Д.АМАРБАЯСГАЛАН: НҮҮРСНИЙ ХЭРЭГ ДЭЭР ХОЁР УЛСЫН ХУУЛИЙН БАЙГУУЛЛАГА ХАМТРАН АЖИЛЛАНА

Засгийн газрын хуралдаанаас гарсан шийдвэрийг ЗГХЭГ-ын дарга Д.Амарбаясгалан танилцууллаа. Тэрбээр энэ үеэр нүүрсний хулгайтай холбоотой асуудлаар тайлбар мэдээлэл өгөв. -Нүүрсний хулгайн хэрэгтэй холбоотой асуудлыг шалгах явц ямар шатанд яваа вэ? -УИХ-аас гарсан ажлын хэсэг, хууль хяналтын байгууллага хяналт шалгалт явуулж байна. Мөн Засгийн газар давхар хяналт шалгалт тавьж ажиллана. Энэ хэрэгтэй холбоотойгоор Ерөнхий сайдад Улсын ерөнхий прокуророос албан хүсэлт ирсэн. Тодруулбал, хоёр улсын прокурорын байгууллагууд Монгол Улсаас гарч байгаа нүүрсний гаалийн мэдүүлэг, БНХАУ руу орсон нүүрсний гаалийн мэдүүлэг хоёрыг тулган нягтлах үйл ажиллагааг хамтарч хэрэгжүүлэх саналтай байна . Үүнийг Засгийн газрын зүгээс дэмжиж ажиллаач гэх албан хүсэлт ирсэн. Засгийн газрын хуралдаанд Ерөнхий сайд Л.Оюун-Эрдэнэ саналыг уншиж танилцуулаад, Засгийн газраас дэмжиж ажиллахыг асуудал эрхэлсэн зургаан сайдад үүрэг болголоо . Ер нь нүүрсний хулгайтай холбоотой хоёр асуудал бий. Нэгдүгээрт, нүүрсний хулгай гэдэг асуудал 2017 оноос хойш яригдаж байгааг та бүхэн мэднэ. "Эрдэнэс Тавантолгой" компани орон нутгийн "Тавантолгой" компанийн хооронд зөрүү үүссэн. Үүнийг дагаад их хэмжээний нүүрс алдагдсан байх эрсдэл үүссэн. Энэ нүүрс ямар арга замаар алдагдав гэдэг асуудал Засгийн газрын анхаарлын төвд орсон. Хууль хяналтын байгууллагууд ажлын хэсэг байгуулан ажиллаж байгаа. Үүний ул мөрөөр ЦЕГ-ын Эдийн засгийн гэмт хэрэгтэй тэмцэх нэгж дээр нүүрсний хулгайн асуудал шалгагдаж байгаа ба асуудал эцэслэгдэн шийдвэрлэгдээгүй байна. Хоёрдугаарт, нүүрсний тээвэртэй холбоотой үүсэж буй олон нийтийн дунд үүссэн эргэлзээ байна. Улстөрчид тээврийн үйл ажиллагааг эрхэлж байна гэдэгтэй холбоотой янз бүрийн хардалт сэрдэлт гарч ирж байна. Үүнийг богино хугацаанд ил тод болгож, олон нийтэд мэдээлэх ажил явагдаж байна. Нөгөө талдаа дугаар нь өөрчлөгдсөн, хоосон гэж мэдүүлсэн хэрнээ нүүрс ачиж гарсан асуудал хүртэл үүнийг дагаад бий болж байгаа. Уг асуудалтай холбоотой хяналт шалгалтын үйл ажиллагаа хууль хяналтын байгууллагуудад явагдаж байгаа. -Нүүрсний хэрэгтэй холбоотой гэсэн улстөрчдийн талаар янз бүрийн мэдээлэл бий. Энэ асуудлыг Засгийн газар хэлэлцсэн үү? -Улстөрчдийг гааль болон холбогдох хил орчимд үйл ажиллагаа явуулж байгаа төрийн байгууллагуудын оролцоотой хийгдсэн гэх хардалтууд их яригддаг. Үүнийг хууль хяналтын