УЛСЫН ХЭМЖЭЭНД НИЙТ 667 МЯНГАН ТОЛГОЙ МАЛ ХОРОГДЖЭЭ

02 / 19 0 сэтгэгдэл 211 үзсэнe

Нийт нутгийн 80 гаруй хувьд цасан бүрхүүлтэй, зарим газартаа 100 см хүртэл зузаан цастай. Увс, Өвөрхангай, Сүхбаатар, Дундговь, Дорноговь аймгийн 21 суманд төмөр буюу мөсөн зудын нөхцөл үүссэн. Улсын хэмжээнд хоёрдугаар сарын 18-ны өдрийн байдлаар 667.841 толгой мал хорогдсон бөгөөд Сүхбаатар, Хэнтий, Дорноговь, Архангай, Дорнод аймгууд хамгийн өндөр хорогдолтой байгаа юм. Оны эхний нийт малын тоотой харьцуулахадулсын дундаж 1%, Сүхбаатар аймаг 5.3%, Хэнтий 2.8%, Дорноговь аймаг 3.6%, буюу хэвийн хорогдлын хэмжээнээс давсан байна. Эх сурвалж: УОК-ын Шуурхай штаб

1072 ХУВЬЦААНААС ХЭДЭН ТӨГРӨГИЙН НОГДОЛ АШИГ ХҮРТЭХ ВЭ?

02 / 19 0 сэтгэгдэл 622 үзсэнe

"Эрдэнэс Тавантолгой" ХК 2022 онд 1.3 их наяд төгрөгийн цэвэр ашигтай ажилласнаас 351 тэрбум орчим төгрөгийг иргэдэд ногдол ашиг болгон хуваарилахдаа нэгж хувьцааг 108.7 төгрөгөөр тооцож, тэтгэврийн, халамжийн, НӨАТ-ийн буцаан олголтын, хүүхдийн мөнгө авдаг зэрэг төрд байгаа мэдээллийг ашиглан тухайн иргэний дансанд ногдол ашгийн мөнгийг шууд шилжүүлж эхэлсэн. Энэ бол 2022 оны ногдол ашгийн хуваарилалт. Тэгвэл 2023 оны жилийн эцсийн тайлан хоёрдугаар сарын 10-нд эцэслэгдэн гарч, жилийн эцсийн санхүүгийн тайланд аудитын байгууллага аудит хийснээр 2024 оны дөрөвдүгээр сард 2023 оны ногдол ашиг ард иргэдийн дандсанд шилжүүлэх юм. 2023 оны урьдчилсан гүйцэтгэлээр 3.2 их наяд орчим төгрөгийн цэвэр ашигтай ажиллаж, нэгж хувьцаанд 266 төгрөгийн ногдол ашиг тараахаар болжээ. Та хэдэн төгрөгийн ногдол ашиг авах вэ? Та эзэмшиж буй хувьцааныхаа тоог 266 төгрөгөөр үржихэд таны авах мөнгөн дүн гарна. Үүнээс ХХОАТ-ын 10 хувийн татвар суутгахыг анхаараарай. Жишээ нь: Иргэн Б 1072 ширхэг хувьцаагаа бүтнээр нь эзэмшиж байгаа тул 285 мянган төгрөгийн ногдол ашиг авна. Гэхдээ ХХОАТ-ын 10 хувийг суутгаад иргэний дансанд очих мөнгөн дүн нь 256 мянга болох юм. Иргэн Г 750 ширхэг хувьцаатай. Нэгж хувьцааг 266 төгрөгөөр үржүүлэхэд түүний авах ногдол ашгийн мөнгө 199,500 төгрөг болж байна. Үүнээс татварын 10 хувийг суутгаснаар иргэн Г-ийн дансанд 179 мянган төгрөг шилжих нь. Иргэн А Эрдэнэс таван толгой ХК-ийн 222 ширхэг хувьцаа (сургалтын төлбөрт суутгуулсан, Засгийн газарт худалдсан тул) эзэмшиж байна. Түүний эзэмшиж буй 222 ширхэг хувьцааг нэгж хувьцааны үнэ болох 266 төгрөгөөр үржүүлэхэд түүний авах ногдол ашгийн мөнгө 59,052 төгрөг болж байна. Үүнээс 10 хувийн татвар суутгаад иргэн А-ийн дансанд 53 мянган төгрөг шилжих юм. Иргэн Ж хувьцаа эзэмшдэггүй. Тиймээс тэр хувьцааны ногдол ашиг авахгүй.

