“УБТЗ” ХНН: ЭРЭЭН ӨРТӨӨНД 17 ГАЛТ ТЭРЭГ ӨГСӨН НЬ ТЕХНИКИЙН БОЛОМЖ ӨССӨНИЙГ ХАРУУЛСАН ҮЙЛ ЯВДАЛ БОЛЛОО

12 / 19 0 сэтгэгдэл 409 үзсэнe

Хэдхэн хоногийн өмнө “Улаанбаатар төмөр зам” ХНН Замын-Үүд өртөөгөөр Хятадын талд түүхэндээ анх удаа 17 галт тэрэг өгсөн явдал нь ковид цар тахлын улмаас сульдаж тамирдсан Монгол Улсын эдийн засгийг идэвхтэй дэмжиж, экспортын тээврийн хэмжээг нэмэгдүүлэхэд онцгой анхааран ажиллаж байгааг харуулсан. Цаашдаа экспортын галт тэргийг нэмэгдүүлэх боломж нөхцөлийн талаар “УБТЗ” ХНН - ээс тодрууллаа. -Монгол Улсаас төмөр замаар гарч байгаа экспортын ачааны 90 гаруй хувийг гүйцэтгэдэг Замын-Үүд - Эрээн өртөө хоорондын галт тэрэг солилцоог нэмэгдүүлэх замаар экспортын тээврийн хэмжээг өсгөх нь Монгол Улсын санхүүгийн үзүүлэлт сайжирч, улсын төсөвт төвлөрөх татвар, валютын орлого нэмэгдэх үндсэн нөхцөлүүдийн нэг юм. УБТЗ цаашдаа галт тэрэг солилцоог 20 хүртэл нэмэгдүүлэх бодлоготой ажиллаж байна. УБТЗ-аар зөвхөн энэ жил 48 сая тонн ачаа тээвэрлүүлэх экспортын захиалга ирсэн нь цаашдаа галт тэрэг солилцоог зайлшгүй нэмэгдүүлэх шаардлагатайг харуулж байна. УБТЗ-ын хувьд галт тэрэг солилцоог нэмэгдүүлэхийн тулд хүчин чадлаа өсгөх шаардлагатай бүхий л арга хэмжээг жил бүр авч хэрэгжүүлж ирсэн. Энэ жил л гэхэд Замын-Үүд - Шаргын овоо хооронд хос зам тавьж байгаагаас гадна Замын-Үүд - Эрээн хоорондын нарийн царигийн төмөр замыг мөн хос болгох ажлыг хийж байна. Энэ ажлыг хийснээр УБТЗ-ын нэвтрүүлэх хүчин чадал өснө. Мөн гол замын гурван зүтгүүр авч тээх хүчин чадлаа нэмэгдүүллээ. Түүнчлэн, УБТЗ-ын удирдлага удаа дараа хүсэлт тавьсны үр дүнд Хятадын төмөр зам Эрээн өртөөний ачаа хүлээн авч боловсруулах хүчин чадлыг энэ жил нэмэгдүүлэх өргөтгөл, шинэчлэлийн ажлыг хийсэн. Ийнхүү гадаад болон дотоод талдаа галт тэрэг солилцоог нэмэгдүүлэх техникийн боломж бүрдсээр байна. Цаашдаа галт тэрэг солилцоог нэмэгдүүлэхийн тулд Орос-Монгол-Хятад гурван улсын төмөр замуудын хэлэлцээрээр хоногт солилцох галт тэрэгний тоогоо албан ёсоор тохирох шаардлага үүссэн. Жил бүр хуралдаж ачаа тээврийн хэмжээгээ тохирдог энэхүү хэлэлцээрээр өнөөдрийг хүртэл хоногт 14 галт тэрэг өргөн царигаар Эрээн өртөөнд хүлээлгэн өгөхөөр тохирсон байдаг. Энэ нь өнөөдөр жил бүр өсөн нэмэгдэж байгаа экспортын тээврийн хэрэгцээг хангаж чадахгүй байна. Тийм учраас энэ асуудлыг гурван улсын төмөр замуудын хэлэлцээрээр удахгүй нааштайгаар шийдвэрлэнэ гэж итгэж байна” гэж хариуллаа.

