НЭГҮҮН МЭДЭЭ
АТГ: Дарханы замын тендер сонгон шалгаруулсан албан тушаалтнуудын гэрт нэгжлэг хийж байна

Авлигатай тэмцэх газраас Дарханы замын тендер сонгон шалгаруулсан албан тушаалтнуудын гэр болон Зам тээврийн, хөгжлийн яаманд нэгжлэг хийж эхэлжээ. Энэ талаар Авлигатай тэмцэх газрын Хэвлэл мэдээлэл, олон нийттэй харилцах ажилтан, комиссар Н.Тэмүүлэн "Дарханы замын тендер сонгон шалгаруулалтад холбогдох албан тушаалтнуудад хэрэг бүртгэлийн хэрэг нээн шалгаж байна. Нэгжлэгийг ЗТХЯ болон албан тушаалтнуудын орон байр зэрэг 30 гаруй объектод явуулж байгаа. Шалгалтын ажиллагаа дөнгөж эхэлж байгаа тул дэлгэрэнгүй мэдээлэл өгөх боломжгүй. Нэгжлэг хийх үндэслэл тогтоогдсон, хэрэгт ач холбогдол бүхий баримт байгаа гэж үзсэн" гэлээ.

Наадмын өмнө баталсан хуулиар допингийн асуудлыг шийдвэрлэнэ

Наадмын үйл явдал, халуун яриа допингийн шинжилгээний хариугаар үргэлжилж байна. Одоогоор 76 сорьцын хариу ирээд байгаа бөгөөд үлдсэн дөрвийнх нь хариу ирсний дараа холбогдох газраас олон нийтэд мэдээллэх аж. Үүнтэй холбогдуулан шинэчлэн баталсан Үндэсний их баяр наадмын тухай хуульд допингтой холбоотой ямар заалтууд орсныг та бүхэндээ хүргэе. 8 дугаар зүйл.Үндэсний бөх, үндэсний хурдан морь, сурын болон шагайн харвааны цол, чимэг 8.2.Энэ хуулийн 14.2-т заасан шинжилгээг өгсөн бөх, сурын харваач допинг хэрэглэсэн нь допингийн шинжилгээгээр тогтоогдсон бол уг шинжилгээний хариу гарсан өдрөөс хойш гурав хоногийн дотор шинжилгээний хариу батламжийг үндэслэн тухайн бөх, харваачид олгосон улсын цолыг хураалгах саналыг зохион байгуулах хороо Монгол Улсын Ерөнхийлөгчид хүргүүлнэ. 14 дүгээр зүйл.Үндэсний их баяр наадамд оролцож байгаа бөх, уяач, сурын болон шагайн харваач, дасгалжуулагч, эмчийн эрх, үүрэг 14.2.Энэ хуулийн 9.1-д заасан бөхийн барилдаанд дөрөв, түүнээс дээш давсан бөх, 11.2-т заасан үндэсний сурын харвааны эрэгтэй болон эмэгтэй тус бүр эхний найман байр эзэлсэн харваачаас допингийн шинжилгээ авна. 14.3.Энэ хуулийн 14.2-т заасан этгээд допингийн шинжилгээнд орохоос татгалзсан, зайлсхийсэн бол допинг хэрэглэсэнд тооцно. 14.5.5.эрүүл мэндийн зайлшгүй шалтгааны улмаас Олон улсын допингийн эсрэг агентлагаас жил бүр баталсан Хориглосон жагсаалтад багтсан бодис, аргыг хэрэглэх тохиолдолд энэ тухай Эмчилгээний зорилгоор чөлөөлөх Олон улсын стандартад заасны дагуу Допингийн эсрэг үндэсний байгууллагад хандах; 14.5.6.