ПАРЛАМЕНТЫН СОНГУУЛЬД НИЙТ 1336 ХҮН ӨРСӨЛДӨХӨӨР ӨНӨӨДӨР ҮНЭМЛЭХЭЭ ГАРДАН АВЛАА

06 / 10 0 сэтгэгдэл 297 үзсэнe

УИХ-ын ес дэх удаагийн сонгуулийн сурталчилгаа өнөөдрөөс албан ёсоор эхэлж байна. Анхны 126 гишүүнтэй болох парламентын сонгуульд нийт 1336 хүн өрсөлдөхөөр өнөөдөр үнэмлэхээ гардан авлаа. Ингэснээр нэр дэвшигчдийн мэдээлэл олон нийтэд ил болж, хөрөнгө орлогын мэдүүлэг, мөрийн хөтөлбөр нь ч нээлттэй байршиж байна. ‪ Н ийт 19 улс төрийн нам , хоёр эвсэл , бие даагчдаас бүрдсэн нийт 1336 нэр дэвшигч өрсөлдөж байна . 1336 нэр дэвшигчийн 966 нь тойрогт , 370 нь бие даан нэр дэвшиж байгааг хэллээ . Нэг ёсондоо 966 нэр дэвши гчдээс 78 нь, 370 нэр дэвшигчдээс 48 нь УИХ-ын гишүүн болно. Х олимог тогтолцоогоор өрсөлдөж байгаа учир сонгогчид хоёр саналын хуудас бөглөнө гэдгийг СЕХ-ноос санууллаа.

МОНГОЛБАНКНЫ ЗЭЭЛИЙН МЭДЭЭЛЛИЙН САНГИЙН ТОХИРУУЛГЫГ ХИЙЖ ДУУСЛАА

06 / 10 0 сэтгэгдэл 332 үзсэнe

Монголбанкны Зээлийн мэдээллийн санг иргэд “хар жагсаалт” гэж нэрлэдэг. Иргэн аливаа банк, банк бус санхүүгийн байгууллагаас авсан зээлээ хугацаанд нь эргэн төлөөгүй тохиолдолд энэ жагсаалтад орж, дахин зээл авах боломж хязгаарлагддаг. Харин Монгол Улсад орчин цагийн банкны тогтолцоо үүсэж, бэхэжсэний 100 жилийн ойг тохиолдуулан Монголбанкнаас энэ жагсаалтын мэдээлэлд шинэчлэл хийхээр болсон. Өөрөөр хэлбэл, зээлээ хугацаанд нь төлөөгүй “хар жагсаалт”-д орсон ч, тухайн өр, төлбөрөө бүрэн төлж барагдуулсан хүмүүсийн мэдээллийг шинэчлэв. Энэхүү шийдвэр нь 2024 оны 04 дүгээр сарын 01-ний өдрөөс эхлэн хэрэгжиж эхэлсэн бөгөөд анхаарал хандуулах (хугацаа хэтэрсэн) болон чанаргүй зээлийн ангилалд орсон зээл, өр төлбөрөө 2024 оны 06 дугаар сарын 02-ны өдөрт багтаан бүрэн барагдуулсан тохиолдолд дээрх арга хэмжээнд хамрагдах боломжийг иргэн, аж ахуйн нэгжүүдэд олгосон. Тэгвэл дээрх шийдвэрийн хэрэгжилт нь хоёр үе шаттайгаар хэрэгжсэн бөгөөд эхний ээлжид 2024 оны 04 дүгээр сарын 01-ний өдрийн байдлаарх бүх ангилагдсан, үлдэгдэлгүй зээлийг (үүнд санхүүгийн түрээс, зээлийн шугам болон гэрээгээр баталгаажсан бүх өр төлбөр хамаарав) хамруулж, зээлийн мэдээллийн лавлагаанд тусгагдахгүй байх тохиргоог хийсэн. Ингэхдээ, 2024 оны 04 дүгээр сарын 01-ний өдрийн байдлаарх зээлийн муу ангилалтай ч зээл, өр, төлбөрийн үлдэгдэлгүй байх шаардлагад нийцтэй нийт 127,761 иргэн, ААН-ын мэдээллийг тохируулгад хамруулав. Харин шийдвэрийн хэрэгжилтийн хоёр дахь шатанд буюу 2024 оны 04 дүгээр сарын 01-ээс 06 дугаар сарын 02-ны өдрийн хооронд өр, төлбөрөө бүрэн барагдуулж хаасан бүх ангилагдсан зээл, төлбөрийн үүргийг 06 дугаар сарын 02-ны өдрөөр тасалбар болгон нэгдсэн байдлаар зээлийн мэдээллийн лавлагаанд тусгагдахгүй байх тохиргоог хийв. 2024 оны 06 дугаар сарын 06-ны өдөр хийгдсэн энэхүү нэгдсэн тохируулгад нийт 27,554 иргэн, ААН-ийн хугацаа хэтэрсэн ангилалтай, үйлдэгдэлгүй төлбөрийн үүргүүд хамрагдаж зээлийн мэдээллийн лавлагаанд тусгагдахгүй боллоо. Ингэснээр, Монголбанкны Ерөнхийлөгчийн 2024 оны 04 дүгээр сарын 12-ны өдрийн А-74 тоот тушаалаар ангилагдсан, үлдэгдэлгүй зээлийг (үүнд санхүүгийн түрээс, зээлийн шугам болон гэрээгээр баталгаажсан бүх өр төлбөр хамаарна) хамруулж, нийт 155,315 иргэн, ААН-ийн зээлийн мэдээлэл Монголбанкны зээлийн мэдээллийн лавлагаанд тусгагдахгүй байх тохируулгад хамрагдлаа.