ДАГАВАР ОХИНОО ХҮЧИНДСЭН ГАДААД УЛСЫН ИРГЭНД ЯЛ ОНОГДУУЛАВ

12 / 16 0 сэтгэгдэл 1 068 үзсэнe

Гадаад улсын иргэн Тан нь олон удаагийн үйлдлээр өөрийн дагавар хүүхэд болох 11 настай охиныг хүчиндсэн гэмт хэрэгт холбогдуулан прокуророос яллах дүгнэлт үйлдэж хэргийг шүүхэд шилжүүлжээ. Хэрэгт авагдсан баримтуудаар, шүүгдэгч Тан нь анх 2012 онд “хөдөлмөр эрхлэгч” ангиллаар, 2019 оныг хүртэл Монгол Улсад оршин суух зөвшөөрөлтэйгээр орж ирсэн, 2019 оноос хойш оршин суух зөвшөөрөлгүй буюу Монгол Улсын нутаг дэвсгэрт хууль бусаар оршин суусан, энэ хугацаанд Монгол Улсын иргэн Д-тэй хамтран амьдарч, дундаасаа 2 хүүхэдтэй болсон, мөн авто засварын газар ажиллуулдаг байжээ. Түүнчлэн, Тан нь “өрх гэрийн амьжиргааг авч явдаг” гэдгээр шалтаглан өөрийн дагавар охин болох бага насны хүүхдийг хүчээр бэлгийн харьцаанд орохыг тулгаж, хохирогчтой бэлгийн харьцаанд ордог байсан ба шүүхийн хэлэлцүүлэгт тэрээр гэм буруугаа хүлээн зөвшөөрч байна гэж мэдүүлсэн байна. Эрүүгийн хуульд бага насны буюу 14 хүртэлх насны хүүхэдтэй бэлгийн харьцаанд орсон бол 12-20 жил хүртэл хугацаагаар, эсхүл бүх насаар хорих ял шийтгэхээр заасан. Шүүхээс гадаад улсын иргэн Тан-ыг үргэлжилсэн үйлдлээр хүчиндэх гэмт хэргийг бага насны хүүхдийн эсрэг үйлдсэн гэм буруутайд тооцож, 14 жилийн хугацаагаар хорих ял шийтгэж, уг ялыг хаалттай хорих байгууллагад эдлүүлэхээр шийдвэрлэв. Түүнчлэн, энэ гэмт хэргийн хохирогч нь энэ гэмт хэргийн улмаас сэтгэл санаа, эрүүл мэндийн хувьд хүнд хохирол амсаж, цаашид эмчилгээ хийлгэх шаардлага үүссэн тул хохирогчийн хууль ёсны төлөөлөгчөөс холбогдох зардлаа гэм буруутай этгээдээс жич нэхэмжлэх эрхийг нь нээлттэй үлдээсэн байна.

МАЛАЙЗ УЛСАД ОНЦ ХЭРЦГИЙГЭЭР АМИА АЛДСАН Ш.АЛТАНТУЯАГИЙН ГЭР БҮЛД 5 САЯ РИНГГИТ / 1,1 сая ам.доллар орчим /ОЛГОХ ШҮҮХИЙН ШИЙДВЭР ГАРЛАА

12 / 16 0 сэтгэгдэл 840 үзсэнe

2006 онд Малайз улсын цагдаагийн тусгай албанд ажилладаг Азилах болон Сирул Азхар Умар гэх этгээдүүд Монгол улсын иргэн Ш.Алтантуяаг хүчээр автомашиндаа суулган авч явж буудан хөнөөгөөд, цогцсыг нь дэлбэлсэн онц ноцтой гэмт хэрэг гарсан байдаг. Тэгвэл 16 жилийн турш шийдэгдээгүй өдийг хүрсэн хэрэг дээр Ш.Алтантуяагийн гэр бүл ялж, Малайзын дээд шүүхийн шийдвэрээр талийгаачийн гэр бүлд 1.5 сая сингапур долларыг олгох шийдвэр гаргасан байна. Энэ мөнгийг Малайз улсын Засгийн газар болон хэрэгт холбогдсон этгээдүүдээс гаргуулах юм. Аллага үйлдсэн хоёр этгээд 2015 онд Малайзын холбооны шүүхээс цаазаар авах ял сонссон ч Азилах гэх этгээд энэ аллагыг Малайзын Ерөнхий сайд асан Нажиб Разакын захиалгаар гүйцэтгэсэн гэдгийг хэлснээр дахин шүүх процесс явагдсан байдаг. Ийнхүү 16 жилийн дараа аймшигт хэрэг эцэслэгдлээ.