Дэлхийн допингийн эсрэг агентлагаар итгэмжлэгдсэн лабораторийн шинжилгээний дүгнэлтээр хориглосон бодис, арга хэрэглэсэн нь илэрсэн бөх, харваач "В" дээжид шинжилгээ хийлгэх бол уг шинжилгээний төлбөрийг төлөх; 14.10.1.дасгалжуулж байгаа үндэсний бөх, сурын харваачид допинг хэрэглэхийг санал болгохгүй, допинг хэрэглүүлэхгүй байх; 15 дугаар зүйл.Үндэсний их баяр наадмыг зохион байгуулах талаарх Засгийн газрын бүрэн эрх 15.1.4.улсын баяр наадмыг тэмдэглэн өнгөрүүлэх, допингийн шинжилгээ хийхэд шаардагдах төсвийг батлах, зарцуулалтад хяналт тавих; 15.1.6.Монголын үндэсний допингийн эсрэг байгууллагаар допингийн шинжилгээ хийлгэх арга хэмжээг зохион байгуулуулах; 16 дугаар зүйл.Зохион байгуулах хороо, түүний бүрэн эрх 16.5.7.Бөх, сурын харваачийг энэ хуулийн 14.2-т заасан допингийн шинжилгээнд оруулах ажлыг Монголын үндэсний допингийн эсрэг байгууллагаар зохион байгуулуулах; 18 дугаар зүйл.Допингийн эсрэг үйл ажиллагаа 18.1.Олон улсын допингийн эсрэг агентлагаас жил бүр баталсан допингийн хориглосон жагсаалтад багтсан бодис, аргыг үндэсний бөх, сурын харваач хэрэглэхийг хориглоно. 18.2.Бөх, сурын харваач, холбогдох үндэсний спортын холбоо Дэлхийн допингийн эсрэг дүрэм, эсхүл Допингийн эсрэг үндэсний дүрмийг тамирчны нэгэн адил дагаж мөрдөнө. 18.3.Энэ хуулийн 14.2-т заасан бөх, сурын харваачаас допингийн шинжилгээ авах арга хэмжээг Монголын үндэсний допингийн эсрэг байгууллага зохион байгуулна. 18.4.Бөх болон сурын харваач допингийн төрлийн бодис хэрэглэсэн бол Үндэсний их баяр наадамд барилдах бөх, сурын харваачийн харвах эрхийг энэ хуулийн 18.2-т заасан дүрмийн дагуу хасна. 18.5.Энэ хуулийн 14.2-т заасан шинжилгээгээр бөх, сурын харваач допинг хэрэглэсэн нь тогтоогдсон бол тухайн баяр наадамд олгосон цол, чимэг, байрыг хурааж, тухайн даваанд унасан бөх, удаалсан сурын харваачид улсын цолыг нөхөн олгох саналыг зохион байгуулах хороо Монгол Улсын Ерөнхийлөгчид гаргана. 18.7.Энэ хуулийн 14.2-т заасан шинжилгээгээр бөх, сурын харваач допинг хэрэглэсэн нь тогтоогдсон бол тухайн бөх, сурын харваачийн Үндэсний их баяр наадамд оролцох эрхийг энэ хуулийн 18.4-т заасан хугацаагаар хасах саналыг салбар хороо зохион байгуулах хороонд гаргаж, шийдвэрлүүлнэ. 18.8.Энэ хуулийн 14.2-т заасан шинжилгээгээр бөх, сурын харваач допинг хэрэглэсэн нь тогтоогдсон бол тухайн бөх, сурын харваачийн дасгалжуулагчийн эрхийг хоёр жилийн хугацаанд түдгэлзүүлэх саналыг зохион байгуулах хороо эрх бүхий этгээдэд гарган шийдвэрлүүлнэ.