АРВАН ДӨРВӨН ХОНОГ ХАЛУУН УС ХЯЗГААРЛАХ БАЙРШЛУУД

06 / 10 0 сэтгэгдэл 827 үзсэнe

2023-2024 оны халаалтын улирал тавдугаар сарын 15-ны өдөр дууссан. Үүнтэй холбогдуулан айл өрх, ААН, байгууллагын халаалтыг зогсоож ирэх оны халаалтын улирлыг саадгүй давах, өвөлжилтийн бэлтгэл ажлыг эхлүүлсэн. Нийт 8 багц засварын ажил төлөвлөснөөс /төсөл хөтөлбөрөөс бусад/ эхний хэсгүүдийн засварын ажлууд үргэлжилж байна. Иймд зарим хороолол, хотхоныг хэрэглээний халуун усыг түр хугацаагаар хязгаарлаж байгаа. Өнөөдрөөс буюу зургаадугаар сарын 10-наас зургадугаар сарын 24-нийг хүртэл 14 хоног халуун ус хязгаарлах БАЙРШИЛ: БӨҮР, Говь-2 ХК орчим, Вива сити, Шинэ яармаг хорооллууд, ХУД-ийн нэгдсэн эмнэлэг, Нийслэлийн шинэ төв Хангарьд орчмын хэрэглэгчид, Говь ХК, Натур агро ХХК, Вокзал, Богд ар хороолол, 2-р хороолол орчим, Төв цэнгэлдэх, Хүннү, Рапид хороолол, 120 мянгат, Туулын хөвөө, Зайсан орчмын орон сууцны хороолол, ХУД-ийн нэгдсэн эмнэлэг, Арьс ширний үйлдвэрийн район, 19-р хороолол орчмын хэрэглэгчид

