ХАН-УУЛ ДҮҮРГИЙН 18 ДУГААР ХОРООНД 640 ХҮҮХДИЙН СУУДАЛТАЙ СУРГУУЛИЙН БАРИЛГА УГСРАЛТЫН АЖИЛ ЭХЭЛЛЭЭ

09 / 29 0 сэтгэгдэл 4 үзсэнe

Хан-Уул дүүргийн 18 дугаар хороо, “Хүннү 2222” хорооллын баруун талд 640 хүүхдийн суудалтай сургуулийн барилга угсралтын ажил өнөөдөр эхэллээ. Уг сургууль ашиглалтад орсноор “Хүннү 2222” хороолол, “Агниста хотхон” орчмын хүүхдүүд гэрээсээ ойр зайд төрийн өмчийн сургуульд суралцах боломж бүрдэнэ. Уг сургуулийг 2026 оны есдүгээр сарын 1-нд ашиглалтад оруулах бөгөөд гүйцэтгэгчээр “Гантоонот констракшн” ХХК шалгарсан юм. Энэ талаар нийслэлийн Санхүү, эдийн засаг, хөгжлийн бүтээн байгуулалтыг эрчимжүүлэх төсөл, хөтөлбөрийн зохицуулагч Л.Хосбаяр “Хан-Уул дүүргийн 17, 18 дугаар хорооны хүүхдүүд гэрээсээ хол явж төрийн өмчийн 130 болон 32 дугаар сургуульд хамрагддаг. Тухайн орчимд “Номин Реалтор” ХХК-ийн хувийн сургууль барихаар төлөвлөж байсан газрыг зөвшилцсөний үр дүнд төрийн өмчийн сургууль болгох шийдвэр гарсан. Ийнхүү 640 хүүхдийн сургуулийн суурийг өнөөдөр тавьж байна. Ирэх оны есдүгээр сарын 1-нд сургуулийг ашиглалтад оруулахаар гэрээлсэн” гэв. Хан-Уул дүүргийн 18 дугаар хорооны Засаг дарга Д.Мөнхжаргал “Манай хороонд сургуулийн насны 5000 гаруй хүүхэд амьдардаг. Гэсэн хэдий ч төрийн өмчит сургууль байхгүй. Харин жилийн төлбөр нь 15-120 сая төгрөгийн төлбөртэй хувийн сургуулиуд үйл ажиллагаа явуулдаг. Энэ нь эцэг эхчүүдэд тодорхой хэмжээний санхүүгийн дарамт болдог нь дамжиггүй” гэлээ. Уг сургуулийн барилга угсралтын ажлын гүйцэтгэгчээр “Гантоонот констракшн” ХХК шалгарсан бөгөөд нийслэлийн Хөрөнгө оруулалтын газар захиалагчийн техникийн хяналтыг хэрэгжүүлэн ажиллах юм.

“СУНГАА СОНГУУЛЬ ШИГ ӨРГӨЖИЖ, МАН-ЫН НЭР ТӨРИЙН ТУЛААН ШИРҮҮСЭВ”

09 / 29 0 сэтгэгдэл 660 үзсэнe

МАН бага хурлаа хийж даргаа сонгов. МАН-ын даргын сунгаа сонгууль мэт өргөжив. Нэр дэвшигч Д.Амарбаясгаланг зохион байгуулалттай харлуулж харагдлаа. Тодруулбал, Хууль зүйн сайдаар ажиллаж байсан, УИХ-ын гишүүн Б.Энхбаяр хэвлэлд ярилцлага өгөхдөө Д.Амарбаясгаланг хүн алаад, чандарлачихсан мэтээр ярьсан нь олны анхааралыг татсан. Харин нас барсан талийгаачийн эхнэр мэдэгдэл хийж, нөхөр маань өвчний улмаас нас барж, бид өөрсдөө чандарлаж нутагруу нь авч явсан гэж тайлбарлажээ.