МӨРИЙТЭЙ ТОГЛООМЧДООС АВЛИГА АВСАН ГЭХ МӨРДӨГЧИЙН ХЭРЭГ ХААГДЖЭЭ

02 / 19 0 сэтгэгдэл 889 үзсэнe

Эрүүгийн цагдаагийн албаны Кибер гэмт хэрэгтэй тэмцэх хэлтсийн мөрдөгч, ахлах дэслэгч Г.Тэмүүлэн мөрийтэй тоглоомчдоос сар бүр тогтмол онц их хэмжээний мөнгө бэлнээр авсан байж болзошгүй нөхцөл байдал тогтоогдсон. Эрүүгийн хуулийн 20.17 дугаар зүйл буюу “мөрийтэй тоглоом зохион байгуулах” гэмт хэрэгтэй тэмцэх чиглэлээр зохион байгуулж буй шалгалтын явцад мөрдөгч Г.Тэмүүлэн нь хэргийн холбогдогчтой хамааралтай болохыг илрүүлсэн Сануулахад, түүнийг Дотоод хяналт, аюулгүй байдлын албанаас шалгахдаа өнгөрсөн хугацаанд тайлбар мэдүүлэг аваагүй гэх бөгөөд гэрчийн мэдүүлэг бүхий хоёр хуудас баримт шалгалтын явцад алга болсон. Алга болсон гэрчийн мэдүүлэг нь “Мөрдөгч Г.Т нь хэргийн холбогдогчоос сар бүр бэлнээр мөнгө авдаг байсан гэх ба албан тушаалын байдлаа урвуулан ашиглаж бусдаас авлига авахыг шаардсан, авлига өгөгч этгээдийг дарамталсан” гэдэг агуулгатай байсан ч ийнхүү нотлох баримт устсан байдаг. ЭХ СУРВАЛЖ:TAC.MN

ӨВӨЛЖИЛТ ХҮНДЭРСЭН АЙМАГ, СУМДАД ӨВС, ТЭЖЭЭЛ ХҮРГЭХ ТУСЛАМЖИЙН ЦУВАА ХӨДӨЛЛӨӨ

02 / 19 0 сэтгэгдэл 163 үзсэнe

Өвөлжилт нэн хүнд байгаа аймаг, сумдад улс, аймгийн нөөцөөс 20 мянга орчим тн өвс, тэжээлийг үнэгүй олгохоор шийдвэрлэсэн. Энэ дагуу өнөөдрөөс орон нутаг руу тээвэрлэлт хийгдэж эхэллээ. Мөн Засгийн газрын сайд нараар ахлуулсан малчдад туслах шуурхай 6 бүлэг орон нутгуудад ажиллахаар замдаа гараад байна. Монголын нийгэм, эдийн засгийн гол түшиц тулгуур болсон мал, аж ахуйн салбарын өвөлжилт, хаваржилт хүндэрч байгаатай холбогдуулан зудын эрсдэлийг бууруулахад чиглэсэн бүх талын арга хэмжээг Засгийн газар, Улсын онцгой комиссоос авч хэрэгжүүлж байна. Тухайлбал, отор нүүдэл хийж байгаа малчдад эрүүл мэнд, нийгмийн халамжийн үйлчилгээг тасралтгүй хүргэх, байгалийн гамшигт үзэгдлийн үед эрэн хайх аврах ажиллагааг шуурхай зохион байгуулахад шаардлагатай автомашин, шатахуун болон бусад бараа материалын зардал, аймгуудад улсын нөөцөөс өвс, тэжээл хямдруулан олгох, хаагдсан зам, давааг нээх, айл өрхийг нүүлгэн шилжүүлэхэд шаардагдах хөрөнгийг Засгийн газрын нөөц сангаас гаргахаар шийдвэрлэсэн билээ.

МУ-Д 878.5 САЯ ТӨГРӨГИЙН НИЙГМИЙН ДААТГАЛЫН ӨРТЭЙ “ГУО ХУЙ ОЛОН УЛСЫН ТЭЭВЭР”, “ГАЛБА-УС”, “ИХБОРЗОН ГОВЬ” ХХК-ИЙН ЯН ФЭНТАОГ ШҮҮХЭЭС 6-Н САЯ ТӨГРӨГӨӨР ТОРГОЛОО

