДИВЛАЖЭЭ JCI Монгол ТББ нь дэлхийн 115 улсад үйл ажиллагаа явуулдаг байна. Олон орны бизнес эрхлэгч залуус нэгдсэнээрээ ялгардаг энэхүү байгууллагад гишүүн аж ахуйн нэгж, бизнес эрхлэгчид хандив өргөжээ. JCI Монгол Тухайлбал, хүнсний манлай үйлдвэрлэгч АПУ ХХК цэвэр ус, Emart сүлжээ дэлгүүр хүнсний бүтээгдэхүүн зэргийг хандивласан байна. Мөн гишүүн орнууд болох Хонгконг, Вьетнам, Сингапур, Франц зэрэг 5 улсаас нийт 10 гаруй сая төгрөгийн тусламж үзүүлсэн аж. Тэдний төлөөлөл Хонгконг улсаас "Бид бүхэн хэвлэл мэдээллийн хэрэгслээр Монголд болсон үерийн мэдээг үзэж санаа зовсон. Хонгконг улс JCI байгууллагын гишүүн орон байдагт баяртай байна. JCI бол маш идэвхтэй, хүсэл эрмэлзэлтэй залуусын байгууллага. Тиймээс ч энэ цаг үед богино хугацаанд нэгдэж тусламж дэмжлэг үзүүлж байгаад баяртай байна" гэсэн юм. ХҮҮХДҮҮДИЙГ БАЯРЛУУЛАХААР ХЭРЭГЦЭЭТЭЙ ТУСЛАМЖ БОЛЛОО ГЭВ Дээрх хандивыг Баянзүрх дүүргийн Улаанзагалмайн хороонд хүлээлгэн өгсөн билээ. Тус хорооны аргазүйч А.Соёлоо хэлэхдээ “Байгалийн гамшиг ямар аймшигтай болохыг бүгд л харж байгаа байх. Ялангуяа Баянзүрх дүүргийн 20, 21, 29, 27 дугаар хорооны маш олон өрх нэрвэгдсэн. Бидэнд иргэд, төрийн бус байгууллага, олон улсын байгууллага хандаж сэтгэлийн тус дэм өгсөөр байна. Үүний нэг нь JCI Монгол олон улсын байгууллага маш хэрэгцээтэй хандив гардуулж өглөө. Өмнө нь биднээс хэрэгцээтэй зүйлсийг асууж байсан. Гэтэл хоёр хоногийн дараа л тусламж өглөө. Ялангуяа есдүгээр сар дөхөж байна, үерт автсан айлуудын хүүхдүүд өмссөн хувцастайгаа л үлдсэн. Ийм үед хичээлийн хэрэгсэл хандивлаж байгаа нь олон хүүхдийг баярлуулах байх” гэлээ. JCI Монгол ТББ нь 200 хүүхдийн хичээлийн хэрэгсэл, 250 орчим шинэ хувцас, 50 ширхэг аяны дулаан хөнжил мишок, гэдэсний эм болон хүүхдүүдэд зориулсан витамин, цэвэр ус, хөнжил гудас зэргийг ийнхүү хоёр хоногт цуглуулж тусламж үзүүлсэн нь энэ юм.