“МОН ЛАА”, “МЕЛАНЖ” ХХК-Д АШИГТ МАЛТМАЛ ТЭЭВЭРЛЭХ ЗӨВШӨӨРЛИЙГ ХӨГЖЛИЙН БАНКНЫХАН АВЧ ӨГСНӨӨРӨӨ ДАВУУ БАЙДАЛ ОЛГОВ

12 / 16 0 сэтгэгдэл 771 үзсэнe

–Хөгжлийн банкны удирдлага хууль, журмаа зөрчиж байгааг хэн хянах вэ– “Нүүрсний” гэх хэргүүдтэй холбоотойгоор Хөгжлийнбанкнаас чанаргүй зээл авсан аж ахуйн нэгжүүд, тэднийхамаарал бүхий улстөрчид, зээлийн эргэн төлөлтийгсүүлийн үед мартах шахаж байна. АТГ-ынхан өнгөрсөн мягмар гарагт “Нүүрс-ний” гэх хэрэгт холбогдон шалгажэхэлсэн 17 улстөрчийн нэрийг зарлах үеэр Хөгжлийнбанкны зээлтэй холбоотой хэргийг лавласан сэтгүүлчийн асуултад АТГ-ын Мөрдөн шалгах хэлтсийн албаны даргаМ.Даваатогтох “Хөгжлийн банкны албан тушаалтнуудад холбогдох хэрэгт АТГ-аас мөрдөн шалгах ажиллагааг энэоны нэгдүгээр сарын 28-наас явуулсан. Мөрдөн шалгах ажиллагаа өргөн цар хүрээнд хийгдсэн. Тодруулбал, нийт 94 хүн болон хуулийн этгээдийгяллагдагчаар татаж, прокурорын байгууллагад шилжүүлээд байна. Тэдний дунд УИХ-ын гишүүнээр одооажиллаж байгаа болон өмнө нь гишүүн байсан хүмүүсбий. Хэргийг прокурорын байгууллагад шилжүүлсэн, хянагдаж байгаа” гэсэн мэдээлэл өгсөн. АТГ-ын мөрдөн шалгах ажиллагааны дүнд, хэвлэлийнхний анхааралд өртсөн өнгөрсөн хавар, зунХөгжлийн банкны зээлдэг ч нар авсан мөнгөө дорвитойтөлж, зарим нь бүр ямар ч өр төлбөргүй болсон гэдэг. Тэгвэл олон жилийн өмнөөс л Хөгжлийн банкны чанаргүйзээлдэгчийн ангилалд орсон “Мон лаа” болон “Монголдрай милк” -ийнхэн өнөө болтол зээлээ төлөхгүй “ширэннүүрлэж” байна. Уг нь Хөгжлийн банкныхан эл хоёркомпанийнханд давуу байдал олгож, зээлээ төлөхболомжоор хангачихаад байхад шүү дээ. Тус банкнаас энэ оны эхээр Боомтын зөвлөлд хандаж“Мон лаа” компанид хилээр ашигт малтмал тээвэрлэхэднь дэмжлэг үзүүлнэ үү” гэсэн албан бичиг хүргүүлсэнбайна. Боомтын зөвлөлийнхөн ч хүсэлтийг нь хүлээн авч “Монлаа” компанийн 70 машиныг Дорноговь аймаг дахьХангийн боомтоор төмрийн хүдэр зөөх боломж, нөхцөлөөр хангаж өгсөн аж. Ингэснээр “Мон лаа” компанийнхан энэ оны нэгдүгээр сараас хойш энэ сарынэхэн хүртэлх хугацаанд таван сая ам.долларын ашиг олсонгэнэ. Гэвч Хөгжлийн банканд нэг ч төгрөгийн зээлээ эргэнтөлөөгүй байгаа юм. Өөрөөр хэлбэл, Хөгжлийн банкнызахирал Н.Мандуул тэргүүтэн хууль, журмаа зөрчин элкомпанид давуу байдал олгосны үр ашиг гарсангүй. “Мон лаа” ХХК-ийнхан “Монгол газар” -ын захиралЦ.Мянганбаярын хамаарал бүхий оффисын барилгыгбарьцаалан төмрийн хүдрийг нойтон аргаар баяжуулахүйлдвэрийн төсөлдөө Хөгжлийн банкнаас 5.6 тэрбумтөгрөгийн зээл авсан юм. Ингэхдээ хууль зөрчин техникэдийн засгийн үндэслэлээ ч боловсруулаагүй байхад ньХөгжлийн банкны албан тушаалтнууд нөлөөлөн гурвансая ам.доллар буюу дээрх хэмжээний төгрөгтэй тэнцэхзээл олгосон билээ. Уг хэргийг шүүхэд шилжүүлсэн ч Үндсэн хуулийн цэцэд маргаан үүсгэсэн гэх шалтгаанааршийдвэрлэлгүй өнөөг хүрч байгаа. УИХ-ын гишүүн, хошууч генерал Ц.Сэргэлэн өчигдөр“Меланж” компанийг шалгах ёстой хэмээн мэдэгдэж, чуулганы танхимдаа лоозон өлгөсөн байсныг уншигч, үзэгчид анзаарсан биз. Хариуд нь тус компанийнханмэдэгдэл гаргаж, залруулга хийхийг шаардсан. ДорнодынБаянтүмэн сумын нутагт, улсын хилийн зурвасташиглалтын лиценз авсан эл компанийг “Алтайконстракшн” -ы Х.Бат-Эрдэнэ үүсгэн байгуулсан гэхбөгөөд “Хөдөө орон нутгуудад 60 ширхэг хуурай сүүнийүйлдвэр” барина хэмээн Хөгжлийн банкнаас 42.6 тэрбумтөгрөгийн зээл авсан “Монгол драй милк” ХХК-ийнзээлийн барьцаанд нь “Меланж”-ийн уурхайг тавьсангэсэн мэдээлэл хэвлэлд бичдэг. Эл “Меланж” гэхкомпанид давуу байдал олгосон гэмээр, “Мон лаа” -д өгсөнтэй адил утгатай албан бичиг Хөгжлийн банкнызахирал Н.