байгууллага эцэслэн шийдвэрлэсний үндсэнд шийдэгдэх байх гэж Засгийн газрын зүгээс харж байна. Улс орны хувьд стратегийн ач холбогдолтой бүтээн байгууллагуудад хөрөнгө оруулалт хийгдэж яваа. Энэ дунд давхардсан нүүрсний хулгайн асуудал байна уу үгүй юу гэдэг асуудлаар засгийн газрын зүгээс, Эдийн засгийн хөгжлийн сайдаар ахлуулсан ажлын хэсгийн дүнг харж шийднэ. -Өнгөрсөн хугацаанд 6.4 сая тонн нүүрс алдагдсан байх магадлалтай гэж байна. Энэ хэр үндэслэлтэй мэдээлэл вэ? -Олон нийтийн дунд яриад байгаа шиг 6.4 сая тонн нүүрс алдагдсан гэдэг мэдээлэл Засгийн газарт албан ёсоор ирээгүй гэдгийг хэлье. Энэ нь бодит тоо эсэхэд эргэлзэж байгаа. Ийм их хэмжээний мөнгөн дүнтэй их хэмжээний нүүрс хулгайлагдаж гарна гэдэг ойлголт бодит байдал дээр дэгсдүүлсэн тоо гэж харагдахаар байна. Цар тахлын үед бүтэн жилд улсын хилээр гарсан нийт нүүрсний хэмжээ 6-7 сая тонн гэж яригддаг. Гэтэл ийм хэмжээний нүүрс хулгайд алдагдаж гарсан эсэхэд эргэлзээ байна. -Засгийн газрын хуралдаанаар төрийн өмчийн компаниудын бүтцийн асуудлыг хэлэлцсэн байна. Энэ талаар тодруулахгүй юу? -Энэ онд "Эрдэнэс Монгол" нэгдэлийн 15 жилийн ой тохиож байна. Энэ хугацаанд тайлан баланс нэг ч удаа ашигтай гарч байгаагүй. Харин энэ онд анх удаа ашигтай балансыг гаргах боломжтой цаг үедээ ирсэн. Тиймээс Засгийн газраас тодорхой шинэчлэлийг хийж байна. "Эрдэнэт үйлдвэр", "Монголросцветмет” ТӨҮГ-уудын дүрэмд өөрчлөлт оруулсан. Гүйцэтгэх удирдлагыг томилох болон менежментийн үйл ажиллагааг "Эрдэнэс Монгол" нэгдэл дээр авч явахаар болсон. Мөн Тавантолгой төмөр зам болон Зүүнбаян төмөр замын асуудлыг шийдвэрлэсэн. Өнөөдрийн байдлаар Монголд “Улаанбаатар төмөр зам”, “Монголын төмөр зам”, “Тавантолгой төмөр зам”, “Зүүнбаян төмөр зам” гэх мэт компаниуд бий болсон. Ингэж байгуулсны хор уршгаар тухайн салбар нь хөгжиж чадахгүй байна. Улаанбаатар төмөр замын хувьд хувь нийлүүлсэн нийгэмлэг учраас дангаараа үйл ажиллагаагаа явуулна. Харин Засгийн газраас төмөр замын компаниудыг нэгтгэх шийдвэр гаргаж, Тавантолгой төмөр замын удирдлагын эрх мэдлийг Монголын төмөр замд шилжүүлэх шийдвэрлэлээ. Зүүнбаян төмөр зам компанийг байгуулж, бүтээн байгуулалтыг хийж, комисст хүлээлгэн өгөх процесс үргэлжилж байна. Энэ компани өөрийн үүргээ гүйцэтгэж дууслаа. Цаашдаа энэ компанийн удирдлага менежментийн үйл ажиллагааг” Монголын төмөр зам”-д 100 хувь шилжүүлж, 2023 оны нэгдүгээр сарын 1-нээс татан буулгахаар шийдвэрлэлээ. Эх сурвалж: “Зууны мэдээ” сонин