02 / 14 0 сэтгэгдэл 436 үзсэнe

Хятад улсын иргэн, манай улсад үйл ажиллагаа явуулдаг “Гуо хуй олон улсын тээвэр”, түүний охин компани болох “Галба-Ус”, мөн “Ихборзон говь” ХХК-ийн гүйцэтгэх захирлаар ажиллаж байсан Ян Фэнтао манай улсын нийгмийн даатгалын шимтгэлд нийт 878.5 сая гаруй төгрөг төлөх ёстой байсан ч түүнийг нь худал мэдүүлж зайлсхийсэн хэрэгт холбогдсон юм. Тэрээр “Гуо хуй олон улсын тээвэр” ХХК-ийн гүйцэтгэх захирлаар ажиллаж байхдаа 2021 онд 1326 болон 2022 онд 2510, 2023 оны эхний дөрвөн сарын байдлаар 1874 даатгуулагчийн 2.4 тэрбум төгрөгийн хөдөлмөрийн хөлс, түүнтэй адилтгах орлогоос 619.4 саяыг нийгмийн даатгалын шимтгэлд төлөх ёстой байсан бол “Ихборзон говь”ХХК нь 2022 онд 300, 2023 оны эхний хагас жилд 672 даатгуулагчийн 143.7 сая, “Галба-Ус” ХХК 115.2 сая төгрөгийн нийгмийн даатгалын шимтгэл төлөх ёстой байсан гэнэ. Тэрбээр гэм буруугаа хүлээн зөвшөөрч, нийгмийн даатгалын шимтгэлд төлөх 878.5 сая гаруй төгрөгөө нөхөн төлөхөө илэрхийлж, хэргээ хялбаршуулж шуурхай шийдвэрлүүлэх хүсэлт гаргасны дагуу Баянзүрх дүүргийн Эрүүгийн хэргийн анхан шатны шүүхэд хэлэлцээд 6000 нэгж буюу зургаан сая төгрөгөөр торгох ял шийтгэлээ.

МАЛ ЭМНЭЛГИЙН ТАРХВАР ЗҮЙГ СУДАЛГААНЫ ПРАКТИК ХЭРЭГЛЭЭНД НЭВТРҮҮЛЭН АЖИЛЛАЖ БАЙНА

02 / 02 0 сэтгэгдэл 4 үзсэнe

Тархвар судлалын судалгааны аргуудыг ашиглан гоц халдварт өвчнийг эрт илрүүлэх, хариу арга хэмжээг төлөвлөх, эрсдэлийг тодорхойлох, халдварын хүрээг тогтоох, эрсдэлт хүчин зүйлийг тооцох, эдийн засгийн нөлөөллийг судлах судалгаануудыг хийж, өвчинтэй тэмцэхэд шинжлэх ухааны үндэслэлтэй, баримтад суурилсан шийдвэр гаргахад чиглэн ажиллаж байна. Бог малын мялзан, хонины цэцэг, шүлхий, үхрийн арьс товруутах, гахайн африкийн мялзан өвчний шинж тэмдэгт суурилсан идэвхгүй тандалт судалгааг халдварын дэгдэлтэнд 2 удаа, өвчний тоон мэдээлэлд 4 удаа, өвчний гаралт тархалтад 4 удаа судалгаа, шинжилгээ, тандалтуудыг хийж эрсдэлд суурилсан идэвхтэй, идэвхгүй тандалтыг хослуулан зорилтот тандалтаар халдварыг эрт илрүүлж байгаа нь мал эмнэлгийн салбарт нэвтэрсэн томоохон шинэчлэл юм. Мал, амьтны эрүүл мэндийн тухай хуулийн хэрэгжилтийг хангах, мал, амьтны гоц халдварт болон өвчин дамжин тархахаас урьдчилан сэргийлэх зоилгоор зарим аймгуудад танхим болон цахимаар идэвхгүй тандалт хийн ажилаж байна.

“ЭРТ АВБАЛ ИЛҮҮ БОНУСТАЙ” ХЯМДРАЛТАЙ ХУДАЛДАА BSB-Д

01 / 15 0 сэтгэгдэл 273 үзсэнe

BSB-н бүх салбар дэлгүүрүүдэд БҮХ электрон бараа, компьютер, гар утаснууд Эрт авбал Илүү БОНУСТАЙ боллоо. Дэлхийн шилдэг брэндүүдийн хамгийн сүүлийн үеийн технологитой гэр ахуйн электрон бараа, компьютер, гар утаснууд хамгийн өргөн сонголттойгоор өдөр бүр дараах хуваарийн дагуу ИЛҮҮ БОНУСТАЙ боллоо. 2024-01-12 “ЭРТ АВБАЛ ИЛҮҮ БОНУСТАЙ” ХЯМДРАЛТАЙ ХУДАЛДАА BSB-Д BSB-н бүх салбар дэлгүүрүүдэд БҮХ электрон бараа, компьютер, гар утаснууд Эрт авбал Илүү БОНУСТАЙ боллоо. Дэлхийн шилдэг брэндүүдийн хамгийн сүүлийн үеийн технологитой гэр ахуйн электрон бараа, компьютер, гар утаснууд хамгийн өргөн сонголттойгоор өдөр бүр дараах хуваарийн дагуу ИЛҮҮ БОНУСТАЙ боллоо. • 1-р сарын 12-нд БҮХ БАРАА 10%-н БОНУС • 1-р сарын 13-нд БҮХ БАРАА 9%-н БОНУС • 1-р сарын 14-нд БҮХ БАРАА 8%-н БОНУС • 1-р сарын 15-нд БҮХ БАРАА 7%-н БОНУС • 1-р сарын 16-нд БҮХ БАРАА 6%-н БОНУС • 1-р сарын 17-нд БҮХ БАРАА 5%-н БОНУС Мөн та хүссэн бараагаа хямдралтай үнээр нь урьдчилгаа төлбөргүй, хамгийн бага 2%-ийн хүүтэй лизингээр газар дээр нь ердөө 10-хан минутад шууд гаргуулаад авах боломжтой. Хямдралтай худалдаа ердөө 7-хон хоног үргэлжлэх тул та BSB-н өөрт ойрхон салбар дэлгүүрээр зочилж энэ худалдаанд амжиж оролцоорой. Мөн www.bsb.mn онлайн дэлгүүрээр бараагаа захиалаад хүргүүлэн авах боломжтой. Эрт авбал Илүү БОНУСТАЙ хямдралтай худалдаа нь Дархан, Эрдэнэт, Даланзадгад хотууд дахь BSB-гийн салбар дэлгүүрүүдэд мөн адил явагдаж байна. • Электрон бараа үзэх: • Компьютер үзэх: • Гар утас үзэх: • Салбар дэлгүүрийн хаяг байршил: • Facebook page: · Х Харилцах утас: 7722-0272 “ЭРТ АВБАЛ ИЛҮҮ БОНУСТАЙ” Зөвхөн БСБ-д