Наадмын өмнө баталсан хуулиар допингийн асуудлыг шийдвэрлэнэ

Наадмын үйл явдал, халуун яриа допингийн шинжилгээний хариугаар үргэлжилж байна. Одоогоор 76 сорьцын хариу ирээд байгаа бөгөөд үлдсэн дөрвийнх нь хариу ирсний дараа холбогдох газраас олон нийтэд мэдээллэх аж. Үүнтэй холбогдуулан шинэчлэн баталсан Үндэсний их баяр наадмын тухай хуульд допингтой холбоотой ямар заалтууд орсныг та бүхэндээ хүргэе. 8 дугаар зүйл.Үндэсний бөх, үндэсний хурдан морь, сурын болон шагайн харвааны цол, чимэг 8.2.Энэ хуулийн 14.2-т заасан шинжилгээг өгсөн бөх, сурын харваач допинг хэрэглэсэн нь допингийн шинжилгээгээр тогтоогдсон бол уг шинжилгээний хариу гарсан өдрөөс хойш гурав хоногийн дотор шинжилгээний хариу батламжийг үндэслэн тухайн бөх, харваачид олгосон улсын цолыг хураалгах саналыг зохион байгуулах хороо Монгол Улсын Ерөнхийлөгчид хүргүүлнэ. 14 дүгээр зүйл.Үндэсний их баяр наадамд оролцож байгаа бөх, уяач, сурын болон шагайн харваач, дасгалжуулагч, эмчийн эрх, үүрэг 14.2.Энэ хуулийн 9.1-д заасан бөхийн барилдаанд дөрөв, түүнээс дээш давсан бөх, 11.2-т заасан үндэсний сурын харвааны эрэгтэй болон эмэгтэй тус бүр эхний найман байр эзэлсэн харваачаас допингийн шинжилгээ авна. 14.3.Энэ хуулийн 14.2-т заасан этгээд допингийн шинжилгээнд орохоос татгалзсан, зайлсхийсэн бол допинг хэрэглэсэнд тооцно. 14.5.5.эрүүл мэндийн зайлшгүй шалтгааны улмаас Олон улсын допингийн эсрэг агентлагаас жил бүр баталсан Хориглосон жагсаалтад багтсан бодис, аргыг хэрэглэх тохиолдолд энэ тухай Эмчилгээний зорилгоор чөлөөлөх Олон улсын стандартад заасны дагуу Допингийн эсрэг үндэсний байгууллагад хандах; 14.5.6.Дэлхийн допингийн эсрэг агентлагаар итгэмжлэгдсэн лабораторийн шинжилгээний дүгнэлтээр хориглосон бодис, арга хэрэглэсэн нь илэрсэн бөх, харваач "В" дээжид шинжилгээ хийлгэх бол уг шинжилгээний төлбөрийг төлөх; 14.10.1.дасгалжуулж байгаа үндэсний бөх, сурын харваачид допинг хэрэглэхийг санал болгохгүй, допинг хэрэглүүлэхгүй байх; 15 дугаар зүйл.Үндэсний их баяр наадмыг зохион байгуулах талаарх Засгийн газрын бүрэн эрх 15.1.4.улсын баяр наадмыг тэмдэглэн өнгөрүүлэх, допингийн шинжилгээ хийхэд шаардагдах төсвийг батлах, зарцуулалтад хяналт тавих; 15.1.6.Монголын үндэсний допингийн эсрэг байгууллагаар допингийн шинжилгээ хийлгэх арга хэмжээг зохион байгуулуулах; 16 дугаар зүйл.Зохион байгуулах хороо, түүний бүрэн эрх 16.5.7.Бөх, сурын харваачийг энэ хуулийн 14.2-т заасан допингийн шинжилгээнд оруулах ажлыг Монголын үндэсний допингийн эсрэг байгууллагаар зохион байгуулуулах; 18 дугаар зүйл.Допингийн эсрэг үйл ажиллагаа 18.1.Олон улсын допингийн эсрэг агентлагаас жил бүр баталсан допингийн хориглосон жагсаалтад багтсан бодис, аргыг үндэсний бөх, сурын харваач хэрэглэхийг хориглоно. 18.2.Бөх, сурын харваач, холбогдох үндэсний спортын холбоо Дэлхийн допингийн эсрэг дүрэм, эсхүл Допингийн эсрэг үндэсний дүрмийг тамирчны нэгэн адил дагаж мөрдөнө. 18.3.Энэ хуулийн 14.2-т заасан бөх, сурын харваачаас допингийн шинжилгээ авах арга хэмжээг Монголын үндэсний допингийн эсрэг байгууллага зохион байгуулна. 18.4.Бөх болон сурын харваач допингийн төрлийн бодис хэрэглэсэн бол Үндэсний их баяр наадамд барилдах бөх, сурын харваачийн харвах эрхийг энэ хуулийн 18.2-т заасан дүрмийн дагуу хасна. 18.5.Энэ хуулийн 14.2-т заасан шинжилгээгээр бөх, сурын харваач допинг хэрэглэсэн нь тогтоогдсон бол тухайн баяр наадамд олгосон цол, чимэг, байрыг хурааж, тухайн даваанд унасан бөх, удаалсан сурын харваачид улсын цолыг нөхөн олгох саналыг зохион байгуулах хороо Монгол Улсын Ерөнхийлөгчид гаргана. 18.7.Энэ хуулийн 14.2-т заасан шинжилгээгээр бөх, сурын харваач допинг хэрэглэсэн нь тогтоогдсон бол тухайн бөх, сурын харваачийн Үндэсний их баяр наадамд оролцох эрхийг энэ хуулийн 18.4-т заасан хугацаагаар хасах саналыг салбар хороо зохион байгуулах хороонд гаргаж, шийдвэрлүүлнэ. 18.8.Энэ хуулийн 14.2-т заасан шинжилгээгээр бөх, сурын харваач допинг хэрэглэсэн нь тогтоогдсон бол тухайн бөх, сурын харваачийн дасгалжуулагчийн эрхийг хоёр жилийн хугацаанд түдгэлзүүлэх саналыг зохион байгуулах хороо эрх бүхий этгээдэд гарган шийдвэрлүүлнэ.