Мандуулын гарын үсэгтэй бичиг Боомтынзөвлөлд хүргүүлсэн юм байна. Эдгээр үйлдлийг Хөгжлийн банкны удирдлага хуульзөрчин зээлдэгч аж ахуйн нэгжийнхэнд давуу байдалолгосон гэж хардахаас өөр аргагүй. Хэзээ мөнгө орж ирэхнь эргэлзээтэй байхад Хөгжлийн банкны удирдлага илтдэмжлэг үзүүлсэн бичиг явуулсан нь ямар нэг ашигсонирхол байна гэж харагдаж буй юм. Уг нь болХөгжлийн банкныхан зээлдэгчээс мөнгөө, эсвэл мөнгөтэйдүйцэх хөрөнгө л олж авах үндсэн зарчимтай баймаар. Хувийн компанийн бизнесийг дэмжсэн бичгийгбайгууллагын буюу Хөгжлийн банкны нэрийг ашиглажилгээн бусдад давуу байдал олгож байгаа нь яалт ч үгүйхууль зөрчсөн үйлдэл. Засгийн газрын 2021 оны наймдугаар сарын 18¬нд баталсан Монгол Улсын Хөгжлийн банкны талаар авахзарим арга хэмжээний тухай тогтоолын хавсралтадзааснаар тус банкныхан хэн нэгэнд давуу байдал олгохыгхориглосон. Тодруулбал, Хөгжлийн банкны дүрмийн7.1.1-т “Хууль тогтоомж болон банкны дотоод журамдзаасны дагуу өөрийн банкны ажилтанд санхүүгийнтусламж, дэмжлэг үзүүлэхээс бусад тохиолдолд иргэн, хуулийн этгээдэд буцалтгүй тусламж, дэмжлэг үзүүлэхийгхориглоно” гэж заасныг зөрчсөн нь илэрхий байна. ТУЗ-ИЙН ЗӨВШӨӨРӨЛГҮЙГЭЭР ТОМИЛГОО ХИЙВ ҮҮ Хөгжлийн банкны гүйцэтгэх удирдлага ажлаа хуулийндагуу хийж буй, эсэх, зээлдэгч аж ахуйн нэгжүүдтөлбөрөө тогтсон хугацаанд төлж байгаа, үгүйг өнөөдөрхэн ч анзаарахаа болив. Улстөрчдийн хамаарал бүхий,эсвэл олонд цоллуулсан аж ахуйн нэгжүүд нь зээлээ төлж, “ширэн нүүртэй” компанийнхан нь Хөгжлийн банкныудирдлагаар албан бичиг бичүүлж авсан ч төлбөрөөөгөхгүй байна. Эдгээрийг хэн хянаж, шалгах ёстой юмбол. Хяналт суларснаас Хөгжлийн банк маш олончанаргүй зээл олгосныг өнгөрсөн өвөл, хаврын дуулианыүр дүнд амжилттай төлж байсан нь үр дүнгүй болох юмбиш биз. Яагаад хяналт суларсан гэж үзэж байна вэ гэхээр найз, нөхөд гэр бүлийн хамаарал бүхий хүмүүс Хөгжлийнбанканд удирдах албан тушаал хаших болсон нь ашигсонирхлын зөрчил үүсгэж болзошгүй байгаа юм.Хөгжлийн банкны гүйцэтгэх захирал Н.Мандуул өмнө нь“Эрдэнэс Тавантолгой”, “Эрдэнэс Монгол”-д нөлөө бүхийалбан тушаал хашиж байсан нэгэн. Тэрбээр УИХ¬ынгишүүн асан, өдгөө Монголбанкны Эдийн засгийнсудалгаа, сургалтын хүрээлэнгийн захиралС.Дэмбэрэлийн хүргэн хэмээн Хөгжлийн банкныхан ярихюм билээ. Харин Монголбанкны ерөнхийлөгч Б.Лхагвасүрэнгийнхүү Л.Тэмүүжин Хөгжлийн банкны Хөрөнгийнудирдлагын газрын захирлаар ажилладаг. Тэдний найз, Бизнес төлөвлөлт, гүйцэтгэлийн хяналтын албаны даргаС.Мөрөн гэх эмэгтэйг жирэмсний амралттай байхад ньХөгжлийн банкны удирдлага нийлээд ажилд нь оруулж, Захиргаа, удирдлагын газрын захирлын үүргийг хавсрангүйцэтгэгчээр томилсон аж. Уг нь Хөгжлийн банкнытухай хуулийн 21.3-т “Гүйцэтгэх захирал, Тэргүүн дэдзахирал, газрын захирлуудыг энэ хуулийн 20.1.4-т заасанжурмын дагуу олон улсын нээлттэй сонгоншалгаруулалтаар сонгож, Төлөөлөн удирдах зөвлөлөөстомилж, чөлөөлнө” гэж хуульчилсан байдаг. Хуулийн элзаалт энэ банкны удирдлагад хамааралгүй болсон юм гэжүү. Өөрөөр хэлбэл, ТУЗ-ийнхөө эрх мэдлийг давжН.Мандуул дураараа томилгоо хийсэн нь харагдаж байна. Тэгэхээр Хөгжлийн банкны ТУЗ нь бэлгэдэл төдийажиллаж байгаа юм биш үү. УИХ, АТГ зэрэг байгууллагаэнэ асуудлыг анхааралдаа авахгүй бол Хөгжлийн банканддахиад эрсдэл учрахгүй гэсэн баталгаа алга. Хөгжлийнбанкнаас санхүүжүүлсэн төсөл, хөтөлбөрийн хэрэгжилт, үр дүн, зээл олголт, эргэн төлөлтийн явц, байдлыг шалгахУИХ-ын Хянан шалгах түр хорооны Б.Энхбаяр өнгөрсөндаваа гарагт “Зээлийг зориулалтын бусаар зарцуулсан, улстөрд нөлөө бүхий этгээдүүдийн гар хөл шургалсан, нөлөөлсөн, хэргийг хэрэг биш болгосон гээд тэгээс ньэхлээд бид адаг хүртэл нэгбүрчлэн нээлттэй сонсголоорооярих боломж гарна” хэмээн өгүүлээд буй. Адаг хүртэл ньярих юм чинь Хөгжлийн банкны өнөөгийн удирдлагынхууль зөрчсөн байж болзошгүй үйлдлүүдийг ч нээлттэй сонсголоороо ярих нь зөв биз ээ. Эх сурвалж:Tac.mn