“МАН-ЫН ТАМГА ТАЛЦЛЫН ГАЛД ШАТАЖ, ЗАСГИЙН ГАЗАР УНАХ ИРМЭГТ”

09 / 29 0 сэтгэгдэл 899 үзсэнe

МАН амралтын өдрөөрөө Бага хурлаа хуралдуулж, намынхаа байрандаа хонож өнжин даргаа сонгов. Гэвч даргаа тодруулсан нэртэй ч нам доторх “зодоон” дуусаагүй, харин ч бүр эхэллээ. Улсын дээд шүүх дээр очоод унах уу, үлдэх үү гэдэг нь өнөөдрийн хамгийн том эргэлзээ. Угтаа бол УИХ-ын дарга Д.Амарбаясгалан, Ерөнхий сайд Г.Занданшатар нарын хоёр талын тулаан бүтэн сар гаруй үргэлжилж, бага хурлын танхимыг галзууруулсан. Эцэст нь үүр цүүрээр хийгдсэн санал хураалтаар Амарбаясгалан ялсан ч дүрмийн дагуу юу, эсвэл дүрмийн булхай юу гэдэг дээр нам доторх дайсагнал бүр хурцдав. Хурал завсарласан гэж ойлгосон хэсэг нь санал өгөөгүйгээс эхлээд, “өрөөндөө түгжигдсэн” хэмээн хашгиралдаж, гомдол гаргасан нь хүртэл ил боллоо. Ийнхүү үүрээр хийсэн “нууц санал хураалтаар” Амарбаясгалан 85.6 хувийн дэмжлэг авч, Оюун-Эрдэнэ намын тамгаа гардуулан өгсөн ч энэ нь нам дотор гал дээр тос нэмсэнтэй ялгаагүй. Одоо 45 хоногийн турш МАН дотор талцал, бойкот, хагарал дээд цэгтээ хүрэх нь тодорхой болов. МАН-ын нүүрний баг хууларлаа. Өнгөрсөн сонгуулиудаар “эв нэгдэлтэй, хүчирхэг” болж харагдсан намын үнэн төрх бол эрх мэдлийн төлөөх ичгүүргүй зодоон. 1980-аад оны үеийнхнийг хүчээр түлхэж, хууччуудыг шахаж гаргасан шинэ үеийнхэн “цус нэхэж” эхэлснийг энэ хурлаар ил тод харууллаа. Ерөнхийлөгч Хүрэлсүх ч энэ тулаанд гар дүрэлгүй, дүү нараа дотроо “алуулж” байгааг харсан дүр зураг тодорлоо. Амарбаясгалангийн ард намын “гал тогоо”-г 20 жил атгасан бүтэц, залуусын шинэ бүлэглэл байна. Харин Занданшатарыг дагасан хэсэг бол эрх мэдлийн хуваарилалтаас хоцорч гомдсон, нөлөөгүй хууччуудын бүлэг. Гол асуулт бол одооноос эхэлж байна: Амарбаясгалан намын даргын суудлаа хадгалбал, УИХ-ын даргын сэнтийгээ тавьж өгч, шууд Ерөнхий сайд болох уу? Энэ тохиолдолд Занданшатарын Засгийн газар 100 хоног ч хүрэхгүй хугацаанд нурж, шинэ Засгийн газар бүрдэх нь гарцаагүй.

“ЦҮНХ БАРИГЧААС САЙД БОЛСОН Б.ТУЛГА ЖДҮ-ИЙН ЗЭЭЛЭЭ Ч ТӨЛӨӨГҮЙ, КОНЦЕССИЙН ТӨМӨР ЗАМААР БИЗНЕСЭЭ АРВИЖУУЛЖ БАЙНА”