Баруун аймгуудад өвөлжилт хүндрэхийг анхааруулав

Шадар сайд С.Амарсайхан, Хүнс хөдөө аж ахуйн сайд З.Мэндсайхан нар өнөөдөр /2022.08.16/ өвөлжилтийн бэлтгэл ажлын хүрээнд орон нутгийн удирдлагуудтай уулзлаа. Энэ үеэр Шадар сайд С.Амарсайхан “Өнөөдрийн байдлаар зарим аймгууд тухайлбал Баян-Өлгий, Баянхонгор, Говь-Алтай, Дундговь, Дорноговь, Өвөрхангай, Өмнөговь, Увс, Ховд аймгийн нутгаар бэлчээрийн ургац муу, гандуу, өвөлжилт хүндрэх эрсдэл өндөр байна. Түүнчлэн цаг уурын байгууллагаас боловсруулсан урьдчилсан мэдээгээр ес, аравдугаар сард Хангай, Хөвсгөлийн уулархаг нутгаар олон жилийн дунджаас ахиу хур тунадас орж, хүйтрэлт эрт ажиглагдах магадлалтайг анхааруулсан. Иймд өвөлжилтийн бэлтгэл ажилд орон нутгийн удирдлагууд эртнээс анхаарч ажиллах шаардлагатайг харуулж байна” гэжээ.