Ц.АНАНДБАЗАРЫН “НҮҮРСНИЙ ХУЛГАЙЧ” ГЭГДДЭХ БАРИМТУУД ДЭЛГЭГДЭЖ ЭХЭЛЖЭЭ

12 / 16 2 сэтгэгдэл 586 үзсэнe

АТГ-аас нүүрсний хулгайн хэрэгт нэр холбогдох 50 албан тушаалтан байгааг мэдэгдэж, УИХ-ын гишүүн Ц.Анандбазар тэргүүтэй 17 хүний нэрсийг зарласан. Тэгвэл УИХ-ын гишүүн Ц.Анандбазарын“Сод Монгол групп” ХХК- “Эрдэнэс тавантолгой” ХК-д тендер авч, 12 тэрбум төгрөгийн шатахуун шахсан баримт дэлгэгджээ. Тайланд тусгагдсан мэдээллээр, 2019 онд 2.8, 2020 онд 1.8 тэрбум төгрөгийн түлш шатахуун Эрдэнэс тавантолгой ХК-д нийлүүлсэн байна.Сонирхуулахад, тус компаний одоогоос нэгхэн сарын өмнө буюу 2022 оны 11 дүгээр сард татан буугджээ. Эх сурвалж:Tac.mn

ОЛОН НИЙТИЙН ХЯНАЛТАД ТӨРИЙН ӨМЧИЙН КОМПАНИУДЫГ ОРУУЛАХ ШААРДЛАГАТАЙ

12 / 16 0 сэтгэгдэл 310 үзсэнe

УИХ-ын 12 гишүүний өргөн мэдүүлсэн “Төрийн болон орон нутгийн өмчит хуулийн этгээдийг шинээр байгуулахыг түр хориглох, тэдгээрийн үр ашиг менежментийг сайжруулах тухай” тогтоолын төслийг хэлэлцлээ. Энэ үеэр тогтоолын төслийг өргөн барьсан гишүүдийн нэг, УИХ-ын гишүүн Г.Дамдинням өөрийн байр сууриа илэрхийллээ. Г.ДАМДИННЯМ : – Бараг хагас жилийн өмнө бид шинээр ТӨК байгуулахыг хориглох, Төрийн өмчит компаниудыг чадавхиар нь ялгаад хувьчлах тогтоолын төслийг санаачилж өргөн барьсан нь “Нүүрсний хулгай “ илэрч байгаа энэ ед таарч батлагдах болж байна. Энэ нүүрсний хулгай бол зөвхөн нэг компани, бүлэг хүмүүсийн асуудал биш. Хэдэн хүн шоронд хийгээд энэ асуудлыг шийдэж чадахгүй. Засаглалыг нь олон нийтийн хяналтын дор оруулж байж асуудлыг шийднэ. Угаасаа өнөөдөр төрийн өмчит компаниуд бүгд засаглал нь данхар, олон нийтийн ямар ч хяналтгүй, УИХ-аас илүү санхүүгийн эрх мэдэлтэй байгаа нь гол асуудал юм. Монгол Улсын 2023 оны улсын төсөв гадаадын зээл тусламжтайгаа нийлээд 3.5 их наяд. Үүнийг 76-лаа 2-3 сар хэрэлдэж хэлэлцэж баталдаг байтал “Эрдэнэс Таван Толгой” компанийн 2023 оны хөрөнгө оруулалтын дүн 4.2 их наядыг хэдхэн хүн батлах жишээтэй. Ингэхдээ УИХ-д огт мэдэгдэхгүй баталдаг, нүүрсээ зардаг. Хулгай эндээс л эхэлж байна шүү дээ. Тиймээс бидний санаачилсан тогтоолын төслийн гол санаа нь ТӨК-үүдийг цэгцлэе, нээлттэй компаниуд болгоё гэдэг асуудал байгаа. Төр өмчөө буцааж авч болно, гэхдээ хөрөнгийн бирж дээр гаргаж олон нийтийн хяналтад оруулдаг энэ системийг зайлшгүй хийх ёстой. Монгол улсын Ерөнхий сайд өчигдөр Их хурал дээр “Төрийн өмчийн компаниудыг олон нийтийн нээлттэй компани болох багц хуулийн төсөл” өргөн барина гэж мэдэгдсэн. Энэ бол энэ тогтоолын дараа зайлшгүй хэрэгжих ёстой хууль шүү. Үнэхээр л эх оронч болмоор байгаа бол бид энэ тогтоол, хуулийн төслийг бүгдээрээ санал нэгтэйгээр дэмжих ёстой шүү” гэв. Тогтоолын төслийг УИХ-ын чуулганы нэгдсэн хуралдаанд оролцсон гишүүдээс дэмжиж, хоёр дахь хэлэлцүүлэгт бэлтгүүлэхээр Эдийн засгийн байнгын хороонд шилжүүллээ.