УИХ-ЫН СОНГУУЛЬД ОРОЛЦОХ 19 НАМ, ХОЁР ЭВСЛИЙН МӨРИЙН ХӨТӨЛБӨР НИЙТЭД ИЛ БОЛЖЭЭ

06 / 10 0 сэтгэгдэл 330 үзсэнe

УИХ-ын сонгуульд оролцох 19 нам, хоёр эвслийн мөрийн хөтөлбөр нийтэд ил болжээ. Тухайлбал эрх баригч нам буюу МАН хүүхдийн мөнгийг үргэлжлүүлэн олгоно гэсэн бол АН-ын мөрийн хөтөлбөрт Орос, Хятадыг холбосон авто болон төмөр зам, хий дамжуулах хоолой, эрчим хүчний шугам, нефтийн хоолой зэрэг төслийг дэмжиж, монгол хүн түлхүү ажиллах боломжийг бүрдүүлнэ гэж амласан байна. Нэр Намын жагсаалт Тойрогт 1. Монгол Ардын нам МАН 48 / 48 78 / 78 2. Ардчилсан нам АН 48 / 48 78 / 78 3. Үндэсний эвсэл ҮЭ 23 / 48 43 / 78 4. Иргэний зориг ногоон нам ИЗНН 12 / 48 59 / 78 5. Шинэ нэгдсэн эвсэл ШНЭ 37 / 48 53 / 78 6. Монголын Либерал Ардчилсан нам МоЛАН 0 / 48 1 / 78 7. Эх Орон нам ЭОН 4 / 48 39 / 78 8. Бүгд найрамдах нам БНН 15 / 48 39 / 78 9. Монголын Социал Демократ Нам МСДН 0 / 48 6 / 78 10. Эрхчөлөөг хэрэгжүүлэгч нам ЭХН 5 / 48 25 / 78 11. Иргэний хөдөлгөөний нам ИХН 48 / 48 76 / 78 12. ХҮН нам ХҮН 47 / 48 75 / 78 13. Эх орончдын нэгдсэн нам ЭОНН 0 / 48 1 / 78 14. Монгол Консерватив нам МКН 0 / 48 22 / 78 15. Ард түмний хүч нам АТХН 8 / 48 52 / 78 16. Монголын хүний төлөө нам МХТН 4 / 48 38 / 78 17. Үнэн ба Зөв нам ҮБЗН 18 / 48 62 / 78 18. Эрх чөлөөний эвсэл нам ЭН 4 / 48 43 / 78 19. Ард түмний олонхийн засаглал нам АТОЗН 27 / 48 44 / 78 20. Иргэдийн Оролцооны Нэгдэл Нам ИОНН 4 / 48 53 / 78 21. Сайн ардчилсан иргэдийн нэгдсэн нам САИНН 18 / 48 37 / 78 Эдгээр мөрийн хөтөлбөрт аудитын байгууллага дүгнэлт гаргаж, Сонгуулийн Ерөнхий Хороонд хүргэжээ. “Сонгууль 2024” хуудаснаас нэр дэвшигчдийн жагсаалт болон багц мэдээллийг авах боломжтой.

НИЙТ НЭР ДЭВШИГЧДИЙН 61 ХУВЬ НЬ ЭРЭГТЭЙ, 39 ХУВЬ НЬ ЭМЭГТЭЙ БАЙНА

06 / 10 0 сэтгэгдэл 274 үзсэнe

Сонгуулийн ерөнхий хорооноос 2024 оны ээлжит сонгуульд нэр дэвшигчдийн статистикийг "Тунгаахуй" өгөгдлийн урлантай хамтран танилцууллаа. Нийт нэр дэвшигчдийн 61 хувь нь эрэгтэй, 39 хувь нь эмэгтэй байна. Тойрогт нэр дэвшигчдийн 65 хувь нь эрэгтэй, 35 хувь нь эмэгтэй байна.