09 / 29 0 сэтгэгдэл 928 үзсэнe

Анхны Ерөнхийлөгчийн туслахаас төрийн ордонд суудал залгасан олон хүн эцэстээ шоронгийн хаалга татсан. П.Очирбатын шадар П.Цагаан Сингапурт бүгж, Н.Багабандийн туслах Т.Аюурсайхан торны цаана ял эдэлж байна. Харин гурав дахь Ерөнхийлөгч Н.Энхбаярын үнэнч туслагч Б.Тулга өнөөдөр УИХ-ын гишүүн, Боомтын сэргэлтийн сайд нэрээр төрийн ширээн дээр заларчээ. Гэвч “үнэнч цүнх баригч”-ийн хөлс авсан шигээ шударга, цэвэр хүн огт биш нь өдрөөс өдөрт илчлэгдэж байна. Түүний мэдүүлгээр бол гэр бүл нь сая саяар орлого олдог хэрнээ өөрийн нэр дээр компани, унаа, мал ч үгүй “үгүйрсэн” гишүүн мэт харагдана. Гэтэл бодит байдалд нөхөр Э.Эрдэнэжамъяны хамт “МҮКҮ” ХХК-ийг эзэмшдэг бөгөөд тэр нь Булганд 1000 га тариалангийн газар, гурилын үйлдвэртэй томоохон бизнес. Хамгийн ноцтой нь, “МҮКҮ” ХХК ЖДҮХС-гаас 2018 онд авсан 200 сая төгрөгийн зээлээ өнөөдрийг хүртэл төлөөгүй. Зээл нь хүү, алдангатайгаа 202 саяд хүрч “муу зээл”-ийн ангилалд орсон атлаа, Б.Тулга 813 саяар сонгуульдсан нь төрийн мөнгийг төлөхөөс илүү эрх мэдэлд шунасан түүний жинхэнэ царайг илчилнэ. Эхнэрийнх нь “Дөрөвдүгээр фарм” ХХК сонгуулийн өмнө тойргийн эмнэлгүүдэд зүү, тариур “хандивлаж”, эмч нарыг сургалтад хамруулсан нь шуудхан хэлэхэд саналыг мөнгөөр бус, эмнэлгийн хэрэгслээр худалдаж авсан луйварын схем. Тэр ч бүү хэл, энэ компанийн ард нь түүний ойрын хамсаатан, ашиг сонирхлын сүлжээ болох Б.Дэлгэрсайхан, Б.Баяржаргал нар зогсож байна. Тэдний холбоо зөвхөн эмнэлэг, тариалангаар зогсохгүй. Зүүнбаян-Ханги боомтын 226 км төмөр замын концессийн ард мөн л энэ сүлжээ тогтжээ. Сайд Б.Тулга, Сайд Б.Дэлгэрсайхан, концессийн эзэн Б.Баяржаргал гурав ашиг сонирхлын нэг тойрогт багтдаг. Энэ нь улсын мега төслийг хувьдаа ашиг болгож, боомтын төмөр замыг хувийн бизнесийн зам болгосон увайгүй баримт. Эцэст нь хэлэхэд, Б.Тулга бол “цүнх баригчийн үнэнч зан”-гаар төрийн ордонд гарч ирсэн ч төрийн мөнгөөр бизнесээ босгож, ард түмний итгэлийг хулхидаж суугаа жинхэнэ ашиг сонирхлын сүлжээний төв цэг юм.

“БОЛОВСРОЛЫН ЗЭЭЛИЙН САНГИЙН ХЯНАЛТАНД ОРСОН Б.ЭНХБАЯР ХАРИУЦЛАГААС БУЛТСААР”

09 / 26 0 сэтгэгдэл 751 үзсэнe

Гадаад зээлийн эргэн төлөлт бүрэн хангалтгүй байна. Энэ жил төвлөрүүлэх ёстой 13 тэрбум төгрөгөөс зөвхөн 2.5 тэрбум төгрөг л төвлөрчээ. Боловсролын зээлийн сангийн захирал О.Сийлэгмаа үүнийг тодотгосон байна. УИХ-ын гишүүн Б.Энхбаяр тус сангаас 32 мянган ам.долларын зээл авч, гэрээний үүргээ биелүүлээгүй. Тэр зөвхөн үндсэн зээлийг төлж, хүүг нь огтхон ч төлөөгүй байгаа аж. Гэрээнд зааснаар үүргээ биелүүлэхгүй бол хүүтэй нь хамт төлөх ёстой. Гэтэл эрхэм гишүүн өнөөдрийг хүртэл гэрээний нөхцөлийг зөрчсөөр байна. О.Сийлэгмаа онцолж хэлэхдээ, “Гишүүн хэн байх нь хамаагүй. Хэрэв гэрээнд заасан үүргээ биелүүлээгүй бол зээлээ хүүтэй нь төлөх ёстой. Байгууллагын захиалгаар сурсан бол төгсөх ёстой. Бид шаардлагаа тавьж байгаа ч өндөр албан тушаалтнуудад энэ дарамт үргэлжлэхэд АТГ шалгаж ажиллах боломжгүй, эцэст нь Боловсролын яамны Ёс зүйн хороонд шилжүүлдэг” гэжээ. Тиймээс цаашид гадаад зээлийн эргэн төлөлтийг хяналттай, хуулийн дагуу эрчимжүүлэх шаардлагатай болжээ.