800 ХЯТАДЫН ГОЛ ЗОХИОН БАЙГУУЛАГЧИЙН НЭГ ЛЬЮ ТИНХУАД ЯЛ ШИЙТГЭЛЭЭ

12 / 16 5 сэтгэгдэл 1 602 үзсэнe

Монгол Улсад орж ирээд гэмт үйлдэл өдүүлэхийг завдсан 800 гаруй хятад хүнийг тагнуул, цагдаагийн байгууллага хамтран 2019 оны аравдугаар сарын 29-30-нд шилжих шөнө саатуулсан нь тухайн үедээ дуулиан тарьж байсан билээ. Эл хэргийн нэг холбогдогч, БНХАУ-ын иргэн Лью Тинхуад холбогдох хэргийг тусгаарлаж, бусдад нь ял шийтгэсэн талаар бид цаг тухайд нь мэдээлж байв. Сүхбаатар, Чингэлтэй, Баянзүрх дүүргийн нутагт үйл ажиллагаа явуулдаг “Амар”, “Секрет гарден”, “Юнион бюлдинг”, “Санни таун”, “Кентавр”, “Ориентал” зочид буудал болон Хан-Уул дүүргийн XI хорооны нутаг дахь нэгэн орон сууцыг хөлслөн 2019 оны ес болон аравдугаар сараас хойш БНХАУ-ын 818 иргэн сууж байсан бөгөөд тэднийг 15 хүн зохион байгуулан манай улсад оруулж, гэмт хэрэг үйлдэхийг завдсан нь мөрдөн байцаалтаар тогтоогдсон юм. НПГ-аас гол зохион байгуулагч 15 хүнийг Эрүүгийн хуулийн 26.1-4.1 дэх хэсэгт заасан “Цахим мэдээлэлд хууль бусаар халдсан”, 18.6-3 дахь хэсгийн “Мөнгө угаах”, 20.3-1 дэх хэсэг дэх “Зохион байгуулалттай гэмт бүлэг байгуулсан, түүнд элссэн”, 17.3-3.1, 17.3-3.3 дахь хэсэгт заасан “Залилах” гэмт хэрэгт буруутган яллах дүгнэлт үйлдэн шүүхэд шилжүүлж, Баянзүрх дүүргийн Эрүүгийн хэргийн анхан шатны шүүхээс Лью Тинхуад холбогдох хэргийг тусгаарлан, нэмэлт ажиллагаа хийлгэж, бусад 14 шүүгдэгчийн хоёрт нь 12, үлдсэн хүмүүст есөн жил хаалттай хорих ангид ял эдлүүлэхээр болсон. Мөн тэдний гэмт хэрэг үйлдэхдээ ашигласан компьютер, гар утаснууд, есөн автомашин, бэлэн мөнгө зэрэг 110 нэр, төрлийн эд зүйлийг улсын орлогод оруулахаар болсон юм. Тэгвэл БНХАУ-ын иргэн Лью Тинхуад холбогдох хэргийг Баянзүрх дүүргийн Эрүүгийн хэргийн анхан шатны шүүх саяхан хэлэлцэн шийдвэрлэлээ. Түүнийг нутаг нэгтнүүдтэйгээ хамтарч 2019 оны есдүгээр сарын 27-нд Тайландын Вант улсын “Стар петролиум рифинг паблик компани лимитед” болон АНУ-ын “Шеврон Юү Эс Эй Инк” гэх шатахуун үйлдвэрлэгч компанийн хоорондоо харилцаж байсан цахим хаягт халдаж, төлбөрийн нэхэмжлэлтэй холбоотой хуурамч цахим шуудан Тайландын компани руу илгээн, 22.4 сая орчим ам.доллар нэхэмжлэн авч хохирол учруулсан гэж буруутгасан байдаг. Баянзүрх дүүргийн Эрүүгийн хэргийн анхан шатны шүүхээс Лью Тинхуад хаалттай хорих ангид 12 жил хорих ял оноожээ. Эх сурвалж:Tac.mn