Цементний үнэ өндөр байх хэд хэдэн шалтгаан байгаа аж. Барилгын үнэд цементийн үнийн нөлөө хамгийн ихдээ 10 хувь. Орчин үеийн бүх барилгын хана туурга шал таазыг “Бетонддог” болсон учраас цемент яах аргагүй барилгын гол түүхий эд мөн. Гэхдээ бетон зуурмагийн орцны ердөө 15 хувийг цемент эзэлдэг ба 60-70 хувийг элс, буталсан чулуу, үлдсэн хувийг ус эзэлдэг. Үүнээс гадна барилгын өртөгт нөлөөлөх цементний хувь нь тун бага гэдгийг салбарын хүмүүс хэлдэг. Монгол Банкны Статистикийн төв газрын мэдээлснээр нэгж барилгын өртөгт хамгийн их хувийг буюу 24 хувийг арматур эзэлдэг байхад цемент, бетон зуурмаг нийлээд 17 хувийг эзэлдэг аж. Барилгын үнийн өсөлтөнд түүхий эдийн үнээс гадна нөлөөлж буй хүчин зүйлсийг дурдаад барахгүй. Цемент үйлдвэрлэгчид болон барилгын компаниуд “Орон сууцны үнэ цементний үнээс зөвхөн шалтгаалахгүй, барилга тус бүрийн онцлог, хийц, байршил гэх мэт олон зүйлсээс шалтгаалж метр квадратын үнэ тодорхойлогддог” гэдгийг хэлж байна. Цементний үнийн өсөлтөнд юу нөлөөлөв? Засгийн газар үйлдвэрлэл, бизнес эрхлэлтийг бодлогоор дэмжинэ гэж ярьдаг ч бодит байдал дээр эсрэг үйлдлүүд хийж байгаа нь тэдэнд хамгийн бодитоор мэдрэгдэж байна. Тухайлбал, 2022 оны 11-р сараас эхлэн хүнд үйлдвэрлэл эрхлэгчдэд ноогдох эрчим хүчний тариф 28 хувиар өссөн нь тэдний зардалд шууд нөлөөлж бүтээгдэхүүний үнэ өсөхөд хүргэжээ. Түүнчлэн, авто тээврээс гадна үйлдвэрүүд бүгд нийслэлээс алслагдсан сум, орон нутагт байрлалтай, гол зах зээл болох Улаанбаатар хот руу төмөр замаар бүтээгдэхүүнээ тээвэрлэдэг. Харин төмөр замын ачаа тээврийн тариф 6-р сард өөрчлөлт оруулж барилгын материал тээвэрлэгчдэд ноогдуулах тарифыг 39.5 хувиар нэмсэн нь тэдэнд тооцоолоогүй зардлын дарамт үүсгэжээ.Уг тарифыг нэмэх шийдвэрийг УБТЗ-аас гаргасан бөгөөд 7-р сарын 1-ээс эхлэн хүчин төгөлдөр мөрдөгдөхөөр болжээ. Дээр дурдсанчлан тэд цемент үйлдвэрлэх материалаа дотоодоос хангадаг боловч зөвхөн шохой шатааж клинкер гаргаад түүгээрээ цемент хийдэг гэдэг нь мөн адил өрөөсгөл ойлголт.Шохойноос гадна шавар, гөлтгөнө мөн бусад химийн бодисууд ордог ба цементийн гол түүхий эд болох клинкерийг боловсруулахад их хэмжээний сайн чанарын нүүрс ашигладаг байна. Гэтэл нүүрсний үнэ жил тутамд өссөөр байна. Тодруулбал, 2014 онд нэг тонн нүүрс 65,000 төгрөгийн үнэлгээтэй байсан бол 2023 онд энэ дүнгээс даруй 408 хувиар өсчээ. Нүүрсний үнэ 2014-2016 онд тогтмол байсан гэж үзвэл ердөө 7 жилийн дотор ийм үнийн хөөрөгдөл гарсан нь бизнес эрхлэгчдэд хүнд тусчээ.