ЭХЭМҮТ-ИЙН АЛДАА, АЙМШИГТ ҮР ДАГАВАРААР ЭХ, ХҮҮХДИЙН АМЬ НАС ЭРЛЭГТ ОЧИВ”

09 / 25 0 сэтгэгдэл 2 464 үзсэнe

Эх, хүүхдийн эрүүл мэндийг хамгаалах үүрэгтэй ЭХЭМҮТ үндэсний хэмжээний төв эмнэлэгт мэргэжлийн бус, хүний санаанд багтамгүй алдаа удаа дараа гарч байна. Эдгээр алдааны улмаас Монгол Улсын эх, хүүхдийн эрүүл мэнд, амь нас эрсдэлд орж буй нь олон баримтаар нотлогдсоор байна. Баримт : 39 долоо хоногтой жирэмсэн 34 настай иргэн С эх, хүүхдээ эсэн мэнд төрүүлэх зорилготой хандсан. Гэвч төрөхөд дэмжлэг үзүүлэх савны базлалт тариаг сувилагч тун хэтрүүлэн тарьснаас түүний сав задарч, 3.3 литр цус алдсан байна. Эмч нар түүнийг аварсан хэдий ч, хэвлий дэх эрүүл ургийн тархинд цус харван тархины үхэлд хүргэсэн. Одоо тэр Сэхээн амьдруулах тасагт эмчлүүлж байна. Энэ төрлийг ЭХЭМҮТ-ийн Төрөх тасгийн эрхлэгч удирдсан бөгөөд эмчийн хайхрамжгүй байдал, аюултай тариа хэтрүүлэн хэрэглэх нь эмэгтэйн амь нас, ургийн эрүүл мэндэд шууд заналхийлжээ. Мэргэжлийн алдаа гаргасан эмч хохирогчийг гүтгэж, асуудлаа нуун дарагдуулсан нь бусад эмч нарыг шоконд оруулсан юм. Эмч нарын үзэж байгаагаар иргэн С эрүүл саруул ирсэн бөгөөд мэргэжлийн алдаа нь шууд хохирол авчирсан гэдгийг баталж байна. Их хэмжээний цус алдсан өвчтөн амь аврагдсан ч, эрүүл мэндэд нь нөхөж баршгүй хохирол учирсан. Хожим 5–10 жилийн дараа бөөрний дутагдал, бусад эрхтний гажуудал үүсэх эрсдэл өндөр бөгөөд өндгөвч аажим үхэх эрсдэлтэй гэж эмч нар анхааруулж байна. Хамгийн харамсалтай нь иргэн С хоёр охинтой бөгөөд дахин жирэмслэх боломжгүй болж, хүүгээ эсэн мэнд төрүүлэх боломжийг алджээ. Энэ явдал нь ЭХЭМҮТ мэт улсын хэмжээний том эмнэлэг эх, үрсийг аврах биш, эрүүл мэндэд нь бодит аюул учруулж байгааг харуулж байна.

“Н.ЦЭРЭНБАТЫН АЛБАН ТУШААЛЫН ШУНАЛ: ЭРДЭНЭС ТАВАН ТОЛГОЙГ МӨЛХҮҮЛНЭ”