ЕРӨНХИЙЛӨГЧ АСАН Х.БАТТУЛГА ОФФТЭЙК ГЭРЭЭТЭЙ ХОЛБООТОЙГООР МЭДҮҮЛЭГ ӨГЧ, ОРОН НУТГИЙН “ТАВАНТОЛГОЙ”-Д НЭГЖЛЭГ ХИЙЛЭЭ

12 / 16 0 сэтгэгдэл 1 698 үзсэнe

Монгол Улсын тав дахь Ерөнхийлөгч Х.Баттулга өчигдөр АТГ-т очиж, тайлбар мэдүүлэг өглөө. Их үдийн үед хууль сахиулах байгууллага руу орсон түүнийг дөрвөн цаг орчмын дараа гарч явсан хэмээн цахим мэдээллийн хэрэгслүүдэд бичиж буй ч хоёр цаг орчмын хугацаанд мэдүүлэг аваад явуулсан гэдгийг олон эр сурвалж батлав. Бидний авсан мэдээллээр түүнээс оффтэйк гэрээ, төмөр замын бүтээн байгуулалттай холбоотой асуудлаар гэрчээр тайлбар авсан аж. Нүүрстэй холбоотой хэмээн АТГ-аас нэрлэсэн 17 улстөрчийн нэг болох Монгол Улсын Ерөнхийлөгчөөр ажиллаж байсан Х.Баттулга хэрхэн мэдүүлсэн нь мөрдөн байцаалтын нууц байх нь гарцаагүй. Түүнийг яллагдагчаар татаагүй учраас ямар нэг таслан сэргийлэх арга хэмжээ аваагүй байна. “Нүүрсний” гэх хэргүүдийг шалгах тагнуул, цагдаа, авлигатай тэмцэх байгууллагын ажлын хэсгийнхэн мөрдөн шалгах ажиллагаагаа нэлээд далайцтай явуулж буй юм билээ. Эх сурвалжуудын мэдээлснээр орон нутгийн өмчит “Тавантолгой” ХК, “Тавантолгой транс” зэрэг компанийн хамаарал бүхий 10 гаруй оффист өчигдөр дээрх ажлын хэсгийнхэн нэгэн зэрэг нэгжлэг хийж, шаардлагатай бичиг баримтууд хураан авчээ. Уг нь одоогоос есөн жилийн өмнө буюу 2013 онд цагдаагийн байгууллагынхан дээрх компани болон хамаарал бүхий аж ахуйн нэгжүүдийн байранд нэгэн зэрэг нэгжлэг хийж эхэлсэн ч цагдаа, прокурорын байгууллагын өндөр албан тушаалтнуудын нөлөөгөөр уг ажиллагааг зогсоож байсан юм.