ГЭР БҮЛЭЭРЭЭ ТЕНДЕР ЗАЛГИДАГ П.МӨНХТУЛГА УИХ-Д С.БАЯРЦОГТ, Ө.ПҮРЭВБААТАР НАРЫН "ГАР, ХӨЛ" БОЛОХ УУ

06 / 10 0 сэтгэгдэл 423 үзсэнe

Төрд ажиллаад ханатлаа баяжиж амжаагүй хүмүүсийн хүслийг өв залгамжлагчид нь үргэлжлүүлэхээр УИХ-ын танхим өөд мацсаар байна. Тэдний нэг нь АН-аас УИХ-ын I тойрогт нэр дэвшигч П.Мөнхтулга. Тэр өмнө нь буюу 2020 оны сонгуульд мөн л нэр дэвшиж ёстой л “хамрынхаа урдуур” тасдуулж байсан. Энэ удаа амьхандаа их л итгэл төгс байсан ч тойрог нь томорчихсон. Мань П.Мөнхтулгын хувьд нутгийнхан нь “Хөх чоно” группын үүсгэн байгуулагч, Эрчим хүчний дэд сайд асан Ө.Пүрэвбаатарын том хүү гэдгээр нь мэднэ. Тийм ч болохоор томоохон бизнесмений хүү гэдгээрээ үеийнхнээсээ хөрөнгөөр илүүрхэж, хүүхнүүдээр ёстой л “нааддаг” хэмээн хүрээнийхэн нь ярих болсон. Топ моделиудыг “оймс” шигээ сольдог гэгддэг П.Мөнхтулгыг 2020 онд санаандгүй байдлаар нэр дэвшчихсэн хэмээн учир мэдэх хүмүүс ч ихэд дургүйлхэж байв. Учир нь тухайн үед П.Мөнхтулгын аав Ө.Пүрэвбаатар УИХ-ын 2016 оны сонгуулиар бүдэрсэн “шархаа нөхөж” дахин нэр дэвшихээр АН-тайгаа тохироо хийсэн ч жийгдчихсэн. Тиймээс хоосон хоцрохгүйн тулд өөрийн том хүүдээ Архангайн тойргийг “авч өгсөн” гэдэг. П.Мөнхтулга сүрхий бизнесмен мэт харагддаг ч цаана нь гэр бүл нь байдаг. Түүний нэр дээр “Эе-Эв” ХХК байдаг бөгөөд аав Ө.Пүрэвбаатар нь хөрөнгө оруулагч нь. Мөн ээж С.Төмөрчөдөр нь “Өгөөмөрбаян булаг” ХХК-ийг эзэмшдэг. Гэхдээ тэд мэдээлэлд ойр байдлаа ашигладаггүй гэх баталгаа алга. Тодруулбал П.Мөнхтулгын гэр бүл нь Сангийн сайд асан С.Баярцогттой худ ураг бөгөөд П.Мөнхтулгын дүү охин нь С.Баярцогтын бэр. Тэдний авсан тендерүүдийг харвал: Дээрхүүд бол ердөө жишээ. Учир нь П.Мөнхтулгын аав Ө.Пүрэвбаатарын нэр дээр олон компани байдаг бөгөөд тэднийгээ нэг тендерт зэрэг оруулаад аль нэгийг нь шалгаруулчихдаг гэдэг нь ч ил харагдаж байгаа юм. Өөрөөр хэлбэл “Хөх чоно”-ын өв залгамжлагч гэгддэг П.Мөнхтулгыг аав нь улстөр дэх өв залгамжлагчаа болгохыг хүссээр явна. Уг нь өв хөрөнгийн хувьд залгамжлагч байж болох ч улстөрийн тавцанд бол байж боломгүй үйлдэл. Улстөр, бизнесийн хүрээнийхэн хүзүү, сээрээрээ холбогдож олигархи бүлэглэлийг бий болгочхоод байхад дахиад ураг садан, гэр бүлээрээ бизнес, улстөрд зүтгэнэ гэдэг монголчуудын эрх ашиг бус тухайн гэр бүлийн ашиг сонирхлын төлөөх шийдвэрүүд л гарсаар байх болно гэдэг нь ойлгомжтой.

СУРТАЛЧИЛГААНЫ САМБАРЫГ ХААНА БАЙРЛУУЛЖ БОЛОХГҮЙ ВЭ…

06 / 10 0 сэтгэгдэл 338 үзсэнe

Сонгууль болоход гудамж талбай өнгө үзэмж орох нь битгий хэл бүр эсрэгээрээ хаана л бол хаана, хэн дуртай нь эрээн мяраан өнгөтэй, стандартад үл нийцсэн самбар байршуулдаг. Сурталчилгаа дуусангуут түүнийгээ аваад замын хажууд эсвэл хаа дарйалдсан хогийн цэг дээр аваачаад хаячихдаг. Тэгвэл энэ удаа хууль журмаар зохицуулж өгч байгааг СЕХ-ноос мэдээлсэн байна. Тухайлбал нам, эвслийн сонгууль эрхэлсэн байгууллага, нэр дэвшигчийн ухуулах байраас өөр барилга байгууламжид сурталчилгааны самбар гаргахгүй аж. Мөн сурталчилгааны нэгдсэн самбар байршуулахдаа замын тэмдэг, тэмдэглэгээ, гэрлэн дохио, хөдөлгөөн зохицуулах болон бусад хэрэгслийг халхлахгүй, бусдын эд хөрөнгө, явган зорчигчдод аюул учруулахгүй, замын хөдөлгөөнд саад учруулахгүйгээр байршуулах юм байна.