МАХ БЭЛТГЭГЧ АЖ АХУЙ НЭГЖҮҮД ХОНЬ ХУДАЛДАН АВЧ БАЙНА

01 / 10 0 сэтгэгдэл 4 үзсэнe

Өвөлжилт хүндэрч байгаатай холбогдуулан хохирол багатай даван туулах зорилгоор Иран улс руу мах экспортлогч аж ахуйн нэгжүүд малчдаас амьд хонь худалдан авч, халал аргаар бэлтгэн экспортлох ажлыг энэ оны 02 дугаар сарын 01-ний өдрийг хүртэл орон даяар зохион байгуулж байна. Мах бэлтгэгч аж ахуйн нэгжүүд өдөрт 500-1000 хонь хүлээн авах хүчин чадалтай бөгөөд доорх хуваарийн дагуу мал худалдан авч байна. Малчид, иргэд Та бүхнийг аймаг, сумын онцгой комисс болон үйлдвэрүүд рүү шууд хандахыг зөвлөж байна. Үйл ажиллагааны зохицуулалтыг “Интернешнл Халал Мийт” ХХК хийж байгаа бөгөөд 85002550 дугаар утсаар холбогдоно уу.

“ЦАВЧАА НОГООН АВТОБУС"-НЫ ГЭХ ХЭРЭГТ 27 ХҮН ЯЛЛАГДАГЧААР ТАТАГДЖЭЭ

01 / 09 0 сэтгэгдэл 469 үзсэнe

"Ногоон автобус"-ыг үйлдвэрийн технологийн бус аргаар угсарсныг тогтоож, 27 хүнд холбогдох хэргийг прокурорт шилжүүлжээ Авлигатай Тэмцэх Газар(АТГ)-аас “Ногоон автобусны” гэх хэргийг шүүхэд шилжүүлэх саналтай прокурорт шилжүүлжээ. Энэ талаар АТГ-ын Хэвлэл мэдээлэл, олон нийттэй харилцах ажилтан, комиссар Н.Тэмүүлэн "Автобуснуудыг үйлдвэрийн технологийн бус аргаар угсарч хийгдсэн гэдгийг тогтоосон. Хохирол 134.5 тэрбум төгрөг бөгөөд үүнээс мөрдөгчид 11.9 тэрбум төгрөгийг төлүүлж, 71.7 тэрбум төгрөгийн хөрөнгийг битүүмжлэн хамгаалсан" хэмээн мэдээлэв. "Ногоон автобус"-ны гэх хэрэгт 27 хүн яллагдагчаар татагдсан байна.