Энэ 408 хувийн өсөлтийн 40 хувь нь сүүлийн нэг жилийн дотор гарсан байна. Мөн технологийн нүүрс энэ оны эхэнд 100 хувь буюу 2 дахин өссөн нь үйлдвэрлэл явуулахад хүндрэл учруулж байгааг үйлдвэрлэгчид онцоллоо. Эдгээрээс гадна тээврийн зардал гэх асуудал бүхий л салбарт хүндрэл учруулж байгаа бөгөөд энэ нь төрийн буруу бодлоготой холбоотой гэх. Зам Тээврийн Хөгжлийн яамнаас замын даацын асуудал яригдаж эхлээд MNS4598:2020стандартыг хатуу мөрдөхийг шаардаж эхэлсэн байна. Уг стандартад зааснаар тээврийн хэрэгслийн өөрийн жинг оролцуулаад тээвэр хийх нийт жин нь 44 тонн гэжээ. Өөрөөр хэлбэл тээвэрлэгчид нэгж тээвэр тутамд 25 тонны ачаа ачна гэсэн үг. Энэ нь мэдээж тэдэнд ашиггүй учраас тээврийн компаниуд үнээ нэмэхээс өөр аргагүйд хүрч үйлдвэрлэгчдэд мөн адил хүнд цохилт болж байна. Энэ жишгээр түүхий эдийн тээврийн үнэ 309 хувиар нэмэгдсэн байна. Хятадтай харицуулах нь өрөөсгөл ойлголт. Манай дотоодын үйлдвэрүүдийн цементний үнэ нэг тонн нь 380,000-400,000 төгрөг. Харин Эрээний цемент 350-400 юань, татвар, тээвэр ороод Улаанбаатар хотод 380,000-аар зарагдаж байна. Харамсалтай нь энэ тоог хараад “Хятадад ийм байгаа юм бол үнээ буулгая” гээд буулгачихаж болохгүй. Нэрлэсэн үнэд нөлөөлөх гол хүчин зүйл бол зах зээлийн ялгаа. 2022 онд Хятадын барилгын салбарт ялимгүй уналт үүссэнээр цементний гарц 10.5 хувиар унаж 2.13 тэрбум тонн үйлдвэрлэсэн байна. Харин нөгөө талд Монгол улс тус онд 1.7 сая тонн цемент үйлдвэрлэсэн бөгөөд үүнээс илүүг үйлдвэрлэх хангалттай хүчин чадал бий боловч зах зээл жижиг, худалдан авагч цөөн учраас үүнээс илүүг үйлдвэрлэвэл алдагдалтай ажиллах аж. Уг 1.7 сая тонн цементийг 5 компани хувааж үйлдвэрлэсэн ба жилдээ нэг сая тонн үйлдвэрлэх чадалтай МАК, Монцемент, Хөтөлийн Цемент Шохой гэх гурван үйлдвэрээс гадна баруун бүсийг хангах Ховд Эко Цемент, БНХАУ-н 100 хувь төрийн өмчит Мөнхийн Баян Гал гэх компаниуд зах зээлд өрсөлдөж байна. Үүн дээр ханшийн зөрүү, хүн амын тоо, дотоодын нийт бүтээгдэхүүний хэмжээ зэргийг харицуулаад үзвэл дотоодын цементийн үнийг Хятадын зах зээлтэй харьцуулах нь өрөөсгөл ойлголт юм. Дотоодын цементийг худалдан авах шалтгаан Дээр дурдсанчлан хоёр улсын бараа бүтээгдэхүүний үнийг шууд харьцуулах нь өрөөсгөл ойлголт. Барилга бүтээн байгуулалтууд хүний амь нас аюулгүй байдалтай шууд холбоотой учраас түүхий эдийн чанар заавал яригдах ёстой. Цементийг хамгийн ихдээ 6 сар хадгалах горимтой бөгөөд үүнээс удаан хадгалсан цементийг чанарын шаардлага хангахгүй гэж үздэг байна. Харин импортын цемент хэзээ үйлдвэрлэсэн нь тодорхойгүй, чанарын хувьд дотоодын бүтээгдэхүүнтэй өрсөлдөхүйц байж чадах уу гэвэл эргэлзээтэй. Эхнээсээ үнийг нь бодоод хэрэглэсэн компаниуд чанарын томоохон асуудалд орж байгаа, бат бэхдээ хүрэхгүй, үүрч байгаа талаар шуум яваад эхэллээ. Манай дотоодын үйлдвэрүүд үйлдвэрлэсэн бүтээгдэхүүн болгондоо чанарын гэрчилгээ дагалдуулж стандард нормыг ягштал мөрддөг. Импортын цементийн хувьд Монголын хил гааль дээр цементийн чанарыг шалгах хүчин чадал бүхий лаборатори байхгүйгээс болж зөвхөн гарал үүслийн