Он гарсаар унадаг дугуйтай холбоотой 86 осол гарчээ

Сүүлийн үед цахилгаан унадаг дугуйтай замын хөдөлгөөнд оролцох өсвөр насны хүүхдийн тоо нэмэгдсэн. Үүнийгээ дагаад зам тээврийн осолд орох нь ч өссөн. Энэ талаар ямар арга хэмжээ авч ажиллаж байгаа талаар Тээврийн цагдаагийн алба ахмад Б.Энхболдоос тодрууллаа. -Сүүлийн үед өсвөр насныхан цахилгаан дугуйтай замын хөдөлгөөнд оролцдог боллоо. Үүнд Тээврийн цагдаагийн албанаас ямар хяналт тавьж байна вэ? -Замын хөдөлгөөний дүрэмд заасны дагуу хяналт тавин ажилладаг. Ингэхдээ “0-10 хүртэлх насны хүүхдүүд унадаг дугуй болон явган хүний зам дээр заавал асран хамгаалагчтайгаа явах ёстой байдаг. 10-14 хүртэлх насныхан зөвхөн унадаг дугуйн зам дээр хөдөлгөөнд оролцох боломжтой. 16-18 насныхан унадаг дугуйн зам байхгүй бол зорчих хэсгийн баруун талаар хөдөлгөөнд оролцож болно” гэж замын хөдөлгөөний дүрэмд заасан байдаг. Унадаг дугуйтай автозамын хөдөлгөөнд оролцож байгаа бол саадыг тойрохоос бусад тохиолдолд зүүн гар талын эгнээ рүү орохыг хориглодог. Хүүхдүүд сурронтой автомашин сүлжих, замын урсгал сөрөх, хараа хяналтгүй замын хөдөлгөөнд оролцож байгаа нь замын хөдөлгөөний дүрмийн 25.2, 25.3 зэрэг заалтыг зөрчиж байгаа юм. Үүнд тээврийн цагдаагийн албанаас хяналт тавьж ажиллаж байгаа. Харин суррон буюу цахилгаан дугуй нь техникийн нөхцөл байдлын хувьд мотоциклийн ангилалд орж байна. Тиймээс сурронтой замын хөдөлгөөнд оролцохдоо “А” ангиллын үнэмлэхтэй, насанд хүрсэн иргэн оролцох юм. Насанд хүрээгүй, бага насны хүүхдүүд цахилгаан унадаг дугуйтай хөдөлгөөнд оролцохыг хориглоно. -Цахилгаан унадаг дугуйгаар унадаг дугуйн замаар зорчиж болох уу? -Монгол Улсын замын хөдөлгөөний дүрэмд “А” ангиллын үнэмлэх шаардлагагүй хэрэгсэл нь 50 метр кубээс бага мотортой, 60 км цагаас бага хурдтай дугуй багтдаг. Харин цахилгааны дугуйны хувьд 90 км цагийн хурдтай, 50 метр кубээс илүү хүчин чадалтай байгаа нь мотоциклтой төстэй хэмжээнд хүрч байгаа юм. Тиймээс цахилгаан дугуйгаар унадаг дугуйн зам дээр явж болохгүй. Тус хэрэгслээр замын хөдөлгөөнд оролцох иргэд хамгаалах хэрэгсэлтэй, “А ” ангиллын үнэмлэхтэй байх шаардлагатай. Энэхүү тээврийн хэрэгсэл нь маш хурдан бөгөөд мотоцикл шиг дуу чимээ гаргадаггүй тул осол гарах тохиолдол байна. -Он гарснаас хойш хэчнээн дугуйтай осол гарсан бэ? -Оны эхний долоон сарын байдлаар унадаг дугуйтай холбоотой 86 осол бүртгэгдсэн. Ингэхдээ нас барсан хүн байхгүй ч гэмтэж, бэртсэн 31 осол, өөрийн буруугаас болсон 50 осол бүртгэгдсэн байна. Өнөөдрийн байдлаар цахилгаан унадаг дугуй, скүүтер, ролктой явж байгаад осол гаргасан тохиолдол бүртгэгдээгүй байна.

Нийслэлд 73818 хүүхэд цэцэрлэгт бүртгүүлжээ

Нийслэлийн цэцэрлэгийн элсэлт, бүртгэлийг энэ сарын 10-ны өдрөөс эхлэн "E-Mongolia" цахим системээр зохион байгуулж байна. Өнөөдрийн байдлаар нийслэлд цэцэрлэгийн насны нийт 73,818 хүүхдийн бүртгэл амжилттай хийгдсэн байна. Бүртгэл энэ сарын 24-ний өдөр хүртэл үргэлжлэх бөгөөд "Е-Mongolia" цахим систем ачаалалгүй, хэвийн ажиллаж байна хэмээн БШУЯ-наас мэдээллээ.