УБТЗ АЧАА ТЭЭВРИЙН ТҮҮХЭН ДЭЭД ОЛОН АМЖИЛТУУД ТОГТООЛОО

12 / 28 0 сэтгэгдэл 431 үзсэнe

“УБТЗ” ХНН-ийн дарга Х.ХЭРЛЭН: Монгол Улсын эдийн засгийн үзүүлэлтэд төмөр замын тээврийн салбар чухал үүрэгтэй. Тус салбарын хүндийг үүрч явдаг УБТЗ-ын 2023 оны ажлыг та товчхон дүгнэж ярина уу? 2023 он бол УБТЗ-ын хамт олны хувьд олон шинэ түүхэн дээд амжилтуудын жил байлаа. Манай нийгэмлэгийн ажлын гол үзүүлэлт болох тээвэрлэсэн нийт ачааны хэмжээ 74 жилийн түүхэндээ хамгийн их буюу 32,4 сая тонн болж, үүнийг дагаад орлого, ашиг маань ч түүхэн шинэ дээд амжилтад хүрсэн онцгой нэгэн жил байлаа. Мөн нэмж хэлэхэд нэг ээлжиндээ ачиж буулгасан ачааны хэмжээ, хилийн өртөөдөөр солилцсон галт тэрэгний тоо, манай улсаар дамжин өнгөрсөн галт тэрэгний тоо гээд олон үзүүлэлтээрээ түүхэндээ байгаагүй бахархам дээд амжилтуудыг тогтоож шинэ оноо угтлаа. Эдгээр ачаа тээврийн түүхэн шинэ дээд амжилтууд нь УБТЗ-ын хамт олны 24 цагийн тасралтгүй хөдөлмөр зүтгэл, хөлс хүчээр бүтсэн юм. Өөрөөр хэлбэл энэхүү түүхэн дээд амжилтын эзэд бол манай 16 мянган төмөр замчид гэдгийг тэмдэглэн хэлэхийг хүсч байна. Ийнхүү тээврийн чанарын үзүүлэлтүүд сайжирч, ашиг орлого нэмэгдсэнээр тус нийгэмлэгт техникийн шинэчлэлт хийх, төмөр замчдынхаа нийгмийн асуудлыг шийдэх боломж нөхцөл улам нэмэгдэнэ. Замын удирдлагын барьж байгаа гол бодлого бол нийгэмлэгийн тээврийн хэмжээг нэмэгдүүлэх, алдагдалгүй ашигтай болгож ашиг орлогоо нэмэгдүүлэх замаар төмөр замынхаа хөгжил, техникийн шинэчлэлд зориулахаас гадна төмөр замчдынхаа нийгмийн баталгааг хангахад хөрөнгө оруулалт хийх явдал юм. Ачаа тээврийн түүхэн шинэ дээд амжилт тогтооход хилийн боомтын галт тэрэг солилцоог нэмэгдүүлэхэд УБТЗ-ын удирдлагын зүгээс онцгой анхаарч ажилласны үр дүн гэж дүгнэж болох уу? Ачаа тээврийн түүхэн дээд амжилт тогтооход олон хүчин зүйл нөлөөлснийг сая би дурдаж ярилаа. Хөрш орнуудын хилийн боомтоор солилцох галт тэрэгний тоог нэмэгдүүлснээр УБТЗ-ын экспорт, импорт, дамжин өнгөрөх тээврийн хэмжээ өсч, тээврийн орлого нэмэгдэхийн сацуу улс орны эдийн засагт ч үр ашгаа өгнө. Тийм ч учраас УБТЗ-ын удирдлага галт тэрэг солилцоог нэмэгдүүлэхэд онцгой анхаарч ажилласан гэж дүгнэж болно. 2023 оны аравдугаар сард ОХУ-ын Эрхүү хотноо болсон хөрш орнуудын хилийн төмөр замуудын төлөөлөгчдийн зөвлөгөөнөөр Хятадын талтай Замын-Үүд өртөөний өргөн царигаар 15 буюу түүнээс дээш, нарийн царигаар 8 буюу түүнээс дээш, Оросын талтай Наушки өртөөгөөр 10 буюу түүнээс дээш галт тэргийг хоног тутам солилцож байхаар албан ёсоор тохирч, 7 жил гацсан галт тэрэг солилцоог үлэмж хэмжээгээр нэмэгдүүлж чадсан явдал нь Монгол Улсын Засгийн газрын “Боомтын сэргэлт”-ийн бодлогыг бодит ажил хэрэг болгоход томоохон түлхэц болсон. Мөн хөрш орнуудын хилийн өртөөдөөр солилцох галт тэрэгний тоог нэмэгдүүлснээр манай улсаар дамжин өнгөрөх чингэлгийн галт тэрэгний тоо эрс өслөө. Ази-Европыг холбосон худалдаа эдийн засгийн өндөр ач холбогдолтой манай гол замаар 2023 онд 3023 чингэлгийн галт тэрэг дамжин өнгөрсөн нь 2021 онд тогтоосон дээд амжилтаасаа 500 гаруй галт тэргээр илүү байна. Ийнхүү