КАПИТАЛ БАНКНЫ “ХУРААГДСАН“ ОРОН СУУЦАНД МОНГОЛБАНКНЫ УДИРДЛАГУУД ӨӨРСДӨӨ АМЬДАРЧ БАЙГАА ГЭВ

Хөдөлмөр, нийгмийн хамгааллын сайд Т.Аюурсайхан Нийгмийн даатгалын сантай холбоотой Монголбанкны асуудлаар байр сууриа илэрхийллээ. Тэрбээр "Нийгмийн даатгалын сан бол нэг сая даатгуулагч, 50 мянган ажил олгогч, 460 мянган тэтгэвэр авагчдын мөнгөн хөрөнгө юм. Энэ санг эрсдэлд оруулсан хүмүүсийн хариуцлагын асуудлыг ярих ёстой. Монголбанкны эрх хүлээн авагчийг УИХ шалгах ёстой гэж үзэж байна. Нийгмийн даатгалын сангийн 104.2 тэрбум төгрөг Капитал банканд байж байгаад дампуурсан. 78 төрлийн янз бүрийн хөрөнгийг шүүхийн шийдвэрээр хурааж авсан. Найман удаагийн дуудлага худалдаа явагдаад 17 тэрбум төгрөгийн 51 хөрөнгө огт зарагдахгүй байгаа. Хүн тоохгүй байна. Тэгсэн мөртлөө Монголбанкны эрх хүлээн авагчид үнэ бүхий эд хөрөнгийг өөрсдөө хурааж, захирлынхаа мэдэлд авч байна. Энэ бол үнэхээр байж болохгүй зүйл. Монголбанк арилжааны банкийг дампууруулж, өмч хөрөнгийг нь дээрэмддэг асуудал өмнө нь байсан. Одоо бас үргэлжилж байна. Тухайлбал, Сэлхийн зусланд алтны компани барьсан Замбуулин виллаж гэдэг хотхон бий. Тус хотхоныг Капитал банканд өрөндөө хураалгасан. Үүнээс амины гурван орон сууцыг Монголбанк удирдлагуудынхаа мэдэлд хурааж авсан байна. Монголбанкны хөрөнгөөр тэнд нь дотоод засал хийсэн. Монголбанкны тэргүүн дэд ерөнхийлөгч тухайн орон сууцанд амьдарч байгаа талаар иргэд мэдээлж байна. Гэтэл санд хураагдсан мөнгө нь борлуулагддаггүй. Гол хөрөнгийг нь Монголбанк завшиж болдог юм уу? Шүүх дээр Капитал банкны нэмэлт хөрөнгийг тогтоох ажиллагаа хийгдэж байгаа. Шүүхээр шийдээд, хурааж авсан мөнгөн хөрөнгө иргэд хөдөлмөрчдийн мөнгө. Тиймээс энэ асуудлыг УИХ шалгамаар байна. Зөвхөн Нийгмийн даатгалын сан дээр 100 тэрбум төгрөг яригдаж байна. Энэ асуудлыг хянан шалгах ажлын хэсгийг байгуулж өгөөч" гэлээ. Эх сурвалж: Arslan.mn