гэрчилгээтэй нэвтрүүлж буй. Дүгнээд хэлэхэд, манай улс аж үйлдвэржилтийн сэргэлт хийнэ гэсэн том амбицыг шат шатандаа тээж яваа. Засгийн газар “Алсын Хараа-2050” гэх сүржин нэртэй бодлогын хүрээндээ үйлдвэржилт, дотоодын бизнесүүдийг хөгжүүлнэ, цэцэглүүлнэ, бүхий л бодлогоор дэмжинэ гэх атлаа бодит байдал дээр тэдний шийдвэр эсрэг нөлөө үзүүлж байгаад хувийн хэвшлийхэн халаглаж сууна. Дотоодын цементийн үйлдвэрүүд багаар бодоход 6,000 ажлын байрыг бий болгож нэг үйлдвэр л гэхэд 200 гаруй ханган нийлүүлэгч үндэсний жижиг, дунд үйлдвэрүүдтэй хамтран ажиллаж байгаа бөгөөд татвар төлөлтөөрөө ТОП-100 ААН-д багтах ч үйлдвэрүүд энэ салбарт бий. Эдгээр үйлдвэрүүд төр засгаас мөнгөн дэмжлэг, тендер горьдоогүй. Тэдэнд зөвхөн төр засгийн гэнэтийн шийдвэрүүд, тарифын дарамт үүсгэхгүй байхад л энэ бүх үйлдвэрлэлийг тойрсон мөнгөний урсгал дотооддоо үлдэж, эдийн засгийн эргэлтэнд ороод явчихна. Өнгөрсөн 30 жилд мартагдаж хоцорсон үйлдвэрлэлийн салбар сэргэлтийн мөчлөг дээрээ яваа энэ цагт хэрсүү байж үндэсний гэх тодотголтой үйлдвэрүүдээ хөл дээр нь босгох нь жинхэнэ “Алсын хараа”-тай шийдвэр байх болов уу.
Монгол Улсын дээд шүүхийн нийт шүүгчийн 2023 оны 7 дугаар сарын 3-ны өдрийн хуралдаанаар “Хүний сэтгэцэд учирсан хор уршгийг арилгах, нөхөн төлүүлэх төлбөрийн жишиг аргачлал”-ыг баталсан. Аргачлалыг бүх шатны шүүхэд хүргүүлэх ажлыг зохион байгуулж байна. Тодруулбал гэмт хэргийн хохирогч, хохирогч нас барсан бол түүний гэр бүлийн гишүүнд учирсан сэтгэцийн хор уршгийг арилгах нөхөн төлбөрийн хэмжээг шүүхээс тогтооход энэхүү аргачлалыг харгалзан үзнэ. Тус аргачлалд жишээ нь сэтгэцэд учирсан тавдугаар зэргийн хор уршигт хөдөлмөрийн хөлсний доод хэмжээг 46-149 дахин нэмэгдүүлсэнтэй тэнцэх нөхөн олговор авахаар заажээ. Сэтгэцийн эмгэгийн зэрэглэл:
Жолооч таны хоромхон зуурын хариуцлагагүй үйлдэл нэг айлын бүтэн амьдралыг хагаслах вий. Амандаа дуу аялаад, аз жаргалаар дүүрэн аялалд явах ямар сайхан бэ. Хүүхдүүдийн инээд хөөр, баяр баясал, аав, ээжийн халуун дулаан хайр энэ орчлонг улам илүү амттай болгодогсон. Харамсалтай нь тэр жаргалтай инээд, халуун дулаан зөөлхөн хайр хоромхон зуурт үгүй болж, уй гашуу, уйтгар гунигаар солигдох нь бий. Хамгийн сүүлд гэхэд Дорноговь аймгийн Айраг суманд ноцтой осол гарч, том оврын жолооч замын хөдөлгөөнд оролцохдоо урсгал сөрөн, элэг бүтэн залуухан гэр бүлийг амьдын хагацалд унаган, аз жаргалтай мөчийг нь аймшигт зовлонгоор сольчихсон. Ослын улмаас 42 настай залуухан багш 3, 12 настай хоёр хүүхэдтэйгээ хамт бурхны орныг зорив. Гэр бүлийн дөрвөн гишүүний нэг нь үлдэж, гурав нь газар дээрээ нас барсан тул өнчирч хоцорсон ээж нь хоёр бүлтгэр үрээ, халамжит сайхан ханиа санагалзан нүдэндээ нулимстай, сэтгэлдээ шархтай ГССҮТ-д эмчлүүлж байна. эх сурвалж:ubn.mn