УБТЗ дамжин өнгөрөх транзит чингэлгийн галт тэрэгний тоог эрчимтэй нэмэгдүүлж байгаа нь олон улсын тээвэр логистикт Монгол Улсын оролцох оролцоог нэмэгдүүлж, уг тээврээс олох эдийн засгийн үр ашиг дээшилж байгаа юм. Өөрөөр хэлбэл энэхүү амжилт нь Монгол Улсын Ерөнхийлөгчийн “Транзит Монгол” болох зорилт амжилттай хэрэгжиж, бүс нутагтаа УБТЗ-ын нэр хүнд, байр суурь бэхжиж, өрсөлдөх чадвараа дээшлүүлж байгааг харуулж байна. Энэ онд “УБТЗ” ХНН-ийн хувь эзэмшигч талууд тус нийгэмлэгийн их өрийн асуудлыг шийдэж, дүрмийн санг нь нэмэгдүүлэхээр тохирсон. Энэ талаар та тодруулж ярьж өгнө үү? Тиймээ. Энэ бол УБТЗ-ын тулгамдсан шийдлээ олж чадахгүй байсан олон асуудлын нэг байсан. УБТЗ-ын суурь бүтэц, хөдлөх бүрэлдэхүүний паркийг шинэчлэх, дохиолол холбооны байгууламжийг сайжруулах зорилгоор 1993, 1995 онуудад Сангийн яамаар дамжуулж Япон улсаас нилээд их хэмжээний зээл авсан. Энэхүү зээл нь тус нийгэмлэгийн хөгжил шинэчлэлд тодорхой үр ашгаа өгсөн ч уг зээлийг эргэн төлөх санхүүгийн боломж УБТЗ-д байгаагүй. Мон-П1, Мон-П2 гэж нэрлэдэг энэхүү их хэмжээний зээлийн эргэн төлөлтийг манай Засгийн газар хариуцаж, улмаар энэ хэмжээгээр Оросын тал “УБТЗ” ХНН-ийн дүрмийн санг өсгөх саналыг ОХУ-ын Засгийн газарт тавиад байсан юм. Энэ асуудлыг шийдэж, УБТЗ-ын дүрмийн санг өсгөх хэлэлцээрт 2023 оны 6 дугаар сард Москва хотноо хувь нийлүүлэгч талууд гарын үсэг зурснаар УБТЗ-ын дүрмийн сан 167,4 тэрбум төгрөгөөр нэмэгдэж, тус нийгэмлэг өргүй болсон. Ийнхүү олон жил шийдлээ олж чадахгүй байсан их өрийн асуудлыг шийдсэнээр УБТЗ санхүүгийн дарамтаас чөлөөлөгдөж, техникийн шинэчлэлт хийх, томоохон хөрөнгө оруулалт босгох боломж нөхцөл өсч байна. УБТЗ-ын тээврийн тарифын алдагдлыг бууруулах нь тус нийгэмлэгийн тулгамдсан гол асуудал гэж дүгнэдэг. Энэ асуудалд та онцгой анхаарч ажилласан гэж дуулсан. Үр дүн нь ямар байна. УБТЗ нийтдээ 19 бүлгийн 21 төрлийн ачаа тээвэрлэдэг ч транзит болон экспортын зарим төрлийн ачаанаас бусад бүх ачааг олон жил алдагдалтай тээвэрлэж, жил бүр асар их хэмжээний алдагдал хүлээдэг байсан. Зөвхөн 2022 онд л гэхэд ачаа тээврээс 36,4 тэрбум, зорчигч тээврээс 64,3 тэрбум төгрөгийн алдагдал хүлээсэн. Энэ нь УБТЗ-ын санхүүгийн чадавхад олон жил сөрөг үр дагаврыг үзүүлж ирсэн. Сүүлийн хоёр жилийн дотор Монгол Улсын Засгийн газрын зөвшөөрлөөр холбогдох яамд болон “Шударга өрсөлдөөн, хэрэглэгчийн төлөө газар”-тай зөвшилцөж тарифыг шинэчилснээр 19 бүлгийн 21 төрлийн ачаанаас нефть, хүнс, орон нутгийн нүүрс гэсэн 3 төрлийн ачаанаас бусад ачаа тээврийн тариф алдагдалгүй болсон. Тээврийн тарифын алдагдлыг бууруулснаар УБТЗ-ын санхүүгийн чадавх сайжирч, техникийн шинэчлэлт хийх, үйлчилгээний чанараа сайжруулах, төмөр замчдынхаа нийгмийн баталгааг хангах зэрэг тулгамдсан асуудлууддаа хөрөнгө оруулалт хийх боломж нэмэгдэх юм. Тээврийн хэмжээ нэмэгдэхийн хирээр хөдлөх бүрэлдэхүүний хүрэлцээ, замын аюулгүй найдвартай байдал яригддаг. Сүүлийн жилүүдэд хөдлөх бүрэлдэхүүний парк шинэчлэл, замын их засвар хир хийгдэв. 