ИРЭХ ДАВАА ГАРАГААС НЭГДҮГЭЭР ЭГНЭЭГЭЭР ЗӨВХӨН НИЙТИЙН ТЭЭВЭР ЗОРЧИНО

Нийслэл Улаанбаатар хотын авто замын түгжрэлийг бууруулах үндэсний хорооны ээлжит II хуралдаан өчигдөр боллоо. Хуралд Ерөнхий сайд Л.Оюун-Эрдэнэ, ЗГХЭГ-ын дарга Д.Амарбаясгалан, Монгол Улсын сайд, Нийслэл Улаанбаатар хотын авто замын түгжрэлийг бууруулах үндэсний хорооны дарга Ж.Сүхбаатар, Нийслэлийн Засаг дарга бөгөөд Улаанбаатар хотын Захирагч Д.Сумъяабазар тэргүүтэй албаныхан оролцож, есөн асуудал хэлэлцсэн юм. Энэ үеэр Ерөнхий сайд Л.Оюун-Эрдэнэ Нийслэл Улаанбаатар хотын авто замын түгжрэл, түүний сөрөг нөлөөллийг бууруулах тухай хууль болон дагалдах хуулиудын төслийг арванхоёрдугаар сард багтаан Засгийн газрын хуралдаанд оруулахыг үүрэг болгосон байна. Мөн Улаанбаатар хотын авто замын түгжрэлийн эсрэг авах арга хэмжээтэй холбоотой хууль, шийдвэрүүдийг дараалал харгалзахгүйгээр Засгийн газрын хуралдаанд оруулан хэлэлцдэг байх чиглэл өгчээ. Нийслэл Улаанбаатар хотын авто замын түгжрэлийг бууруулах үндэсний хорооны ээлжит II хуралдаанаас дараах шийдвэрүүд гаргасан байна. Монгол Улсын сайд, Нийслэл Улаанбаатар хотын авто замын түгжрэлийг бууруулах үндэсний хорооны дарга Ж.Сүхбаатар арванхоёрдугаар сарын 5-н буюу ирэх 7 хоногийн даваа гарагаас эхлэн Нийтийн тээврийг нэгдүгээр эгнээгээр явуулах журмын хэрэгжилтэд онцгой анхаарч, шуурхайлан ажилдаа орохыг холбогдох албан тушаалтнуудад үүрэг болгов. Олон улсын банк санхүүгийн байгууллагын хамтын ажиллагааны хүрээнд явж байгаа BRT төслийн зээлийн санхүүжилтийг УИХ-аар соёрхон батлуулахад бэлтгэх чиглэл өглөө. Нийслэлийн төсвийн хөрөнгө оруулалтаар нийтийн тээврийн парк шинэчлэлийн ажлын хүрээнд БНХАУ-аас 2023 оны нэгдүгээр сарын 5-нд 100 автобус, хоёрдугаар сарын эхээр 124 автобус орж ирнэ. Тээврийн хэрэгслийн "Цахим гэрчилгээ" RFID төсөл амжилттай хэрэгжиж байна. Өнөөдрийн байдлаар 160 орчим уулзварт 380 гаруй тоног төхөөрөмж суурилуулсан. 2023 оны эхний улиралд замын хөдөлгөөнд нэвтрүүлэхээр боллоо. Улаанбаатар хотод гүүрэн байгууламж бүхий нүхэн гарцууд барих ажлыг шуурхайлна. Нийслэлийн замын хөдөлгөөний нягтралыг бууруулж, авто замын сүлжээг сайжруулах, түгжрэлийн эсрэг арга хэмжээ авахад энэ ажил чухал үр дүнтэй юм. Ерөнхийлөгч У.Хүрэлсүхийн БНХАУ-д хийсэн төрийн айлчлалын үеэр санхүүгийн асуудлыг шийдсэн байна. Монгол Улсын сайд, Нийслэл Улаанбаатар хотын авто замын түгжрэлийг бууруулах үндэсний хорооны дарга Ж.Сүхбаатар Үндэсний хорооны богино болон дунд хугацааны төлөвлөгөөгөө эрчимжүүлэх, хэрэгжүүлэх чиглэлийг ажлын хэсгүүдэд өглөө. Мөн сар, улирал тутам хийсэн ажлаа эргээд тайлагнадаг байхыг чиглэл болгов. Нийтийн тээврийн үйлчилгээг төр, хувийн хэвшлийн түншлэлийн хүрээнд хэрхэн явуулж болох талаар санал боловсруулах Ажлын хэсэг байгуулахаар тогтсон байна.

МӨСӨН ДЭЭР НААЛДАН АМЬДААРАА ТАРЧИЛЖ БУЙ ЦАГААН ЗЭЭРҮҮДИЙГ АВРАХААР АЖИЛЛАЖ БАЙНА

Дорноговь аймгийн Айраг, Даланжаргалан сумын нутгаар 1000 гаруй цагаан зээр нүүдэллэн иржээ. Хээрийн амьтны зарим нь төмөр замын өргөстэй торонд орооцолдсон бол зарим нь гэрийн нохойд бариулж, зарим нь мөсөн дээр унаж амьдаараа наалдан тарчилж буй тухай Даланжаргалан Хамгаалалтын захиргааны дарга Т.Анандпүрэв мэдээллээ. Тодруулбал, тус сумын Их нартын байгалийн нөөц газрын Хамгаалалтын захиргааны байгаль хамгаалагчид салхи уруудан ирсэн цагаан зээрийн амийг аварч эх байгальд нь хүргэхээр өдөр шөнөгүй ажиллаж байна. Тэрбээр "Зэрлэг амьтанд ээлгүй шоронжсон нөхцөл энэ амьтны амийг цаазын тавцанд аваачаад удаж буй. Сумын төвийн урд байх өнжсөн нуурын мөсөн дээр наалдсан цагаан зээрийн заримыг аврахаар ажиллаж байна" гэлээ.