УБТЗ НЭГ ХОНОГИЙН ДОТОР ЭРЭЭН ӨРТӨӨНД 774 ВАГОН АЧАА ХҮЛЭЭЛГЭН ӨГЧ ТҮҮХЭН АМЖИЛТ ТОГТООЖЭЭ

12 / 16 0 сэтгэгдэл 531 үзсэнe

Монгол Улс экспортын тээврийн хэмжээг нэмэгдүүлэх замаар эдийн засгаа эрчимтэй тэлэх бодлогыг хэрэгжүүлж байгаа. Ийм ч учраас боомтын сэргэлтийн бодлогыг зарлаж хилийн боомтоор гарах ачаа тээврийн урсгалыг нэмэгдүүлэхэд анхаарч байна. Экспортын тээврийн хэмжээг нэмэгдүүлэхэд чухал үүрэгтэй “Улаанбаатар төмөр зам” ХНН Замын-Үүд –Эрээн өртөөгөөр хятадын талд хүлээлгэн өгөх экспортын ачаатай галт тэрэгний тоог нэмэгдүүлэхэд онцгой анхааран ажиллаж байгаа юм. Эрээн өртөө Замын-Үүд өртөөнөөс өдөр бүр өргөн царигаар 14-өөс дээшгүй галт тэрэг хүлээн авдаг ч УБТЗ-ын удирдлагын зүгээс галт тэрэг солилцоог нэмэгдүүлэх асуудлаар хятадын талтай шаргуу ярьж, олон удаа хүсэлт тавьсны үр дүнд сүүлийн саруудад галт тэрэг солилцоо нэмэгдсээр байна. Тодруулбал, 2022 оны 10 дугаар сард 3 удаа, 11 дүгээр сард 5 удаа 15 галт тэрэг, 1 удаа 16 галт тэрэг Эрээн өртөөнд хүлээлгэн өгсөн бол өнөөдөр Замын-Үүд өртөөний өргөн царигаар Эрээн өртөөнд анх удаа 17 галт тэрэг /нийт 774 вагон буюу 64.337 тонн ачаа/ хүлээлгэн өгсөн нь түүхэн дээд амжилт боллоо. Эдгээр 17 галт тэргийг ачааны төрлөөр нь авч үзвэл, 200 вагон задгай нүүрс, 99 опен топ чингэлэгтэй нүүрс, 159 вагон төмрийн хүдэр, 30 вагон зэс, 38 вагон жонш, 46 вагон целлюлоз, 123 транзит чингэлэг,79 экспортын чингэлэг багтаж байна. Замын-Үүд – Эрээн өртөө хоорондох галт тэрэг солилцоог УБТЗ-ын зүгээс цаашдаа 20 хүртэл нэмэгдүүлэх бодлого барьж байгаа юм . Учир нь экспортын тээврийн захиалга сүүлийн жилүүдэд эрс нэмэгдэж байгаа бөгөөд зөвхөн энэ жил гэхэд л УБТЗ-аар 48 сая тонн экспортын ачаа тээвэрлүүлэх захиалга иржээ. Өнөөдөр Замын-Үүд өртөөнөөс Эрээн өртөөнд анх удаа 17 галт тэрэг хүлээлгэн өгсөн явдал нь цаашдаа галт тэрэг солилцоог нэмэгдүүлэх техникийн боломж бүрдсэнийг харуулсан үйл явдал болоод зогсохгүй Монгол Улсын Засгийн газраас хэрэгжүүлж байгаа боомтын сэргэлтийн бодлогыг бодит ажил хэрэг болгохын төлөө УБТЗ-ын зүгээс чармайн ажиллаж байгаагийн илэрхийлэл боллоо” гэж “УБТЗ” ХНН-ээс мэдээллээ.

БНХАУ-ААС НҮҮРСНИЙ МЭДЭЭЛЭЛ АВАХААР БИЧИГ БАРИМТЫГ АЛБАНЫХАНД ХҮРГҮҮЛСЭН

12 / 15 2 сэтгэгдэл 588 үзсэнe

Нүүрсний хэрэгтэй холбоотой асуудлаар талаар Улсын ерөнхий прокурорын газрын Олон нийттэй харилцах албаны дарга, ахлах прокурор Д.Дашмаа мэдээлэл хийлээ. Эрүүгийн хэргийг шалгахад гадаад улсын нутаг дэвсгэрт байгаа хүнээс мэдүүлэг авах, үзлэг, нэгжлэг хийх, эд хөрөнгө хураан авах, холбогдох байгууллагаас тодорхой асуудлаар мэдээлэл авах шаардлагатай тохиолдолд эрх зүйн туслалцаа харилцан үзүүлэх олон улсын гэрээ, хэлэлцээрийн дагуу хүсэлтийг эрх бүхий байгууллагаар дамжуулан хүргүүлдэг. Мөрдөгчөөс эрх зүйн туслалцаагаар гадаад улсаас авах мэдээлэл, хийгдэх тодорхой ажиллагааны талаарх хүсэлтийг прокурорт ирүүлж, прокурор тухайн улстай байгуулсан гэрээ, хэлэлцээрт заасан байгууллагад нь хүргүүлж хамтран ажилладаг. Нүүрсний олборлолт, тээвэрлэлт, экспорт, бусад үйл ажиллагаатай холбоотой Авлигатай тэмцэх газар болон Эрүүгийн цагдаагийн албанд шалгагдаж байсан 2 хэрэгт БНХАУ-аас шаардлагатай мэдээ, мэдээллийг авахаар 2019, 2021 онд 2 хүсэлт хүргүүлснээс 1 хүсэлтийг хилийн бүртгэлийн системд өөрчлөлт оруулсан учраас биелүүлэх боломжгүй гэсэн хариу ирүүлсэн, 1 хүсэлтийн хариу одоогоор ирээгүй. БНХАУ-аас эрх зүйн туслалцаа ирүүлэх боломжгүй гэсэн учраас тус прокурорын газраас “нүүрсний” гэх тодотголтой хэргүүдийг шуурхай шалгаж шийдвэрлэх ажлыг эрчимжүүлэх зорилгоор Хил хамгаалах Ерөнхий газар, Гаалийн Ерөнхий газруудаар дамжуулан БНХАУ-ын хил хамгаалах болон гаалийн байгууллагаас мэдээлэл авах боломжтой эсэх, энэ асуудалд дэмжлэг үзүүлэх талаар Улсын Ерөнхий прокурорын орлогч М.Чинбат Хууль зүй, Дотоод хэргийн сайдад албан бичиг, шаардлагатай мэдээллийг хүргүүлсэн.