2022 онд ковид цар тахал, тарифын алдагдлын улмаас УБТЗ-ын санхүүгийн байдал хүнд байсан ч өдөр бүр өсөн нэмэгдэж байгаа тээврийн хэрэгцээг хангахын тулд ОХУ-аас гол замын 3 шинэ зүтгүүр худалдан авч хөдлөх бүрэлдэхүүний парк шинэчлэлт хийсэн. Тэгвэл 2023 онд ОХУ, УБТЗ-ын дүрмийн санг нэмэгдүүлэх өөрийн талын хөрөнгө оруулалтад дүйцүүлж гол замын 5 зүтгүүр нийлүүлэхээр тохирсон. Ер нь сүүлийн жилүүдэд гол замын өндөр хүчин чадалтай 20 гаруй зүтгүүр худалдан авч парк шинэчлэлт хийгдсэн. Эдгээр зүтгүүрээр парк шинэчлэлт хийгдсэнээр өсөн нэмэгдэж байгаа төмөр замын тээврийн тасралтгүй найдвартай байдлыг хангах боломж нэмэгдсэн. Замынхаа нэвтрүүлэх хүчин чадлыг нэмэгдүүлэх ажлын хүрээнд өнгөрсөн онд Замын-Үүд 2 – Шаргын овоо хооронд 14,2 км хос зам барьж, Эмээлт, Цомог зөрлөгийн өргөтгөл шинэчлэлийн ажлыг хийсэн. Тэгвэл 2023 онд Дулаан-Ерөө хоорондын 11,7 км замд их засвар хийснээс гадна гол замын 72-р км-т болон 334-р км-т шинэ гүүр барьж тухайн хэсгийн нэвтрүүлэх чадварыг нэмэгдүүллээ. Мөн галт тэрэгний хөдөлгөөний аюулгүй байдлыг хангахын тулд гол замын 25-р км-т болон 379-р км-т, Дархан2 - Шарын гол хоорондын салбар замын 42 км-т автомашин нэвтрэх хонгилон гарцыг барьснаас гадна ус зайлуулах 5 төмөр бетон хоолойг томсгон шинэчилж, 7 төмөр бетон хоолойг шинээр барилаа. 2023 онд ЗТХЯ салбарынхаа харъяа байгууллагуудын ажил үйлчилгээг бүрэн цахимжсан жил болгох зорилт дэвшүүлсэн. Энэ зорилт УБТЗ-д хир хэрэгжиж байна вэ? УБТЗ-ын хувьд ачаа тээврийн үйлчилгээний цахим систем болон Зорчигч тээврийн үйлчилгээний цахим системийг улам боловсронгуй болгон хөгжүүлж үйлчлүүлэгчдийн хамрах хүрээг нэмэгдүүлэхэд онцгой анхааран ажиллаж байна. Энэхүү ажлын үр дүнд үйлчилгээний чанар хүртээмж дээшилж, ил тод нээлттэй байдал хангагдах юм. Өнөөдрийн байдлаар, ачаа тээврийн үйлчилгээний цахим системээр 560 гаруй байгууллага, аж ахуйн нэгж үйлчлүүлж байгаа бол зорчигчийн галт тэрэгний онлайн цахим тасалбар худалдаалалт 60 шахам хувьд хүрээд байна.УБТЗ-ын ажил үйлчилгээг бүрэн цахимжсан болгох ажлыг цаашид ч эрчимтэй үргэлжлүүлнэ. УБТЗ бол Монгол Улсын хамгийн том ажил олгогч байгууллага. 16 мянган хүнийг ажлын байраар хангаж, нийгмийн асуудлыг нь давхар шийдэж авч явна гэдэг амаргүй. Хүний нөөцийн бодлогыг шинэчлэх, төмөр замчдынхаа бодит орлогыг нэмэгдүүлэх талаар 2023 онд ямар ажил хийж хэрэгжүүлсэн талаараа ярина уу? 2023 онд Хүний нөөцийн оновчтой зөв бодлого боловсруулах, төмөр замчдынхаа нийгмийн баталгааг хангах асуудалд анхаарч хэд хэдэн шинэчлэлт өөрчлөлтийг хийж хэрэгжүүллээ. Үүний тодорхой жишээ бол цалин хөлсний системийн шинэчлэлийг боловсруулж хэрэгжүүлж эхэлсэн явдал юм. 2022 онд санхүүгийн нөхцөл байдал хүнд байсан ч төмөр замчдынхаа үндсэн цалинг дунджаар 11,2 хувиар нэмэгдүүлж, жилийн эцсийн үр дүнгийн шагналт цалинг нь 200 хувиар бодож олгосон. Харин 2023 онд нийт төмөр замчдынхаа сарын дундаж цалин хөлсийг дунджаар 15 хувиар нэмэгдүүллээ. Цалин хөлсний системийн шинэчлэлийг цаашид улам эрчимжүүлэх болно. Хүний нөөцийн бодлогын хүрээнд төмөр замчдынхаа хөдөлмөр зүтгэлийг үнэлэх, урамшуулж алдаршуулах, шагналын нэр хүнд, үнэ цэнийг өсгөх зорилгоор