09 / 25 0 сэтгэгдэл 556 үзсэнe

“Эрдэнэс таван толгой” компанийн бүтэц хэтэрхий данхайсан учраас Ерөнхий сайд Г.Занданшатар цэгцлэх даалгавар өгөөд удаагүй байна. Гэтэл энэ мөчийг ашиглаж, орон тоо цомхотгож байхад нь өөрийгөө дахин захирлаар тавиулах гэсэн Н.Цэрэнбатын улайрал ил цагаандаа гарчээ. Өнгөрсөн тавдугаар сард ч нэгэнт энэ албан тушаал руу шунан мөлхөж байсан ч нам гүм болсон. Харин одоо илүү эрээ цээргүйгээр Төрийн ордон, МАН-ын байраар гүйх болж. Нэгэнт хүний халаасны улс төрч гэдгээ нуухаа больж, албан тушаалын төлөө юу ч хийхээс буцахгүй дүр зураг харагдана. Үнэндээ Н.Цэрэнбат гэдэг хүнийг төрийн байгууллагад суулгаж үр дүн хүлээх нь тэнэглэл гэдгийг өнгөрсөн хугацаа хангалттай баталсан. Байгаль орчин, аялал жуулчлалын сайд байхдаа Богд уулын газрыг будлиантуулж, нутагтаа нэр нүүрээ алдан, сонгогчдодоо гологдсон. “Дархан арьс ширний цогцолбор”-ыг ч, “Эрдэнэс Оюутолгой”-г ч өөд нь татсан түүх огтхон ч үгүй. Харин эрх мэдэл, тамга булаах гэсэн шуналаа л дахин дахин харуулсаар ирсэн. Тэгэхээр МАН дотроо Н.Цэрэнбаттай тооцоо хийх нь нэг хэрэг, харин Монголын татвар төлөгчид түүнийг тэжээх өргүй. Ашиг, бүтээмж авчрах нь бүү хэл төрийн өмчит компаниудын нэр хүндийг доройтуулсан ийм хүнийг “Эрдэнэс таван толгой”-н жолоонд гаргана гэдэг бол ард түмнээ доромжилсон хэрэг. Ерөнхий сайд Г.Занданшатар үнэхээр Төрийн хэмнэлтийн хуулиа хэрэгжүүлэхийг хүсэж байгаа бол шуналдаа сохорсон, намын өрөнд найдан албан тушаал горьдогчдоос төрийн өмчит компаниудыг цэвэрлэж байж л бодит алхам болно.

“ШУДАРГА ТЭМЦЭГЧИЙН ДҮРД ТОГЛОЖ БУЙ УЛС ТӨРИЙН НАЙМААЧИН”

09 / 25 0 сэтгэгдэл 591 үзсэнe

УИХ-ын гишүүн Б.Энхбаяр сүүлийн өдрүүдэд хэвлэлээр хийсэн мэдэгдлээрээ олны анхаарлыг татлаа. Гэвч түүний энэ “ам нээлт” нь энгийн ярилцлага бус, харин МАН-ын дотоод тэмцэлд зориулагдсан ил захидал гэдэг нь илт харагдаж байна. Хууль зүй, дотоод хэргийн сайд асан хүний хувьд төрийн нэн чухал баримт, мэдээллийг хав дараад сууж байгаад улс төрийн тохироо хийхэд ашиглаж байгаа нь ноцтой асуудал биш гэж үү? Албан тушаал хашиж байхдаа авсан нандин мэдээллээ өнөөдөр өөрийн тоглоомын хэрэгсэл болгож байгаа нь хууль бус төдийгүй ёс зүйн хувьд ч ичгүүртэй хэрэг. Энэ удаад нүүрсний сонсголын талаар дуугарсан ч, үнэндээ тэр ганц энэ асуудалд хязгаарлагдахгүй. “Хөгжлийн банк”-ны дуулиан, нүүрсний хэрэг гээд хамгийн ноцтой баримтуудыг тэр өөрийн гараар атгаж, хаана ч дэлбэрэх тэсрэх бөмбөг шиг хадгалж байгаа нь тодорхой. Өөрөөр хэлбэл, Б.Энхбаяр бол төрийн нэрийн өмнөөс биш, харин хувийн улс төрийн наймаачны байр сууринаас тоглож буй этгээд юм. 2023 онд Л.Оюун-Эрдэнийн “итгэл хүлээлгэн” томилсон сайд нь өнөөдөр ийнхүү өөрийнх нь эсрэг баримтаар заналхийлэх хэмжээнд хүрчээ. Хэрэв тэр үнэхээр шударга байсан бол сонсголын эхнээс л ил тод ярьж, хуулийн байгууллагад шилжүүлэх байлаа. Харин өнөөдөр гаргаж ирж байгаа нь цэвэр улс төрийн шахалт, дээрээс нь өөрийн карьераа аврах тооцоо гэдэг нь хэнд ч ойлгомжтой. Нийгмийн дунд ч нэг асуулт хурцаар тавигдаж байна: Б.Энхбаяр үнэхээр шударга тэмцэгч үү, эсвэл төрийн мэдээллийг хувийн шантаажны хэрэгсэл болгосон улс төрийн наймаачин уу? Хэрэв үнэнээр шалгавал, тэр өөрөө ч хууль зөрчсөн хэрэгт холбогдох ёстой хүн биш гэж үү?