ҮХЦ: ЗАСГИЙН ГАЗРЫН ГИШҮҮД “ДАВХАР ДЭЭЛ “-ТЭЙ БОЛОХ ЭСЭХИЙГ ХЭЛЭЛЦЭЖ БАЙНА

Үндсэн хуулийн цэцийн Их суудлын хуралдаан өнөөдөр /2022.08.15/ болно. Уг хурлаар "давхар дээл" буюу парламентын гишүүд Засгийн газарт сайдаар давхар ажиллаж буй асуудлыг хэлэлцэнэ. УИХ-ын гишүүн Н.Ганибал, Ш.Адьшаа нарын гаргасан гомдлын дагуу, Үндсэн хууль дахь "Дөрвөөс илүүгүй тооны УИХ-ын гишүүн сайдын албыг давхар хашна" гэх агуулгатай заалтыг Үндсэн хууль зөрчсөн эсэхийг хэлэлцэх юм. Хэрэв ҮХЦ "Үндсэн хууль зөрчсөн" гэж үзвэл "давхар дээл"-тэй сайд нарын тоог нэмэх асуудал өрнөх юм.

ШАХМАЛ ТҮЛШ БОРЛУУЛАХ ХҮСЭЛТЭЙ ИРГЭДИЙГ БҮРТГЭЖ ЭХЛЭЛЭЭ

Сайжруулсан шахмал түлш борлуулах хүсэлтэй иргэдийг өнөөдрөөс бүртгэж эхлэлээ Тавантолгой түлш ХХК 2022-2023 оны галлагааны улиралд сайжруулсан шахмал худалдан борлуулах хүсэлтэй иргэдийг өнөөдрөөс www.burtgel.ttt.mn цахим хаягаар бүртгэж эхлэлээ. Галлагааны улиралд нийслэлийн хэмжээнд 670 цэгээр сайжруулсан шахмал түлш худалдан борлуулах бөгөөд дүүрэг тус бүр хүн ам, өрхийн тооноос хамааран харилцан адилгүй байх юм. 2021-2022 оны галлагааны улиралд хамтран ажилласан борлуулалтын цэгүүдээс үр дүнгээ 100 хувь хангалттай дүгнүүлсэн 423 цэгтэй гэрээгээ үргэлжлүүлж, хамтран ажиллана. Үлдсэн 247 цэгийг дээрх цахим хаягаар хүсэлт илгээсэн иргэдээс сонгон шалгаруулж гэрээ байгуулна. Сонгон шалгаруулалтыг НАБТГ-ын дарга Ц.Ганболдоор ахлуулсан хамтарсан ажлын хэсэг шалгаруулах юм. Иргэдийн хүсэлтийг энэ сарын 21-ний 18 цаг хүртэл хүлээн авна.