нийгэмлэгийн шагналын журамд 2016 оноос хойш 7 жил шахам хугацаанд өөрчлөлт ороогүй байсныг өөрчилж шинэчиллээ. Ингэхдээ нийгэмлэгийн бүх шагналыг дагалдаж олгодог мөнгөн шагналын хэмжээг 3 дахин нэмэгдүүлснээс гадна загвар өнгө үзэмжийг ч сайжруулж шинэчилсэн. Үүнээс гадна нийгэмлэгт тогтвортой хөдөлмөр эрхлэлтийг дэмжих зорилгоор шагналын шинэчилсэн журамд “УБТЗ-д тогтвор суурьшилтай ажилласны төлөө” шагналыг шинээр бий болгож, нийгэмлэгт 5-аас дээш жил ажилласан ажилтан бүрд 5 жил тутам 500.000-3.500.000 төгрөгийн мөнгөн урамшууллыг ажилласан жилээр тооцож олгохоор шийдвэрлэсэн.. Мөн “Говийн төмөр замчин” хөтөлбөрийг баталж, говийн бүсэд ажиллаж буй төмөр замчдаа тогтвор суурьшилтай ажиллуулах, тэдний цалин хөлс, орлогыг нэмэгдүүлэх, нийгмийн асуудлыг шийдвэрлэх зорилгоор сар бүр 50-200 мянган төгрөгийн нэмэгдлийг олгож байна. Уг хөтөлбөрт төмөр замчдынхаа нийгмийн баталгааг хангах талаар өөр олон заалтууд орсон. Цаашдаа төмөр замчдынхаа нийгмийн баталгааг хангах зорилгоор олон шинэлэг ажлыг хийж хэрэгжүүлэхээр төлөвлөж байна. Ковид цар тахлын улмаас хөрш орнуудын төмөр замуудын харилцаа хамтын ажиллагаанд хүндрэл үүссэн. 2023 онд харилцаа хамтын ажиллагаагаа сэргээх талаар ямар дэвшил өөрчлөлт гарсан бэ? “Хятадын төмөр замууд” корпорацын ерөнхий захирал анх удаа УБТЗ-ын даргыг албан ёсоор урьж Бээжин хотноо уулзсан нь хоёр орны төмөр замуудын хамтын ажиллагаанд хятадын тал өндөр ач холбогдол өгч, харилцаа хамтын ажиллагаагаа шинэ түвшинд хүргэхийг зорьж байгааг харуулсан үйл явдал болсон. Мөн ОХУ-ын Эрхүү хотноо Монгол Улс, ОХУ, БНХАУ-ын төмөр замуудын төлөөлөгчдийн болон Монгол-Хятад, Монгол-Оросын хилийн төмөр замын комиссын ээлжит зөвлөгөөнөөр талууд биечлэн уулзаж хуралдлаа. Энэхүү уулзалт зөвлөгөөн нь хөрш орнуудын төмөр замуудын хамтын ажиллагааг шинэ түвшинд гаргаж, экспорт импорт, дамжин өнгөрөх тээврийн хэмжээг өсгөх боломжийг улам нэмэгдүүлсэн чухал арга хэмжээ боллоо. -УБТЗ-ын Монгол Улсын хөгжилд оруулж байгаа хувь нэмрийг төр засаг, бизнес эрхлэгчид өндөр үнэлдэг. Энэ жил яаж үнэлсэн бэ? 2023 онд “УБТЗ” ХНН ачаа тээврийн түүхэн дээд амжилт тогтоож, нэг ээлжиндээ ачсан ачаа, хилийн өртөөгөөр солилцсон галт тэрэг, дамжин өнгөрсөн галт тэрэгний тоо, ашиг, орлогоороо 74 жилийн түүхэндээ байгаагүй шинэ дээд амжилт тогтоож, Монгол Улсынхаа нийгэм, эдийн засагт хувь нэмрээ орууллаа. Энэ жил Монгол Улсын Засгийн Газар, МҮХАҮТ-аас УБТЗ-ын Монгол Улсын хөгжилд оруулж байгаа хувь нэмрийг үнэлж “Монгол Улсын ТОП-10 төрийн өмчит аж ахуйн нэгж”-ийн 3-т эрэмбэлсэн. Мөн “УБТЗ” ХНН-ийн бүс нутгийн тээвэр логистикийн хөгжил, хамтын ажиллагаанд оруулж байгаа хувь нэмрийг үнэлж “Транс-Евразийн тээврийн олон улсын зохицуулах зөвлөл”-өөс “Евразийн тээврийн шилдэг байгууллага” өргөмжлөлөөр шагнасан. Энэ бүх амжилтыг УБТЗ-ын 16 мянган төмөр замчид хамтаараа бүтээснийг тэмдэглэн хэлэхийг хүсч байна. 2024 онд УБТЗ-ын хамт олон илүү өндөр амжилт гаргахын төлөө ажиллах болно. Монголынхоо ард түмэн, төмөр замчдадаа шинэ ондоо амжилт бүтээл дүүрэн, аз жаргал, эрүүл энх байхыг хүсэн ерөөе.