“UB CAB”-ИЙН ЖОЛООЧ НАР АВТОБУСНЫ БУУДАЛ ДЭЭР ЗОГСОЖ БУЙ ХҮҮХЭД, НАСТАЙ ИРГЭДЭД ҮНЭГҮЙ ҮЙЛЧИЛНЭ

Огцом хүйтэрч байгаа энэ цаг үед UBCab-ын жолооч нар автобусны буудал дээр зогсож буй хүүхэд, настай иргэдэд үнэгүй үйлчилж эхэлжээ. Та бүхэн цаашид өглөө ажилдаа явах, орой харих замдаа манай ҮНЭГҮЙ UBCAB-тай таарвал, чиглэлийнхээ дагуу үнэгүй хүргүүлэх боломжтой ажээ. Сайн дурын үндсэн дээр нэгдэж энэхүү үйл ажиллагааг эхлүүлсэн жолооч нар маань өнөөдөр өглөө 200 гаруй хүнийг үнэ төлбөргүй зорьсон газарт нь амжилттай хүргэсэн байна. Энэхүү үйл ажиллагаагаа хүйтний эрч сулартал үргэлжлүүлэх зорилготой байгаа UBCab-ын жолооч нартаа БАЯРЛАЛАА

ӨМНӨГОВЬ АЙМГИЙН ИТХ ТҮҮХЭН ШИЙДВЭР ГАРГАЛАА. "НУТГИЙН ДЭМ" ХӨТӨЛБӨР НЭМЭГДЛЭЭ. #НУТГИЙН_ХИШИГ

[media=https://fb.watch/hfSd55RQaA/ end]

УЛААНБААТАР ХОТОД БАРИГДАЖ БАЙГАА ОЮУТНЫ ХОТХОНЫ АСУУДЛААР АЙМГИЙН ИТХ-ЫН ТӨЛӨӨЛӨГЧ Ц.ДЭНЭЭДОРЖ ЯРЬЖ БАЙНА

[media=https://fb.watch/hfMtcKE70o/ end]

ӨМНӨГОВЬ АЙМГИЙН ИРГЭДИЙН ТӨЛӨӨЛӨГЧДИЙН ХУРЛЫН ЭЭЛЖИТ ЕСДҮГЭЭР ХУРАЛДААН ЭХЭЛЛЭЭ

Хурлын ирц 96,9 хувь, ирвэл зохих 33 төлөөлөгчөөс ирсэн 32. Тус хуралдаанаар: 1. Аймгийн иргэдийн Төлөөлөгчдийн Хурлын 2022 оны үйл ажиллагааны тайлангийн тухай 2. Аймгийн 2021 оны төсвийн гүйцэтгэл батлах тухай 3. Аймгийн 2022 оны төсөвт зохицуулалт хийх эрх олгох тухай 4. Аймгийг 2022 онд хөгжүүлэх хөгжлийн жилийн төлөвлөгөөний хэрэгжилтийн тухай 5. Аймгийн Засаг даргын 2020-2024 оны үйл ажиллагааны “Нутгийн хишиг” хөтөлбөрийн хэрэгжилтийн тухай 6. Аймгийн Засаг даргын 2020-2024 оны үйл ажиллагааны “Нутгийн хишиг” хөтөлбөрт тодотгол хийх тухай 7. Өмнөговь аймгийг 2021-2025 онд хөгжүүлэх таван жилийн үндсэн чиглэлд тодотгол хийх тухай 8. Нутгийн дэм хөтөлбөрийн хавсралтад нэмэлт, өөрчлөлт оруулах тухай 9. Хот, хөдөөгийн шинэ сэргэлтийг эрчимжүүлэх төлөвлөгөө батлах тухай 10. Чиглэл өгөх тухай (оюутны хотхон) 11. Даланзадгад суманд шинээр баг нэмж байгуулах тухай 12. Аймгийн газар зохион байгуулалтын ерөнхий төлөвлөгөөг хэрэгжүүлэх 2023 оны төлөвлөгөө батлах тухай 13. Газрын дуудлага худалдааны орлого төвлөрүүлэх, хуваарилах, зарцуулах журам батлах тухай 14. Хүнсний хангамж аюулгүй байдал үндэсний хөдөлгөөнийг орон нутагт хэрэгжүүлэх төлөвлөгөө батлах тухай 15. Аймгийн 2023 оны хөгжлийн жилийн төлөвлөгөө батлах тухай 16. Аймгийн 2023 оны төсөв батлах тухай 17. Орон нутгийн өмчийн тухай 18. Түгээмэл тархацтай ашиг малтмалын хайгуулын тусгай зөвшөөрөл олгоход санал өгөх тухай 19. Газрын тосны хайгуулын сонгон шалгаруулалт зарлахад санал өгөх тухай 20. Нутгийн удирдлагын Төлөөллийн байгууллагын Төлөөлөгч томилох тухай 21. Аймгийн иргэдийн Төлөөлөгчдийн Хурлын даргын нэмэлт зардал зарцуулах журам батлах тухай 22. Дэмчогийн хийд түүний орчны соёлын өвийн менежментийн төлөвлөгөө батлах тухай 23. Газрыг орон нутгийн тусгай хэрэгцээнд авах тухай зэрэг 23 асуудлыг хэлэлцэнэ.