ГАДААДЫН КОМПАНИЙН ХАНДИВТАЙ ГИШҮҮН АТГ-ЫН ШАЛГАЛТАД ОРОВ

09 / 25 0 сэтгэгдэл 525 үзсэнe

УИХ-ын гишүүн Э.Болормаа бүрэн эрхийн хугацаагаа дуусгах болзлоо хангасан хэдий ч улс төрд ороод л дуулиан тарьсан нэгэн. Тэрбээр УИХ-ын сонгуулийн III тойрог (Говь-Алтай, Завхан, Увс, Ховд)–т МАН-аас нэр дэвшиж, гишүүн болсон ч сонгуулийн хууль зөрчсөн байж болзошгүй асуудал үүсчээ. Тодруулбал, Э.Болормаа “Ханбогд Эксплорайшн” гэх гадаадын хөрөнгө оруулалттай компаниас 30 сая төгрөгийн хандив авсан. Сонгуулийн хуульд нэр дэвшигч гаднын хөрөнгө оруулалттай компаниас санхүүжилт авахыг хориглодог бөгөөд энэхүү хандивыг аудитын байгууллага шалгасан боловч зөрчлийг арилгуулаагүй. Хандивыг буцааж шилжүүлээгүй нь гишүүний бүрэн эрх хэрэгжиж эхэлсэнээр хууль зөрчсөн үйлдэл болж байна. Э.Болормаагийн хэргийг АТГ-аас шалгаж, прокурорт шилжүүлсэн бөгөөд прокурор хэрхэн харьяалал тогтоож, шалгах эсэхийг шийдвэрлэх юм. Э.Болормаа өөрийгөө “Ямар хэргээр шалгаж байгаа нь ойлгомжгүй байна” гэж мэдэгдсэн ч хууль хяналтын байгууллага нарийвчлан шалгаж байгаа аж. Энэ хэрэг нь сонгуулийн хууль зөрчсөн гишүүний асуудлыг олон нийтэд дахин сануулж, улс төрийн сахилга бат, хариуцлагын эргэлзээтэй байдлыг харуулж байна.

АТГ-ЫН ХАВТАСТ ХЭРЭГТ НЭР НЬ БИЧИГДСЭН Х.ТЭМҮҮЖИН

09 / 25 0 сэтгэгдэл 367 үзсэнe

АТГ-аас шалгаж, Ерөнхий прокурорт бүрэн эрхийг нь түдгэлзүүлэх санал хүргүүлэхээр бэлтгэж буй нэрсийн жагсаалтад УИХ дахь АН-ын бүлгийн гишүүн Х.Тэмүүжин багтжээ. Түүнийг албан тушаалаа ашиглан бусдад давуу байдал олгосон, мөнгө угаасан байж болзошгүй гэх үндэслэлээр шалгаж эхэлсэн байна. Х.Тэмүүжингийн хэрэг зөвхөн өнөөгийн гишүүнийх нь хувьд бус, 2012–2014 онд Хууль зүйн сайдаар ажиллаж байх үеийн үйлдлүүдтэй нь холбоотой. Тухайн үед хамтран ажиллаж байсан Санхүү, хөрөнгө оруулалтын хэлтсийн дарга С.Мөнхбат, Гадаадын иргэн, харьяатын газрын дэд дарга Б.Цолмон нарыг мөн холбогдуулжээ. Тэднийг тэр үеийн “бэлэн бус торгуулийн систем”-ийг замын цагдаа болон хууль сахиулах байгууллагуудад нэвтрүүлэхдээ албан тушаалаа урвуулж, тодорхой хүмүүст давуу байдал олгон, санхүүгийн ашиг хүртсэн байж болзошгүй гэх баримтаар шалгаж байгаа аж.