УЛААНБААТАРААС ХӨДӨӨД ШИЛЖИЖ БУЙ БОЛОВСОН ХҮЧНИЙ ДЭМЖЛЭГИЙГ 2023 ОНЫ ТӨСӨВТ ТУСГАЖЭЭ

Монгол Улсын Ерөнхий сайд Л.Оюун-Эрдэнэ нийслэлийн удирдлагууд болоод холбогдох албаны хүмүүсийн хамт өчигдөр нийслэл Улаанбаатар хотод хэрэгжиж буй гэр хорооллыг дахин төлөвлөж, орон сууцжуулах төслийн хэрэгжилттэй танилцаж, төсөл хэрэгжүүлж буй талбарт ажилласан юм. Улаанбаатар хотод тулгамдсан асуудлуудыг шийдэх гарц гаргалгааны талаар Ерөнхий сайд Л.Оюун-Эрдэнэ хэвлэлд өгсөн ярилцлагадаа дараах шинэлэг бодлогыг онцлон мэдээлснийг эш татан хүргэж байна. Тэрбээр хэлэхдээ: -Монгол Улсын Засгаас газраас баталсан “Шинэ сэргэлтийн бодлого” өдрөөс өдөрт эрчимжиж байна. Энэхүү бодлогыг үндсэндээ шийдэж чадаагүй асуудлуудаа зоригтой шийдэх хөтөлбөр гэж ойлгож болно. "Шинэ сэргэлтийн бодлого"-ын нэгээхэн хэсэг нь “Хот хөдөөгийн сэргэлтийн бодлого” бөгөөд энэ хүрээнд хийх ажил их байна. Жил бүр Улаанбаатар хотын хүн ам 60-70 орчим мянган иргэнээр нэмэгдэж байгаагийн тал хувь нь хөдөөнөөс Улаанбаатар хотод шилжин суурьшиж буй иргэд байна. Тиймээс Улаанбаатар хотоос хөдөө орон нутаг руу очиж ажиллаж буй боловсон хүчнийг дэмжихээр тусгасан нь 2023 оны төсвийн онцлог юм. Нийслэлээс шилжиж, хөдөөд ажиллаж буй иргэдээ “Шинэ сэргэлтийн бодлого”-ыг дэмжиж байгаа шинэ үеийн илгээлтийн эзэд гэж үзэж ипотекийн зээлийн багц дэмжлэгийг өгнө. Улаанбаатараас хөдөө рүү шилжиж байгаа төрийн албан хаагчдын цалинг хоёр дахин нэмэгдүүлнэ. Мөн очиход нь нэг удаагийн тэтгэлэг олгоно. Харин нийслэл Улаанбаатар хотод ирж буй хүмүүс татвар төлдөг болно. Ингэж л зохицуулалтыг зоригтой хийхгүй бол цаг хугацаа явах тусам Улаанбаатар хотын асуудал улам хүнд болно. Хүн ам, машин тэрэг өснө, ажлын байрууд нэмэгдэнэ, алс хязгаар нутаг эзгүйднэ. Ингэсээр байгаад газар нутгийнхаа гуравны нэг дээр нийт хүн ам төвлөрч, хот улс болох аюул ойрхон байна. Энэ бол үндэсний аюулгүй байдлын асуудал юм. Түүнчлэн Улаанбаатар хотын амьдралын чанар, нэгдсэн стандартын тухай хууль баталж гаргана. Үүнд НИТХ-ын төлөөлөгчид, хотоос сонгогдсон УИХ-ын гишүүд, хотынхоо иргэдийг татан оролцуулж, Улаанбаатар хотын нэгдсэн стандарт ямар байх вэ гэдгийг боловсруулах хэрэгтэй. Улаанбаатар хотод албан ёсны хаяг бүртгэлгүй иргэд, бүртгэлгүй автомашинууд маш олон байна. Орон сууцны хорооллууд барихдаа ямар компани сургууль цэцэрлэгийг орхигдуулж байна вэ. Энэ бүгдийг хуульчлах болно. Хуулийн хэлэлцүүлгийг Улаанбаатар даяар өрнүүлэх хэрэгтэй. Зарим хүндхэн шийдвэрийг гаргахдаа шууд ардчиллын арга хэрэглэн нийслэлчүүд санал өгч шийдэж болно. Тухайлбал, буруу талдаа жолооны хүрдтэй машиныг хязгаарлах гэх мэт асуудлуудыг нийтийн санал асуулгаар шийдэх боломжтой хэмээн өгүүлсэн юм.