ЗАЙСАН ТОЙРУУГИЙН ЗАМЫН ХӨДӨЛГӨӨНИЙГ МАРГААШААС ХУУЧИН ЗОХИЦУУЛАЛТААР ЯВУУЛНА

06 / 07 0 сэтгэгдэл 76 үзсэнe

ийслэлийн Засаг даргын “Замын хөдөлгөөнийг зохион байгуулах талаар авах зарим арга хэмжээний тухай” 2023 оны гуравдугаар сарын 9-ний өдрийн захирамжийн хүрээнд Зайсан тойруу болон Дүнжингаравын замын зарим хэсгийг нэг чигийн хөдөлгөөнд оруулж, ХААИС-ийн зүүн хойд уулзварын хөдөлгөөн зохион байгуулалтыг өөрчлөхөөр шийдвэрлэсэн. Ингэснээр Энхтайваны гүүрний хойноос урагш чиглэх хөдөлгөөний нэвтрүүлэх чадвар 44 хувиар, Яармагийн гүүрний баруунаас зүүн чиглэх хөдөлгөөний нэвтрүүлэх чадвар 37 хувиар, МУБИС-ийн баруун урд уулзварын зүүнээс баруун чиглэх хөдөлгөөний нэвтрүүлэх чадвар 28 хувиар тус тус нэмэгдсэн. Гэвч Зайсан тойруу орчимд амьдардаг иргэдээс тус шийдвэрийг цуцлах албан бичиг ирүүлсэн юм. Уг албан бичигт Зайсан тойрууг нэг чигийн урсгалтай болгосноор Хан-Уул дүүргийн 11, 22 дугаар хорооны 20 мянган байнгын оршин суугчийн эрүүл, аюулгүй орчинд амьдрах эрх болон үйл ажиллагаа явуулж байгаа мянга гаруй аж ахуйн нэгжийн үйлчилгээнд хүндрэл учруулж байгаа тул иргэдийн эрх ашгийг хамгаалж, нэг чигийн хөдөлгөөнтэй болгосон шийдвэрийг цуцлан, хуучин байдалд оруулахыг хүсжээ. Тиймээс Зайсан тойруугийн нэг чигийн хөдөлгөөнийг хуучин хэвд нь оруулах эсэх асуудлаар олон нийтээс нээлттэй санал авахад оролцогчдын 80 орчим хувь нь цуцлахыг дэмжсэн юм. Иймд “Замын хөдөлгөөний түгжрэл, ачааллыг бууруулах талаар авах зарим арга хэмжээний тухай” 2023 оны А/181 дүгээр захирамжийг хүчингүй болголоо. Зайсан тойруугийн замын хөдөлгөөнийг маргааш буюу зургаадугаар сарын 8-ны өдрөөс хуучин зохицуулалтаар явуулна. Хуучин зохицуулалтаар явснаар оройн оргил ачааллын цагийн үеэр хотын төвөөс гадагшлах хөдөлгөөнд сөрөг нөлөө үзүүлж Зайсангийн зам, Чингисийн өргөн чөлөө, Энхтайваны гүүр, Энхтайваны өргөн чөлөө, Дүнжингаравын зам зэрэг гудамж замуудад ачаалал үүсэж болзошгүйг холбогдох албаны хүмүүс хэллээ.

СОНГУУЛЬ ТАНЫ САНАЛААР "ДУТНА"

06 / 07 0 сэтгэгдэл 270 үзсэнe

УИХ-ын ээлжит сонгууль болоход 21 хоногийн хугацаа үлджээ. 2024 оны парламентын сонгууль энэ сарын 28-нд болох бөгөөд Баасан гараг таарч буй. Саналаа өгөх шалтгаан 1 2020, 2016 онуудын сонгуулийн ирцийг харж үзвэл залуучуудын оролцоо хамгийн бага байдаг. Гэтэл сонгуулийн зардал 4 жил тутам үржигдэн нэмэгдэж буйг олон нийтийн зүгээс анзаардаггүй. Тухайн зардал улсын төсвөөс буюу таны халааснаас гардаг гэдгийг мартаж болохгүй. Тухайлбал 2020 оны УИХ-ын сонгуулийн ирц хамгийн бага буюу 73.6 хувьтай байсан бөгөөд 20.4 тэрбум төгрөгийг зарцуулсан байдаг. Харин 2016 онд 16.5 тэрбум төгрөгийг зарлагджээ. 2012, 2016, 2020 онуудад сонгуулийн ирц түүхэн доод хэмжээнд хүрч буурсан юм.

НИЙТИЙН ТЭЭВРЭЭР ҮЙЛЧЛҮҮЛЖ БУЙ ЗОРЧИГЧДЫН “ТОЛГОЙ“-Г ТООЛЖ ЭХЭЛЖЭЭ

06 / 07 0 сэтгэгдэл 307 үзсэнe

Нийтийн тээврийн автобуснуудад толгой тоолох төхөөрөмжийг сар гаруйн өмнөөс суурилуулж эхэлсэн. НЗД бөгөөд Улаанбаатар хотын Захирагч Х.Нямбаатар "Автобусаар зорчигчдын толгой, карт уншилтын тоо хоорондоо "мөргөж" байх ёстой. Хэрвээ энэ тоо зөрвөл тухайн автобусны жолоочтой хариуцлагын асуудал ярина" хэмээж байсан. Тэгвэл ийнхүү төхөөрөмжийг туршилтын байдлаар ашиглаж эхэлжээ. Мөн жолооч нар хажууд бэлэн мөнгөний хайрцгийг ажиллуулж эхэлсэн байна. Иргэд картаа цэнэглэж амжаагүй тохиолдолд тухайн хайрцаг руу мөнгөө хийх аж.