ЧИ Л ХИЧЭЭХГҮЙ Л БОЛ ЮУ Ч ӨӨРЧЛӨГДӨХГҮЙ ӨНӨӨДӨР БОЛ ХИЧЭЭХ ӨДӨР

Чи л хичээхгүй л бол юу ч өөрчлөгдөхгүй өнөөдөр бол хичээх өдөр. Дахин нэг амь, дахин нэг гэр бүлийн "аз жаргал"-ыг хамгаалж үлдэхийн төлөө хичээх өдөр. Аравхан сарын дотор зам тээврийн ослын улмаас 477 хүн эрдэнэт амиа алдсан. Энэ тоо ТЭГ болоогүй цагт хичээх өдөр өнөөдрөөр таслагдах ёсгүй. Өөрөөр хэлбэл, өдөр бүр бидний хувьд өөрийн болоод өрөөлийн төлөө хичээх өдөр байх ёстой. Харин та хичээх өдрийн талаар юу мэдэх вэ. Зам тээврийн ослын улмаас хохирсон иргэдийг дурсах дэлхийн өдрийг 11 дүгээр сарын 3-4 дэх долоо хоногийн “Ням” гаригт тэмдэглэж ирсэн байдаг. Манай улсын хувьд энэ жилийн “Хичээх өдөр”-ийг “Намайг алгас” уриатайгаар зохион байгуулж буй юм. Дэлхийд нас баралтын тэргүүлэх 10 шалтгаанд зам тээврийн осол тогтмол багтсаар ирсэн бөгөөд 2030, 2060 онуудад ч энэ хэвээр байна гэдгийг судлаачид анхааруулсаар байна. Манай улсын хувьд ч энэ үзүүлэлт ялгаагүй. Зам тээврийн осол нас баралтын 50 шалтгааны эхний 10-т багтаж байгаа юм. Энд нэмээд хэдхэн тоон баримтыг дурдъя. Харамсалтай нь, дэлхий дахинд зам тээврийн ослын улмаас өдөр бүр 3500, жил бүр 1.3 сая орчим хүн нас барж, 50 сая орчим хүн гэмтэж бэртэж, дэлхий даяар хүүхэд, залуучуудын амь насанд аюул учруулсаар л. Түүнчлэн ойрын арван жилд, ялангуяа бага, дунд орлоготой орнуудад зам тээврийн ослын улмаас 13 сая хүн нас барж, 500 сая хүн гэмтэж бэртэх магадлалтай байгааг НҮБ-ийн индэр дээрээс цохон тэмдэглэжээ. Мянга мянга, сая саяар тоологдох тоог бид харж байна. Харин энэ тоог өөрчилж, хэд дахин багасгах "эрх" нь жолооч бүрийн гарт бий. Жолоогоо атгасан л бол ХИЧЭЭ. Гэхдээ яаж вэ гэж үү. Зам тээврийн ослын улмаас хүний амь нас, эрүүл мэнд хохирох шалтгаан нөхцөл нь хурд хэтрүүлэх, согтуугаар тээврийн хэрэгсэл жолоодох, бүрэн бус тээврийн хэрэгсэлтэй хөдөлгөөнд оролцох явдал. Эдгээр зөрчлөөс нь ангид байж, жолооны ард суухдаа хариуцлагатай байх нь чухал. Бид хичээхгүй л бол юу ч өөрчлөгдөхгүй.

30 жилийн ойн баярын мэнд хүргэе