ИХ ДЭЭД СУРГУУЛИУД ТӨЛБӨРӨӨ 20-30 ХУВИАР НЭМЖЭЭ

2022-2023 оны хичээлийн шинэ жил эхлэхэд 20 гаруй хоног үлджээ. БШУ-ны сайд Л.Энх-Амгалан COVID-19 халдварын тархалт нэмэгдэж буйтай холбогдуулан их, дээд сургуулиудын хичээлийг үе шаттайгаар эхлүүлнэ гэж мэдэгдсэн. Гэхдээ оюутнууд сургуулийнхаа дотоод журмаас хамаарч наймдугаар сарын 20-31-ний хооронд төлбөрөө төлж, хичээл сонголтоо баталгаажуулах ёстой байдаг. Харин энэ жил эдийн засгийн байдал хүндэрч сургалтын төлбөр битгий хэл, сурагчийн хичээлийн хэрэгсэл бэлдэхэд ч хүнд байгааг эцэг эхчүүд хэлж буй. Салбарын сайд нь “Төрийн өмчийн сургуулиуд төлбөрөө нэмэхгүй” гэж мэдээлж байсан ч бодит байдал дээр зарим нь 20-30 хувиар нэмжээ. ШУТИС-ИЙН ТӨЛБӨР 20-30 ХУВЬ НЭМЭГДСЭН Сургуулиуд энэ сарын 26-наас танхимаар хичээллэж эхэлнэ. Энэ хичээлийн жилд 88 их, дээд сургуульд 140 мянга орчим оюутан суралцана гэж БШУЯ-наас мэдээлэв. Харин шинээр 18 мянга гаруй оюутан элссэн гэв. Салбарын сайд нь мэдэгдсээр байтал төрийн өмчийн зарим сургууль төлбөрөө нэмсэн байх тул асуудлыг тодруулахаар ШУТИС-ийн Сургалтын албатай холбогдлоо. Тус албанаас “Бүртгэл энэ сарын 15-наас эхэлнэ. Жилд 4000 гаруй оюутан элсэж, дунджаар 10-15 мянган оюутан суралцдаг. Энэ жилийн хувьд дамжаа харгалзахгүй нэг кредит хичээлийн үнэ 138 мянган төгрөг болсон” гэв. Шалтгааныг тодруулахад, жил бүрийн инфляцын өсөлт, эдийн засгийн байдлаас шалтгаалдаг гэхээс өөр тайлбар өгсөнгүй. Тус сургуулийн Эрчим хүчний сургуулийн оюутан Б.Баттогтохтой цахимаар холбогдсон юм. Тэрбээр “өнгөрсөн жил I дамжаанд ороход нэг кредит хичээл 90800 төгрөг байсан. Гэтэл энэ жил 138 мянга болтлоо өссөн байна. Жилд 30 кредит үзнэ гэж тооцвол 4.1 сая төгрөгийн төлбөр төлнө. Хэрэглээний зардал, сургалтын төлбөрөө олохын тулд цагийн ажил хийдэг. Харин төлбөр ингэж огцом нэмэгдсэн тул хагас жилийн төлбөрөө төлөхөд ч хүнд байдал үүсээд байна” гэв. Төлбөрөө нэмсэн дараагийн сургууль бол ХААИС. Тус сургуулийн нэг кредитийн төлбөр өнгөрсөн жил ихдээ л 128 мянган байсан бол энэ жил багадаа 128 мянга, дээд тал нь 156 мянгад хүрчээ. Энэ талаар захирал Т.Хэрүүга “Их, дээд сургуулиуд төсвөө XII сард батлуулдаг тул тухайн үед төлбөр нэмэх эсэхээ шийддэг. Манайх нэмсэн төсвөөрөө энэ оныг дуусгаж, цааш нэмэх эсэхээ XII сард шийднэ” гэв. МУИС, МУБИС ТӨЛБӨРӨӨ НЭМЭЭГҮЙ БАЙНА Дээрх хоёр сургууль дээр очиход бүртгэлийн ажил эхэлсэн байв. МУБИС-ийн нэг кредит 78-96 мянган төгрөг байна. Энэ нь өмнө жилийнхээс нэмэгдээгүй дүн аж. Харин МУИС-ийн нэг кредит хичээлийн үнэ 98600 төгрөг байна. Энэ талаар тус сургуулийн элсэлт хариуцсан мэргэжилтэн Б.Наранцогт “Тухайн хичээлийн жилд хэдэн кредит үзэхээ оюутан өөрөө шийднэ. Одоогоор төлбөр нэмэх асуудал сургуулийн хэмжээнд яригдаагүй байгаа” гэлээ. Ийнхүү төрийн өмчийн дөрвөн их сургуулиар ороход хоёр нь төлбөрөө нэмсэн байв. Төрийн албан хаагчийн дундаж цалин 700-800 мянган төгрөг. Цалингаа хагас жил гаруй хугацаанд огт хэрэглэхгүйгээр цуглуулж байж, нэг оюутны бүтэн жилийн сургалтын төлбөрийг төлнө. Зарим оюутнууд эцэг, эхийнхээ ачааг хөнгөлж зуны амралт болон хичээлийнхээ хажуугаар ажил хийдэг. Гэвч хагас жилийн сургалтын төлбөрөө ч олж чадахгүй байдалд орсноо бидэнд ярьсан юм. Эх сурвалж: “Зууны мэдээ” сонин

1 ... 180 181 182 183 184 185 186 187 188 ... 317